Ίσως και ν' αγαπιόμαστε αλλά η Βαβέλ κάνει δουλίτσα

Κάποτε, ενώ προσπαθούσαμε να βγάλουμε άκρη σε μια συζήτηση, κάποιος μου είπε ότι υπάρχουν τρεις αλήθειες: η δίκη μου, η δική του κι η αντικειμενική. Τότε δεν ήξερα ότι το είχε κλέψει ως ατάκα, μα μου είχε φανεί έξυπνη τοποθέτηση. Δεν υπάρχει ποτέ συγκεκριμένη οδός και συνισταμένη για να βλέπουμε τα πράγματα κι όλα εξαρτώνται από το ποιος είναι αυτός που μας λέει την εκάστοτε άποψη-δικαιολογία-αιτιολογία, αλλά και με ποιον τρόπο τις λέει.

Πόσες φορές δεν έχουμε μαλώσει με τους πολύ οικείους μας επειδή μας έχουν πει μια απλή φράση. Από τη μαμά μας που ζητούσε να μαζέψουμε το δωμάτιό μας, που δεν ήταν κακό, ούτε παράλογο, μέχρι τον φίλο που σου λέει να μην αργήσεις στο ραντεβού πάλι, είναι η επανάληψη της φράσης, η επιτακτικότητά της ή ακόμη και το πίσω κείμενο που μας έκανε να βγάλουμε αφρούς.

Το ίδιο ακριβώς μας συμβαίνει και με όλες υπόλοιπες σχέσεις μας, σε διαφόρων ειδών επικοινωνίες. Πάντα παίζει ρόλο το ποιος είναι αυτός που μας απευθύνεται για το άν θα δώσουμε σημασία και πόσο βαριά θα πάρουμε αυτό που λέγεται. Αν βάλουμε στο μικροσκόπιο τα ερωτικά μας, μερικές φορές το ίδιο κομπλιμέντο μπορεί να μας φανεί γλυκανάλατο ή και αστείο, ενώ άλλες φορές να μας κάνει να πετάμε στον ουρανό. Οι ίδιες ακριβώς λέξεις, που ειπώνονται απλώς από άλλα χείλη.

Το ίδιο βέβαια ισχύει και για μας τους ίδιους, αν και στη δράση είναι ευκολότερο κι είμαστε πιο συνηθισμένοι στο να το κάνουμε, παρά να το αντιληφθούμε όταν μας συμβαίνει. Υπάρχει αυτή η θεωρία που υποστηρίζει πως αυτό που λες εξαρτάται από αυτόν που το ακούει. Δηλαδή το αν επικοινωνείς αυτό που αισθάνεσαι δεν έχει να κάνει εκατό τοις εκατό με σένα, αλλά από αυτόν που του εκφράζεσαι.

Επίσης δε σου έχει τύχει ποτέ κάτι απλό -στα δικά σου μάτια τουλάχιστον- κάποιον φίλο ή κολλητάρι να τον κάνει να πέσει στα πατώματα; Αυτό συμβαίνει στον εσωτερικό του κόσμο, πράγμα που απέχει μίλια από το πώς το αισθάνεσαι εσύ. Κι είναι λογικό, δεν έχουν όλα τα αισθήματα την ίδια βαρύτητα μέσα μας όπως και την ίδια επιρροή. Για κάποιον η κριτική είναι κίνητρο, για άλλον χαλκάς. Για κάποιον ο έρωτας είναι ελευθερία, γι’ άλλον όμως ταλαιπωρία. Και η λίστα πάει λέγοντας. Αναρωτιέσαι λοιπόν ακόμη γιατί δεν καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον;

Γι’ αυτό συχνά τα επικοινωνιακά τρικάκια μάρκετινγκ εστιάζουν στο τι ακούγεται και πώς, ανεξαρτήτως της ουσίας που έχει αυτό που λέγεται. Υπάρχει ολόκληρη επιστήμη γύρω από το πώς θα περαστεί αυτό που θέλεις, με βάση αυτό που έχει ανάγκη ο άλλος να ακούσει. Επίκληση στο συναίσθημα, την αυθεντία, το ήθος του αντιπάλου. Πάρε παράδειγμα τους πολιτικούς, που μαθαίνουν να μιλούν και να κινούνται κατάλληλα, ώστε να πείσουν τους ακροατές γι’ αυτό ακριβώς που θέλουν. Η πειθώ είναι το βασικότερο στοιχείο για να μπορέσεις να πουλήσεις ακόμη και την πιο παρανοϊκή άποψη.

Κι ίσως κάποιος να αναρωτηθεί: «Άρα φτιάχνω το ιδανικό περιβάλλον και τις ιδανικές συνθήκες ώστε να τουμπάρω τον απέναντι χωρις να έχει σημασία τι θα πω;» Όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις· μπορείς να εστιάσεις εκεί, ναι, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο είναι ουσιαστικό. Αν είσαι από τη μεριά εκείνου που προσπαθεί να πείσει και τα καταφέρεις, συγχαρητήρια σε σένα που έχεις τον τρόπο και τη στρατηγική με πετυχαίνεις αυτό που θέλεις. Εάν είσαι εκείνος που πείστηκε αναρωτήσου γιατί. Και στην απάντηση που θα δώσεις, θα βρεις και την ουσία που ψάχνεις.