Βιβλία. Μικροί ή μεγάλοι, φανταστικοί κόσμοι κλεισμένοι σε μερικές σελίδες. Δεν υπάρχει πιο ευχάριστο πράγμα στον πλανήτη από ένα ωραίο βιβλίο. Τα βιβλία είναι το εργαλείο που μπορεί εν δυνάμει να σώσει τον κόσμο. Να τον αλλάξει προς το καλύτερο.
Όι περισσότεροι έχουμε βιβλία στο σπίτι μας. Είτε προσβάσιμα, είτε αποκλεισμένα σε κάποιο ψηλό ράφι. Μακριά από το άγγιγμά μας. Τις περισσότερες φορές ένα βιβλίο είναι ένα ευχάριστο σπορ, το οποίο μόλις τελειώνει αποθηκεύεται σε ένα ράφι και μένει εκεί για σχεδόν πάντα. Μέχρι να καθαρίσουμε. Μήπως όμως δε θα έπρεπε να τα κρατάμε παρατημένα σ’ ένα ράφι; Μήπως θα έπρεπε να μοιράζουμε τη χαρά ενός βιβλίου και σε άλλους;
Η απάντηση είναι κατά κανόνα ναι, τουλάχιστον για μένα. Πρέπει τα βιβλία να είναι ενεργά, να ακουμπάνε ανθρώπους που δεν τα γνωρίζουν. Και να είναι ζωντανά, να κυκλοφορούν ανάμεσά μας, χέρι με χέρι. Ειδικά για τους ανθρώπους που δεν έχουν την ευκολία να αγοράζουν καινούρια ή μεταχειρισμένα βιβλία. Σ’ αυτούς ειδικά τους ανθρώπους είναι που οφείλουμε να φέρουμε τη χαρά του βιβλίου. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα της κοινωνίας μας. Γιατί μερικά βιβλία μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.
Αλλά για να φτάσεις σε αυτά, πρέπει να αγαπήσεις πρώτα το διάβασμα. Να θέσεις τον εαυτό σου στη διαδικασία να κουραστεί με ένα μεγάλο και δύσκολο βιβλίο, να μάθει να διαβάζει και να αγαπήσει την έννοια του «διαβάζω». Αυτό μπορεί να γίνει και με βιβλία μπεστ-σέλερ, που είναι σχετικά εύκολα να διαβαστούν. Μέχρι να αποκτήσεις ρυθμό, που θα σε οδηγήσει στο επόμενο βήμα. Στα βιβλία που θα ήθελες να κλείσεις σε ένα μπαούλο και να τα πάρεις μαζί σου, αν αύριο καταστρεφόταν ο κόσμος. Στα βιβλία που αλλάζουν την οπτική σου απέναντι στον κόσμο.
Ντοστογιέφσκι, Λιαντίνης, Μίλλερ, Κάφκα, Καμύ, Μπουκάι, Γιάλομ, Βερν, Χέμινγουεϊ, Έλλιοτ, Καζαντζάκης, Πόε, και πολλοί πολλοί ακόμα.
Αυτά είναι τα βιβλία που πρέπει να αγγίξουν όσες περισσότερες ζωές γίνεται, ώστε να δώσουμε μία ροπή στο αύριο που θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον. Τέτοια βιβλία είναι δώρο στην ανθρωπότητα και δεν πρέπει να μένουν σκονισμένα σε ράφια.
Πρέπει να λιώσουν οι σελίδες τους, να τα ακουμπήσουν όσα περισσότερα χέρια γίνεται. Να κάνουν τον γύρο του κόσμου πηγαίνοντας χέρι με χέρι. Γιατί είναι θησαυροί που γράφτηκαν για να πλουτίσουν όσες περισσότερες καρδιές μπορούν.
Πρέπει να φτιάξουμε ανταλλακτικές βιβλιοθήκες λοιπόν. Σε κάθε γειτονιά. Αντί να γεμίζουμε τα στενά με καφετέριες και με κομμωτήρια, θα πρέπει να τα γεμίζουμε με μικρές βιβλιοθήκες. Που ο καθένας θα μπορεί να αφήνει ένα αγαπημένο βιβλίο και να ψάχνει το επόμενο. Να γίνουν σημεία πολιτισμού και συνάντησης. Όλων των ηλικιών και όλων των κοινωνικών τάξεων. Το βιβλίο ίσως είναι το μοναδικό χόμπι που ακουμπάει τόσες πολλές διαφορετικές ομάδες της ανθρώπινης κοινωνίας.
Το βιβλίο δεν έχει ηλικία και δεν ανήκει σε καμία κοινωνική τάξη. Δεν υπάρχουν για τα βιβλία κτητικές αντωνυμίες. Ανήκουν σε όλους. Αυτός είναι ο προορισμός τους.
Και για να προλάβω τον αντίλογο, που σίγουρα θα έχει να κάνει με το οικονομικό όφελος του συγγραφέα, το οποίο θα μειωθεί δραματικά αν γίνει κάτι τέτοιο συστηματικά, είμαι πεπεισμένος ότι κανένας μεγάλος συγγραφέας δεν έγραφε τα βιβλία του για να γίνει πλούσιος. Τα προς το ζην απαιτούν από τη συγγραφή. Για να μπορεί να συνεχίζει να γράφει. Γιατί μεταξύ μας, τίποτα μα τίποτα υλικό δεν μπορεί να συγκριθεί με τη αίσθηση του ότι γράφεις ένα καλό βιβλίο. Δεν υπάρχει αντίτιμο που να μπορεί να αγοράσει την αίσθηση του δημιουργού όταν κλείνει τη τελευταία σελίδα του δημιουργήματός του και νιώθει κοιτάζοντας πίσω ικανοποίηση.
Όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς λοιπόν πιστεύω ότι θα έρχονταν σ’ αυτές τις βιβλιοθήκες. Χαμογελώντας και κάνοντας βόλτες, για να δούνε μήπως κι εκείνοι βρούνε το επόμενο βιβλίο που θα τους γοητεύσει.
Φανταστείτε εικόνα, ο Καζαντζάκης και ο Πλάτωνας δίπλα δίπλα να συζητάνε για τον «Τροπικό του Καρκίνου» και από δίπλα ο Κάφκα να κουνάει συγκαταβατικά το κεφάλι.
Επιμέλεια Κειμένου Κωνσταντίνου Κυριάκου: Σοφία Καλπαζίδου