Ο έρωτας είναι μωρό. Πονάνε τα δοντάκια του, γκρινιάζει, κλαίει πολύ και γελάει ακόμη περισσότερο. Νιώθει εξάρτηση απ’ την τροφό του και κάνει ένα σπίτι μπάχαλο! Ο έρωτας γίνεται κι έφηβος. Είναι αντιδραστικός, ενίοτε οργισμένος, φωνάζει, ζει στα Εξάρχεια, φτιάχνει μολότοφ κι επαναστατεί. Όταν ενηλικιώνεται, γίνεται αγάπη. Εκεί ηρεμεί, παίρνει πιο βαθιές ανάσες, μετακομίζει κοντά στη θάλασσα, χαλαρώνει.
Ναι, η αγάπη χαλαρώνει. O έρωτας; Ούτε γι’ αστείο!
«Τρελά ερωτευμένος» δηλώνει ο κοσμάκης κι είναι κυριολεκτικό, αφού οι χημικές συγκεντρώσεις που ζυμώνονται στον εγκέφαλο των ερωτευμένων είναι παρόμοιες με εκείνες των ατόμων που πάσχουν από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή! Είναι δυνατόν, μωρέ, να είναι κάποιος τρελός και χαλαρός μαζί;
«Η λογική στους ερωτευμένους είναι σαν τη φωτοβολίδα μέσα στην ομίχλη. Φωτίζει, αλλά δεν διαλύει», είπε ο Ρίτσαρντ Μπέικον. Το διαβάζει ο ερωτευμένος και σκέφτεται την καρμπονάρα που θα φτιάξει για να χορτάσει το στομάχι απ’ το οποίο θα περάσει ο έρωτας. Από την πόλη έρχομαι…
Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω τους ερωτευμένους που, με περισσή απάθεια, ξεστομίζουν φράσεις όπως: «έχει βγει για καφέ με τον πρώην της να τα πουν λίγο» ή «πήγε για ποτό με τους φίλους του, ε δεν περιμένω να μου στείλει για καληνύχτα». Γενικώς, ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω πώς κάποιοι ζουν τον έρωτα «στη Σουηδία»· πώς δεν ανησυχούν όταν το ταίρι τους έχει επαφή με πρώην, πώς δεν έχουν κόμπο στο στομάχι όταν αργεί το εκατοστό δέκατο μήνυμα, πώς δε θυμώνουν όταν το μάτι μείνει δευτερόλεπτα παραπάνω σε έναν ωραίο κώλο ή σε ένα προκλητικό περπάτημα. Ούτε κι εσύ, έ;
Νιώθεις άσχημα όταν ακούς ότι το να ψάχνεις κινητό είναι παραβίαση προσωπικών δεδομένων; (Είναι, αλλά δεν εξετάζεται αυτό τώρα). Ντρέπεσαι όταν σε δουλεύουν οι φίλοι σου επειδή το τελευταίο πεντάλεπτο κάθε τηλεφωνήματος περιλαμβάνει σταθερά το κλισέ «εγώ πιο πολύ – όχι, εγώ. Μα εγώωω»; Όταν δεν μπορείς να κοιμηθείς αν δε λάβεις την πολυπόθητη καληνύχτα; Όταν σκέφτεσαι να το παίξεις Ηρακλής Πουαρώ κι Αγκάθα Κρίστι κάποιο βράδυ που θα βγει για ποτό χωρίς εσένα; Όταν θυμώνεις που οι πρώην σχολιάζουν φωτογραφίες στο φατσοβιβλίο ή στέλνουν ακόμη μηνύματα ενώ πλέον είναι μαζί σου; Μη νιώθεις άσχημα!
Η επιστήμη, σ’ αυτή την περίπτωση, δικαιολογεί τις εμμονές, τις παλαβομάρες, τις εξάρσεις νευρικότητας, την ανασφάλεια, ακόμη και τις κατινιές. Παρακάτω, της δίνεται ένα σύντομο βήμα να το εξηγήσει.
Ο πόθος ελέγχεται απ’ το ενδοκρινικό σύστημα κι όχι απ’ την καρδιά, όσο κι αν αυτό απογοητεύει τους απανταχού ρομαντικούς. Το πρωτόγονο σαρκικό ένστικτο εκδηλώνεται με τη σφοδρή επιθυμία, ως αποτέλεσμα μιας ασυνείδητης εγκεφαλικής επεξεργασίας. Όταν οι πεταλουδίτσες φτεροκοπούν στο στομάχι του ερωτευμένου, τα επίπεδα της ντοπαμίνης υπερχειλίζουν, δημιουργώντας μια έντονη λαχτάρα για το αντικείμενο του πόθου του. Παράλληλα, μια νευροτροπίνη ενισχύει την ευφορία και τη συναισθηματική εξάρτηση. Αυτό το κοκτέιλ χημείας είναι ο λόγος που οι ερωτευμένοι είναι τρελοί ο ένας για τον άλλο. Στην κυριολεξία!
Το 1965, η ψυχολόγος Ντόροθυ Τενόβ άρχισε να μελετά το συναίσθημα μέσα από συνεντεύξεις ανθρώπων, ερωτευμένων και μη. Κατέληξε ότι ο έρωτας διαφέρει πολύ απ’ την αγάπη, γι’ αυτό και οι ερωτευμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να είναι χαλαροί. Ακόμη κι αν δε διαβάσει κανείς τα συμπεράσματα απ’ την έρευνα, κάποια τα γνωρίζει ήδη εμπειρικά.
Αρχικά, μας λέει, αναπτύσσεται ένα υπερενθουσιώδες αίσθημα λαχτάρας να κερδίσουμε την προσοχή του ατόμου που ερωτευόμαστε. (Σώπα!) Το μυαλό μας, λοιπόν, ψάχνει μονίμως τρόπους να κάνουμε αίσθηση στον άλλο, να του κινήσουμε το ενδιαφέρον. Μοιραία, το ενδιαφέρον μας μετατρέπεται σε εμμονή. Σκεφτόμαστε πού είναι, τι κάνει, με ποιον το κάνει. Αναρωτιόμαστε αν μας θέλει, πόσο μας θέλει, πώς μας θέλει. Μετράμε τις ώρες μέχρι να τον ξαναδούμε, φανταζόμαστε και φαντασιωνόμαστε, φτιάχνουμε σενάρια.
Κι εν τω μεταξύ, χτυπάμε κουδούνια ξημερώματα, αναλύουμε γιατί έβαλε δυο κι όχι τρία θαυμαστικά στο «σε θέλω» κι αγχωνόμαστε μήπως μας χωρίσει πριν καλά-καλά παραδεχτούμε ότι είμαστε μαζί. Ένα μυαλό που δουλεύει 24/7 δεν το λες και χαλαρό!
Σαφώς, όταν η σχέση εξελίσσεται, οι παραπάνω αντιδράσεις εξασθενούν. Η επιστήμη δίνει και πάλι τις εξηγήσεις της. Όσο αναπτύσσονται οι δεσμοί, ο εγκέφαλος παράγει περισσότερη σεροτονίνη και μετά την πάροδο ενός χρόνου, περίπου, τα επίπεδα πρωτεΐνης επιστρέφουν στα φυσιολογικά επίπεδα. Οι ερωτευμένοι δεν είναι πια τρελοί, κι οι πεταλούδες έχουν αποδημήσει, όμως δημιουργούνται σχέσεις εμπιστοσύνης, πιο χαλαρές. Μεταξύ μας τώρα, αν ο έρωτας δεν περνούσε σε άλλο επίπεδο, τα ποσοστά θνησιμότητας θα αυξάνονταν δραματικά. Πόσο τσίτωμα πια να αντέξει ο άνθρωπος;
ΥΓ: Το παρόν άρθρο δε σχεδιάστηκε για να τριφτεί στη μούρη του δεσμού σας αν σας πιάσει με το κινητό του στο χέρι ή με περούκα και μαντήλι στο διπλανό σκαμπό του μπαρ.
Αποτελεί, όμως, τον αντίλογο σε όλα τα τσιτάτα περί ανωτερότητας και ζεν. Εκείνα που προσπαθούν να πείσουν ότι οι ερωτευμένοι που αντιδρούν όπως περιεγράφηκε ανωτέρω είναι «υστερικοί, ανασφαλείς τύποι που δεν μπορούν να διαχειριστούν τον ενθουσιασμό τους, αφού δεν είναι ερωτευμένοι αλλά ενθουσιασμένοι». Διότι, «οι ερωτευμένοι θέλουν την ευτυχία του άλλου κι όχι την καταπίεση του και οι υγιείς σχέσεις βασίζονται στην ηρεμία».
Ο έρωτας είναι εγωιστής και σε έχει πάντα στην τσίτα. Και καλά κάνει. Όταν γίνει αγάπη θα προσφέρει ηρεμία. Και καλά θα κάνει. Το μεταβατικό όμως στάδιο, υμνεί τους «ερωτευμένους σχιζοφρενείς». Κι έτσι πρέπει.
Συντάκτης: Νανά Πολίτη
