Πόσες φορές έχεις ευχηθεί να είχες πει κάτι άλλο την επίμαχη στιγμή; Πόσες φορές έχεις ευχηθεί να άρθρωνες μια κουβέντα αντί για ακαταλαβίστικους φθόγγους που θυμίζουν Ζουλού; Και πόσες φορές, μετά από μια τέτοια στιγμή, έκανες ολόκληρα σενάρια για την έκβαση μιας συζήτησης αν τελικά είχες πει «αυτό το έξυπνο» κι όχι την ατάκα «Γκούφυ»;
Η ετοιμολογία δεν είναι παπαγαλία. Δεν υπάρχει η μια ατάκα-copy paste που θα ρίξει τον κάθε γκόμενο, που θα σε χρήσει κατάλληλο σε κάθε επαγγελματική συνέντευξη και που θα σε κάνει ενδιαφέρον συνομιλητή. Τέτοιες ατάκες, όσο έξυνες κι αν είναι, όταν χρησιμοποιούνται ως πανάκεια υποδηλώνουν ρηχότητα στους ανθρώπους και μόνο από όμοιους αναγνωρίζονται ως έξυπνες. Η επαναληπτικότητά τους δηλώνει επανάπαυση, έλλειψη κριτικής σκέψης κι αδράνεια του νου. Κι επιφέρει στείρες και παρωχημένες συνδιαλλαγές.
Η κάθε ατάκα είναι μοναδική, γιατί μοναδικός είναι κι ο άνθρωπος που την λέει και μοναδική η κατάσταση στην οποία συμπεριλαμβάνεται. Έτσι κι η κάθε απάντηση οφείλει να είναι μοναδική. Τα κλισέ απορρίπτονται άμεσα, έστω και υποσυνείδητα, είτε σε μια ερωτική διαλεκτική, είτε σε μια συνέντευξη είτε σε συζητήσεις με φίλους και γνωστούς ή αγνώστους.
Σε καμιά ουσιαστική ερωτική σχέση δε χωράνε ερωτήσεις τύπου «Αυτό είναι πρόκληση;» κι αντίστοιχες απαντήσεις «Όχι, είναι πρόσκληση»· λογοπαίγνια έξυπνα στο πρωτότυπο απ’ τον δημιουργό τους, κακέκτυπα όμως σε κάθε επόμενη αναφορά, από κάθε επόμενο. Ο βαθύς έρωτας πρώτα σαγηνεύει το μυαλό· και κανένα μυαλό δεν ιντριγκάρεται από την στασιμότητα ή την αργοπορία. Και σίγουρα κανένα μυαλό δε θαυμάζει ό, τι δεν το κάνει να νιώθει μοναδικό. Ο έρωτας είναι μπάσκετ με πολλά γρήγορα καλάθια, μαρκαρίσματα, προκλήσεις κι ανταπαντήσεις· όχι ποδόσφαιρο, να τρέχεις 90 λεπτά προσπαθώντας να βάλεις ένα τέρμα. Και αν.
Κανένας εργοδότης δε θα προτιμήσει έναν υποψήφιο επειδή στα προσόντα του θα αναφέρει το τρίπτυχο «συνέπεια, εργατικότητα, όρεξη για μάθηση»· δείγμα ενός διεκπαιρεωτικού κι όχι ευρείας αντίληψης υπαλλήλου. Στις εκατό συνεντεύξεις, θα είναι σίγουρος ότι θα το ακούσει εκατό φορές. Αυτό που θα του τραβήξει την προσοχή, θα είναι η συνέντευξη λόγω της οποίας θα το έχει ακούσει τελικά 99 φορές. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και της επιστήμης, καθώς και η δυσανάλογη σχέση προσφοράς-ζήτησης στον εργασιακό τομέα, απαιτούν ευστροφία κι ετοιμότητα. Μια άμεση και μη κοινή απάντηση, λοιπόν, σε μια συνέντευξη θα παραπέμψει σε μια άμεση και δημιουργική λύση σε ένα επαγγελματικό ζήτημα.
Κανείς, σε καμία φιλική παρέα δε θα δείξει ενδιαφέρον σε απαντήσεις χιλιοακουσμένες. Καμία αντίγραφη συζήτηση δεν μπορεί να εξελίξει τους συνομιλητές. Οι γρήγορες και σωστά στοχευμένες απαντήσεις σηκώνουν τις νοητικές άγκυρες και ανεβάζουν ταχύτητες στις σκέψεις. Ελλείψει ετοιμολογίας, ο κόσμος θα εξελισσόταν μερικούς αιώνες αργότερα, διότι η έλλειψή της οφείλεται σε μη ατομική εξέλιξη. Κι είναι καθήκον του καθενός να δουλεύει σκληρά με το μυαλό του ώστε να εξελίσσεται.
Το να είναι κανείς ετοιμόλογος, είναι χάρισμα· για να το εξελίξεις όμως πρέπει να έχεις δουλέψει πολύ πάνω στην παρατηρητικότητα και στην αξιοποίηση της κάθε εμπειρίας. Παρατηρώντας τους διαφορετικούς ανθρώπους που συναναστρέφεσαι και τις διαφορετικές καταστάσεις που βιώνεις εσύ ή οι γύρω σου, συλλέγεις άπειρες πληροφορίες απαραίτητες για την εύρεση της κατάλληλης απάντησης την κατάλληλη στιγμή. Η δε εμπειρία κινεί ολόκληρο μηχανισμό στο μυαλό και μέσα σε δευτερόλεπτα αναλύονται οι προσλαμβάνουσες ώστε η κάθε ανταπάντηση να βρίσκει κέντρο.
Ο χρόνος είναι πολύτιμος για να ξοδεύεται σε παύσεις και δε δίνει δεύτερες ευκαιρίες· δεν υπάρχει πρόβα, σε σπρώχνει στην σκηνή και πρέπει να αυτοσχεδιάσεις προκαλώντας χειροκρότημα κι όχι χασμουρητό. Πρέπει πάντα να έχεις κάτι να πεις, όντας συνειρμικά και πάντα έτοιμος να πράξεις κάτι. Η πρωτοτυπία είναι που κινεί το ενδιαφέρον σε κάθε είδους σχέση· ο ένας και η μια κι όχι οι «μια απ’ τα ίδια».
Συντάκτης: Νανά Πολίτη
