Άλλαξε κανείς κοσμοθεωρία με quote περί θετικής σκέψης;

Είναι πολύ εύκολο να κάνουμε παρατηρήσεις για την κατάσταση ανθρώπων γύρω μας. «Δεν είσαι πολύ καλά, ε;». «Τελευταία δεν έχεις όρεξη για τίποτα». Ευχαριστούμε πολύ για την παρατηρητικότητά σας, η αλήθεια είναι όμως πως δεν τη χρειαζόμαστε, γιατί ξέρουμε ότι δεν είμαστε καλά, ότι το ταβάνι θα μας πλακώσει. Ξέρετε τι δεν είναι τόσο εύκολο; Να ασχοληθούμε με το να πώς να βοηθήσουμε κάποιον να αντιστρέψει αυτή τη διάθεση, να βγει από τη δαιδαλώδη κατάσταση του μυαλού του, να σηκώσουμε λίγο το βάρος που κουβαλά. Και δεν εννοώ να φορτωθούν οι άλλοι το βάρος που εμείς κουβαλούμε αλλά να μας ελαφρύνουν λίγο με μια καλή κουβέντα κι όχι με αερολογίες και αρλούμπες θετικότητας.

Είναι σύνηθες καθώς σκρολάρεις στο Instagram να πέσεις πάνω στον wannabe γκουρού που ακολουθείς ο οποίος προσφέρει απλόχερα μαθήματα θετικότητας με quotes τύπου «Good vibes only!». Κι αν το νόημα πίσω από αυτή τη φράση το νιώθεις και το εφαρμόζεις τότε σου αξίζουν συγχαρητήρια και πολύ καλά κάνεις αλλά θα έχει αποτέλεσμα σε μια προσπάθειά να ανεβάσεις το πεσμένο ηθικό κάποιου που δε νιώθει καλά; «Θα το ξεπεράσεις, ξέρω ότι μπορείς». Μπορώ; Κι αν δεν μπορώ; Μήπως να μου πεις κάτι που πραγματικά θα βοηθήσει; Φράσεις τύπου: «Δες τη θετική πλευρά της ζωής», «Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο», αν τις πετάς έτσι σαν άδεια δοχεία το μόνο που πετυχαίνεις είναι να γεμίσεις τη σιωπή σε άβολες συζητήσεις. Οπότε ίσως είναι καλύτερα να μη χρησιμοποιούνται καθόλου κι ας κάθεστε σιωπηλοί. Αυτός είναι ο ορισμός της «τοξικής θετικότητας», μιας έννοιας που υποστηρίζει μια υπερβολική και υπεργενικευμένη υιοθέτηση αισιόδοξης στάσης ζωής από την οποία όμως λείπει το πραγματικό υπόβαθρο γιατί η αισιοδοξία δεν είναι πηγαία αλλά αναγκαστική.

Κι επειδή ακριβώς αυτές οι φράσεις είναι υπεργενικευμένες, δεν μπορούν να εφαρμοστούν από τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου γιατί ο καθένας βιώνει κάθε τι διαφορετικά από τον άλλο. Επίσης αυτού του είδους η φρασεολογία δεν αποτελεί ουσιαστική υποστήριξη για τον άνθρωπο που σε χρειάζεται γιατί δεν προσφέρει κάποια συγκεκριμένη συμβουλή ούτε αποτελεί προϊόν της μεταξύ σας συζήτησης. Είναι πιθανόν αυτό να γίνει αντιληπτό από τον συνομιλητή ο οποίος μπορεί να νιώσει πως δεν έχεις όρεξη να τον ακούσεις και προσπαθείς να κλείσεις τη συζήτηση όσο πιο γρήγορα γίνεται. Δεν αμφισβητείται η πρόθεσή σου να βοηθήσεις αλλά αν θα το πράξεις κάνε το με τρόπο που να σέβεται τη μοναδικότητά του άλλου ακόμα και στο πώς βιώνει μια συγκεκριμένη κατάσταση γιατί μπορεί ο τρόπος του να είναι διαφορετικός από τον δικό σου.

Όταν κάποιος δε νιώθει αισιόδοξος μπορεί να ευθύνονται χιλιάδες πράγματα τα οποία δεν μπορεί απλώς να υπερπηδήσει με θετική σκέψη. Ενδεχομένως να χρειάζεται βαθύτερη δουλειά με κάποιον ειδικό ή απλώς χρόνος να ξεπεραστούν κάποια θέματα. Ζούμε όμως σε μια εποχή που τα πάντα πρέπει να γίνονται γρήγορα, εύκολα, απλά, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια και κυρίως χωρίς γκρίνια και μουρμούρα. Η κατάθλιψη, η λύπη κι η δυσκολία κάποιων ανθρώπων γύρω μας να βρουν νόημα στη ζωή τους δε χωρά τις περισσότερες φορές στα κουτάκια μας, δε συνάδει με το happy end μας, δε βολεύει. Οπότε μερικές φορές προωθείται μια κουλτούρα που μας θέλει όλους ευτυχισμένους και θετικούς, αλλιώς το σύστημα βραχυκυκλώνεται.

Όλοι βιώνουμε πιεστικές καταστάσεις στην καθημερινότητα, στις οποίες σίγουρα έχουμε ανάγκη από δόσεις θετικής σκέψης και αισιοδοξίας αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχουμε δικαίωμα να βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα ή πως πρέπει να τα καταπιέζουμε. Στην τελική αν εμείς προσποιούμαστε πως όλα είναι καλά κι ανθηρά μας κάνει ψεύτες. Το ίδιο ανειλικρινείς είμαστε αν ενώ ξέρουμε πως κάποιος άλλος δυσκολεύεται και του πετάμε 2-3 φράσεις θετικότητας μήπως αλλάξει κοσμοθεωρία.