Στον χωρισμό δε χωράνε «αν» κι αυτομαστιγώματα

«Κι αν άλλαζα κάτι στη συμπεριφορά μου; Αν έκανα κάτι διαφορετικά, ίσως δε με χώριζε;» Όχι, όχι και πάλι όχι. Θα σε χώριζε ούτως ή άλλως, γιατί κάτι δεν έκανε κλικ, γιατί τα κομμάτια του παζλ ενώθηκαν μόνο στις άκρες, αφήνοντας αταίριαστα κομμάτια στη μέση και μια εικόνα ασχημάτιστη. Πού ξέρεις ποιο κομμάτι έλειπε και δεν ολοκληρώθηκε το παζλ; Θα σε χώριζε για ένα εκατομμύριο λόγους τους οποίους δεν μπορείς να σκεφτείς, ούτε να επεξεργαστείς, άρα πόσο μάλλον να κατανοήσεις. Οποιαδήποτε απόπειρα να μπεις στη διαδικασία να αναλύσεις τις συμπεριφορές σου βήμα προς βήμα θα σε οδηγήσει στο τρελοκομείο.

Βέβαια, δε μιλάμε για σχέσεις στις οποίες υπήρχαν ουσιαστικά προβλήματα τα οποία ήταν γνωστά στο ζευγάρι και τα οποία συζητήθηκαν, αναλύθηκαν κι έγιναν προσπάθειες προς επίλυση. Μιλάμε για περιπτώσεις σχέσεων που ο χωρισμός σου έρχεται σαν κεραυνός στο κεφάλι. Είναι αυτού του είδους οι χωρισμοί που, ενώ εσύ πιστεύεις πως διανύετε την καλύτερή σας φάση, το πάλαι ποτέ έτερον ήμισυ έχει διαφορετική άποψη. Είναι αυτές ακριβώς οι περιπτώσεις που μένεις μαλάκας και διερωτάσαι πώς ήταν δυνατό να βιώνατε τη σχέση από τόσο διαφορετικές οπτικές γωνίες, ήταν λες και δεν είχατε σχέση μεταξύ σας αλλά με κάποιες άλλες, διαφορετικές, εκδοχές των εαυτών σας. Σου θυμίζει κάτι;

Πιο εύκολα δέχεται κανείς τον χωρισμό αν διαφαινόταν πως ο καθένας, στην πορεία εξέλιξης της σχέσης, αναζητούσε τελικά διαφορετικά πράγματα τα οποία δεν μπορούσε να του τα προσφέρει η σχέση. Πώς καταπίνεις, όμως, ένα χωρισμό ο οποίος φτάνει χωρίς να γνωρίζεις τα ουσιαστικά αίτια; Θα στο θέσω απλά. Αν έκανες κέρατο, τότε στην ερώτηση του αν μπορούσες να έκανες κάτι διαφορετικά, η απάντηση είναι ένα τεράστιο «ναι», να μην κεράτωνες, απλό! Αν, όμως, μέχρι χθες προγραμματίζατε το μέλλον σας, γεγονός που δε σου άφηνε περιθώρια να αμφισβητείς τη γερή βάση πάνω στην οποία χτίζατε, και την επομένη χωρίζετε, δε θέλει και πολλά το μυαλό να φλιπάρει.

Τα πράγματα δεν είναι, όμως, τόσο απλά, είναι; Το ότι σου απαγορεύω να μπεις σε μια διαδικασία roller coaster στο μυαλό δε σημαίνει ότι δε θα το κάνεις. Θα το κάνεις, γιατί ο χωρισμός αυτός έχει να κάνει με μια απόρριψη απ’ τον σύντροφό σου η οποία συνδέεται με τη σταθερή σου προσωπικότητα κι αυτό σε κάνει να αμφισβητείς τον αληθινό εαυτό σου. Και πώς σε σταματά κανείς απ’ το να νιώθεις λίγος; Πώς σε σταματά απ’ το να σκέφτεσαι πως ο λόγος που έφυγε είναι γιατί εσύ είσαι ανεπαρκής;

Δεν είσαι όμως! Εδώ είμαι να στο θυμίζω και θα στο θυμίζω γιατί ξέρω πώς είναι να ‘σαι έτοιμος για απογείωση, σε μια κατάσταση που ξέρεις ότι θα πετύχει, γιατί είναι γραφτό να πετύχει, αλλά στη συνέχεια να σου πατάνε το φρένο απότομα. Η κεκτημένη ταχύτητα με την οποία συνεχίζεις να κινείσαι, ακόμα και μετά το φρένο, πρέπει να πάρει κάπως μορφή, να εκδηλωθεί και συνήθως εσωτερικεύεται. Γίνεται μια μπάλα φωτιάς που εσωτερικά μεγαλώνει και καίει τα πάντα στο πέρασμά της.

Η Carol Dweck, καθηγήτρια Ψυχολογίας, αναφέρει πως η εμπειρία της απόρριψης από κάποιον που πιστεύεις ότι σε αγαπούσε ή ενδιαφερόταν για ‘σένα, αλλά στη συνέχεια, αφού σε γνώρισε καλύτερα, άλλαξε γνώμη για τη σχέση σας, μπορεί να αποτελέσει μια ισχυρή απειλή για τον εαυτό σου, ώστε να σε οδηγήσει στο να αναρωτηθείς «Ποιος, πραγματικά, είμαι;». Αυτή είναι η εσωτερική μπάλα φωτιάς που λέγαμε. Τσουρουφλίστηκες ή ακόμα;

Κάπου εδώ με ρωτάς πώς το αντιμετωπίζεις όλο αυτό, πώς αποφεύγεις να καείς ολοσχερώς; Η δική μου εισήγηση είναι πιο απλή απ’ όσο πιστεύεις, ούτως ή άλλως μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Οφείλεις να κάνεις δύο βήματα πίσω και να δεις το παζλ από μακριά. Κι εκεί θα δεις πως οι λόγοι που οδήγησαν στο χωρισμό σας δεν ήταν εξαιτίας σου, δεν ήταν αποτέλεσμα δικό σου, δεν προήλθαν από ‘σένα. Γιατί αν είχαν να κάνουν μαζί σου θα το ήξερες, γιατί θα το συζητούσε μαζί σου και θα σου έδινε την ευκαιρία να αλλάξεις κάποια πράματα, να τα διορθώσεις ενδεχομένως. Όταν, όμως, ο άλλος κάνει πίσω και σου τραβάει το χαλάκι κάτω απ’ τα πόδια χωρίς προειδοποίηση, δεν παίζει σωστά και το «δεν παίζει σωστά» είναι πρόβλημα δικό του, έχει να κάνει με αυτόν, με το τι σκέφτεται και πώς βλέπει τα πράγματα.

Όλοι οι άνθρωποι αξίζουν μια προσπάθεια να διορθώσουν τα πράματα, στην τελική, έστω μια εξήγηση. Κι αν δε στη δώσουν, δεν έχει νόημα να την αναζητήσεις στο μυαλό σου, γιατί εκεί δεν υπήρχε εξαρχής το ερέθισμα για να τη δημιουργήσεις. Κι αν θεώρησε πως δεν αξίζεις μια εξήγηση, εσύ γιατί θεωρείς πως αξίζει να τρελαθείς για να τη βρεις; Λαβύρινθος είναι το μυαλό και τον μίτο να τον κρατήσεις για τον άνθρωπο για τον οποίο αξίζει να ρισκάρεις να χαθείς.