Η παρεξηγημένη φύση του ηθοποιού

«Ηθοποιός σημαίνει φως.» Λοιπόν, υπάρχουν διάφορες απόψεις γύρω από αυτό το επάγγελμα και, δυστυχώς, φταίει ο ηθοποιός, που εναλλάσσεται. Ας μιλήσουμε ανοικτά για ‘κείνους του σήμερα και του χθες. Καταρχάς, τον ηθοποιό δε θα τον αναγνωρίσεις απ’ τα ρούχα του, όχι, ούτε απ’ τα μαλλιά του αλλά απ’ το ήθος του. Δε θα ντυθεί ποτέ σαν «ιέρεια της τέχνης», με ταμπέλα «Είμαι ηθοποιός, κοίτα με». Αυτό δεν παίζει, αλλά και πάλι, έχει μια πινελιά στο όλο πακέτο της εμφάνισης που σε μπερδεύει με τις εποχές, τις παλιές, αυτές που μοσχοβολούσαν κουλτούρα, ήθος και ρομαντισμό ποίησης. Φταίει που είναι καλλιτέχνης, γιατί καλλιτέχνης γεννιέσαι, δε γίνεσαι. Ή το ‘χεις ή όχι. Το ξέρεις από μωρό. Κάτι δεν πήγαινε καλά.

Ηθοποιός σημαίνει Αθήνα κι όχι Hollywood. Ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν είναι όλοι για το σανίδι, για Ίψεν, Τσέχωφ και Σαίξπηρ. Δεν προσβάλλω και δεν αναιρώ τίποτα, άλλο το είναι κι άλλο το φαίνεσθαι. Το θέμα είναι να αναγνωρίζει ο ίδιος ο ηθοποιός πού θέλει να κατασταλάξει, κι όσοι μένουν Αθήνα ξέρουν τι εννοώ. Οι δρόμοι της, η αφή της, ο αέρας της κι η κουλτούρα της σε οδηγούν σε έμπνευση, όνειρα και προσδοκίες. Σου μιλάει για μια Επίδαυρο, για ποίηση, για μόρφωση. Είναι η πόλη του καλλιτέχνη, πώς να το κάνουμε.

Δεν μπορείς να τον καταλάβεις αν δεν είσαι στον ίδιο χώρο μαζί του, αν δεν είσαι καλλιτέχνης. Το να σπουδάσει κανείς σε δραματική σχολή, απ’ την πιο ψηλή μέχρι την πιο ανούσια, κουβαλά τον ίδιο σταυρό. Ασήκωτο. Δεν είναι τίποτα εύκολο, και σε αυτό κατατάσσεται και το επάγγελμα του ηθοποιού, γιατί, μεταξύ μας, πολλοί το παρεξηγούν. Εντάξει, δεν έχουν κι άδικο, σε ένα βαθμό. Το ξεφτιλίσαμε λίγο, όμως, δε μιλάμε γι’ αυτό σήμερα. Μιλάμε για τον ουσιαστικό ηθοποιό, που ακόμα κι αυτός ο ήρωας, που κατάφερε να βγάλει τη σχολή, είναι «θεατρίνος», ολίγον παρεξηγήσιμος.

Βρε παιδί μου, ναι, μπορεί να τον πεις κι ιστορικό, με το τόσο που διαβάζει, θα μπορούσε. Όχι, δε διαβάζει γιατί αναγκάζεται, αλλά γιατί αυτό του αρέσει. Το γουστάρει. Ψάχνει τα πάντα, παρατηρεί τα πάντα, ακόμα και το πώς κινείται ένα μερμήγκι, ξέρεις πόσο σημαντικό είναι; Εμ, δεν ξέρεις, γι’ αυτό. Μαθαίνει για τον ρόλο του όλα κι ακόμα παραπάνω, ζει μαζί με τον ρόλο του μήνες, ξαγρυπνά μαζί του για να στον δώσει εσένα στο πιάτο. Μαθαίνει για το κείμενο, για την εποχή, κάνει μια βίαιη ανάλυση του όλου έργου, εσωτερικά κι εξωτερικά. Γίνεται ένας χειρουργός –έμπειρος– ενός θεατρικού έργου. Μεταμορφώνεται και ψαχουλεύει τα πάντα. Περπατάει στους δρόμους σαν σφουγγάρι.

Ηθοποιός σημαίνει αγώνας, γερό στομάχι, κι ένα κατεβατό πόρτες κλειστές μέχρι να φανεί πίσω από μια χαραμάδα. Αρρώστια είναι κι όχι σοκολάτα. Σκαλίζει κι ανακαλύπτει κόσμους αόρατους, άφαντους, εξαφανισμένους και μοναδικούς. Δε μιλάνε όλοι την ίδια γλώσσα, κι αυτό είναι προτέρημα. Ηθοποιός είναι κουλτούρα σε έναν κόσμο άχαρο. Κι ας σαπίζει στη μοναξιά του. Τουλάχιστον εσένα σε εξυπηρέτησε μια χαρά. Επ, αφήστε τους να σας μιλήσουν, μην τους απαρνιέστε και μην τους κρίνετε έτσι. Ξυπνήστε λίγο και δείτε τους στα μάτια. Φωτίζονται. Φαίνονται από μακριά.

Και να σου πω, πρόσεχε μην ερωτευτείς ηθοποιό γιατί –στον λόγο μου– θα μπλέξεις. Μα αν τυχόν και σε ερωτευτεί; Ποιος τη χάρη σου. «Έρως ανίκατε μάχαν», που λέει κι ο Σοφοκλής. Η αλήθεια να λέγεται.