Άλλο οι πράξεις μας κι άλλο το πώς τις αντιλαμβάνονται οι άλλοι

Δεν είναι λίγες οι φορές που πιάνουμε τον εαυτό μας να συλλογίζεται ότι έχουμε κολλήσει σε μια αέναη μάχη καθημερινής επιβίωσης. Ζούμε την καθημερινότητά μας εντός μιας κοινωνίας που ενώ είναι ανοιχτόμυαλη και φιλελεύθερη, κοντεύει να ξεχάσει τι είναι η ελευθερία, τόσο των σκέψεων όσο και των πράξεων. Μια κοινωνία που εμείς διαμορφώνουμε και ταυτόχρονα με κάποιον τρόπο καταλήγουμε αιχμάλωτοί της. Οι άνθρωποι γύρω μας βλέπουν και παρατηρούν το κάθε τι στη ζωή μας. Άθελα ή σκόπιμα αφήνουμε εκτεθειμένη την καθημερινότητά μας. Τα πάντα είναι διαθέσιμα για όποιον έχει λίγο χρόνο να ασχοληθεί. Και πολλές φορές μάλιστα, αυτοί που μαθαίνουν, έχουν και άποψη για όσα ακούν.

Ο καθένας πορεύεται στη ζωή του με τη δική του καθημερινότητα και βιώνει τα δικά του προβλήματα. Κανείς ποτέ δε θα μπορέσει να μπει στη θέση οποιουδήποτε ανθρώπου πραγματικά. Να γίνει παιδί μιας άλλης οικογένειας και να δει τα προβλήματα εντός της. Να μπει στην ίδια σχέση που βρίσκεται το άτομο απέναντί του και να κατανοήσει ξαφνικά κι απότομα τη διαφορά μεταξύ ανοιχτής και κλειστής πόρτας. Να δουλέψει στην ίδια θέση, με ίδιους συναδέλφους, ίδιους εργοδότες, ίδιες συνθήκες, αλλά κυρίως ίδια ιδιοσυγκρασία και να δει ακριβώς προς τι τα παράπονα και οι προβληματισμοί. Κανείς δεν μπορεί να δοκιμάσει τις αντοχές ενός άλλου, ούτε να καταφέρει να νικήσει τους φόβους του για λογαριασμό του.

Κι ας μην ξεχνάμε πως κάθε μέρα που ξημερώνει μπορεί να είναι για όλους μας κοινή, αλλά ταυτόχρονα για τον καθένα μας είναι απλώς η συνέχεια της προηγούμενης. Κι αυτό την κάνει τελικά τόσο διαφορετική από μάτι σε μάτι κι από ζωή σε ζωή. Μια καθημερινή μάχη για προσωπική επιβίωση κι όχι μια μάχη για ευάρεστη παρουσία στα μάτια των άλλων, όπως συχνά νιώθουμε.

Τι γίνεται όμως όταν η καθημερινότητα που βιώνει κάποιος, από το τι είναι στα αλήθεια μεταλλάσσεται στην κριτική αντίληψη του τι κάνει; Γιατί δυστυχώς αυτό συμβαίνει γύρω μας. Όλοι καθημερινά αγωνίζονται για «αυτό που είναι» και ζητάνε να κρίνονται από αυτό και μόνο, αλλά ταυτόχρονα κρατάνε και αυτό που πέφτει στη δική τους αντίληψη για τους άλλους, χωρίς να αναρωτιούνται αν είναι η ολοκληρωμένη πραγματικότητα. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι είμαστε μεγαλωμένοι να έχουμε πάντα κατά νου την άποψη των υπολοίπων. Να προσέχουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια, όπως ακριβώς και οι παππούδες ή οι γονείς μας, που πάντα κοίταγαν τι έλεγαν και τι έκαναν, έτσι ώστε να μη δώσουν ποτέ το δικαίωμα σε κανέναν να τους σχολιάσει. Αντιλήψεις και συμπεριφορές που εξυμνούσαν τη «σωστή εικόνα» χωρίς όμως ποτέ να μπουν στον κόπο να εξηγήσουν ποια ακριβώς είναι αυτή.

Επιτέλους πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι ο κόσμος ποτέ δε θα σταματήσει να κρίνει κι ας το κάνει μόνο μέχρι εκεί που μπορεί να αντιληφθεί. Η προσεγμένη και διακριτική αντίληψη είναι προσόν, αλλά δυστυχώς όχι πολλών. Είναι μετρημένοι όσοι μπορούν βάλουν φραγμό στα όρια της αντίληψής τους και κατ’ επέκταση στην κριτική τους. Είναι λίγοι εκείνοι που την αμφισβητούν. Γι’ αυτόν το λόγο είναι λίγοι και αυτοί που μπορούν να κρατήσουν ψηλά τη σημαία του σεβασμού, εστιάζοντας στην πραγματικότητα της καθημερινότητας και όχι στο πώς αυτή δείχνει.

Ο καθένας είναι αυτό που βιώνει στην καθημερινότητά του. Οι πράξεις του μπορεί να γίνονται εν γνώσει του και σκόπιμα, μπορεί να γίνονται και εν βρασμώ ψυχής. Κανείς δεν ξέρει και ποτέ δε θα ξέρει. Όπως δε γίνεται να κοιτάξεις τον καθρέφτη και να περιμένεις να δεις ένα άλλο πρόσωπο, έτσι είναι και ουτοπικό να πιστεύεις πως κατανοείς επακριβώς τις συνθήκες ενός άλλου ατόμου. Ακόμη και να γινόταν όμως, ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά, άρα κανείς δεν έχει το δικαίωμα να θεωρεί τον εαυτό του παντογνώστη για ξένες υποθέσεις.

Η κριτική μέσα από την αντίληψη είναι σαν ένα σκουλήκι που όλοι έχουν να κόβει βόλτες στο μυαλό τους. Το θέμα είναι πόσοι το αφήνουν να βγει εύκολα στην επιφάνεια και πόσοι καταφέρνουν να το έχουν όσο το δυνατόν πιο βαθιά θαμμένο γίνεται. Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει το πόσο βαθιά μέσα μας είναι πολλές φορές κρυμμένη η αυθεντικότητα. Τόσο που είναι αδύνατο για τον καθένα να την αντιληφθεί και να την εκτιμήσει κι αυτό είναι καλό. Ας αρκεστούμε λοιπόν σε αυτήν τη συνειδητοποίηση και ας πάψουμε να αξιολογούμε κινήσεις άλλων λες και μας αφορούν. Οι κινήσεις μας έτσι κι αλλιώς βρίσκουν τρόπο να μας επιστρέφονται. Κάποια στιγμή αυτή η αλληλουχία θα βρει τον τρόπο της και θα αφήσει πίσω όλους αυτούς που βλέπουν τη δική τους αντίληψη σαν τη μοναδική πραγματικότητα.