Αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο στάθηκε ο τραγικός σεισμός στη γειτονική Τουρκία και στη Συρία. Παρακολουθώντας ένα από τα πολλά βίντεο διάσωσης από τα συντρίμμια, στο μυαλό έμεινε χαραγμένη η εικόνα της ανάσυρση της νεογέννητης Aya, μέσα από τα ερείπια, στο Χαλέπι στης Συρίας. Είχε μόλις γεννηθεί με τον πιο σκληρό τρόπο μέσα σε όλο αυτόν τον πανικό και την καταστροφή. Η μητέρα της μικρούλας, δυστυχώς, βρέθηκε νεκρή κάτω από τα χαλάσματα του σπιτιού της, αλλά πριν φύγει κατάφερε να φέρει στη ζωή το μωρό της, το οποίο παρέμεινε συνδεδεμένο μαζί της με τον ομφάλιο λώρο μέχρι να το εντοπίσει και να το απεγκλωβίσει ένας μακρινός συγγενής της οικογένειας. Όσο τραγικό φαντάζει κι είναι όλο αυτό το γεγονός, δεν μπορείς άλλο τόσο να μη σταθείς στην αντίφαση. Αυτήν την τρομακτική εναλλαγή ζωής και θανάτου μέσα σε μόλις λίγα κλάσματα του δευτερολέπτου.
Κι εδώ είναι που αναρωτιέσαι τελικά τι έχει σημασία. Δεν μπορείς να προσπεράσεις, ούτε να αγνοήσεις όλα αυτά που συμβαίνουν καθημερινά γύρω σου και παράλληλα ψάχνεις κάτι θετικό να σε στηρίξει. Υπάρχουν πάρα πολλές στιγμές που βρίσκεις τον εαυτό σου να μη θέλει ν’ ανοίξει το κινητό ή την τηλεόραση όταν σηκώνεσαι το πρωί γιατί ξέρεις πως το μόνο που θα διαβάσεις είναι κάτι αρνητικό. Ψάχνεις να βρεις μια είδηση χαρούμενη, κάτι θετικό που συνέβη σήμερα και δυσκολεύεσαι πολύ. Γιατί; Γιατί δεν προβάλλεται. Σχεδόν πουθενά. Κι εσύ, το μόνο που θες είναι να κρυφτείς κάτω από τα σκεπάσματα και να μείνεις όλη μέρα εκεί. Δε θέλεις να βγεις έξω ν’ αντιμετωπίσεις όλα αυτά τα άσχημα που συμβαίνουν γύρω σου, τρέμεις μήπως τα βρεις κι εσύ μπροστά σου ξαφνικά. Γιατί να προσπαθήσεις; Τι καλό έχει να σου προσφέρει ο κόσμος αυτός;
Όπως το μαύρο έτσι και το λευκό όμως, συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Μόνο που το μάτι, έχει μάθει πια να βυθίζεται στο μαύρο. Μια θεωρία λέει πως επιλέγουμε να εστιάσουμε στ’ αρνητικά γεγονότα καθώς υπάρχει μεγαλύτερη ταύτιση μέσα από τον πόνο του άλλου. Τον νιώθεις, μπορείς να τον καταλάβεις γιατί πολύ πιθανό να έχει συμβεί και σ’ εσένα. Έτσι, οι περισσότεροι δεν μπορούμε να ταυτιστούμε με τη χαρά, λες και δεν την κατανοούμε, λες και δε μας ακουμπάει. Άλλοι υποστηρίζουν πώς ανάλογα με τον τρόπο που σκεφτόμαστε κι αντιμετωπίζουμε τη ζωή, έτσι επιλέγουμε να δούμε και τα γεγονότα που συμβαίνουν. Αν για παράδειγμα νιώθουμε πεσμένοι, δε νιώθουμε δυνατοί ή έτοιμοι να δράσουμε, τότε εστιάζουμε στην αρνητική πλευρά των γεγονότων ώστε να παρηγορηθούμε από το μέγεθος και την τραγικότητά τους. Τέλος, δίνοντας όλη μας την προσοχή σε κάτι αρνητικό πιστεύουμε πως δεν είμαστε μόνοι μας, πως υπάρχουν χιλιάδες άλλα παραδείγματα σαν τα δικά μας -ίσως χειρότερα, ίσως καλύτερα σε κάποιες περιπτώσεις- αλλά ο πόνος κι η ταύτιση με κάθε τέτοιου είδους δυσκολία ή αναποδιά παραμένει ο ίδιος.
Κι αναρωτιέσαι αντίστοιχα, γιατί να μη νιώθεις το ίδιο όταν συμβαίνει κάτι όμορφο στον διπλανό σου; Γιατί να μην μπορείς να χαρείς κι εσύ με τη χαρά του άλλου και μόνο να συμμερίζεσαι τον πόνο του; Γιατί, δυστυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι έχουμε μεγαλώσει με αυτή τη νοοτροπία. Είναι γνωστή η φράση για την κατσίκα του γείτονα, όπου εύχεται να ψοφήσει αντί να προσπαθεί να βρει τρόπους ν’ αποκτήσει κι αυτός μια. Κι έτσι, καλούμαστε να προσαρμοστούμε σε μια κοινωνία όπου ο πόνος και η ζήλια φαντάζουν μια φυσιολογική αντίδραση απέναντι στον κόπο και την επιτυχία του άλλου, ενώ η χαρά και η συμπόνια δεν ακούγονται πουθενά.
Όμως, η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Πάντα θα υπάρχει κι αξίζει να την κάνουμε την προσπάθεια να εστιάσουμε στα θετικά μιας κατάστασης, όσο τραγική κι αν είναι στη βάση της. Δεν είναι η ώρα τώρα να εγκαταλείψουμε!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου