Η ζωή μας είναι ένας στίβος. Τρέχουμε καθημερινά να προλάβουμε τα πάντα, το πρόγραμμα μας είναι δυσβάσταχτο, οι υποχρεώσεις μας κατακλύζουν έτσι ώστε ο χρόνος που έχουμε για να αφιερώσουμε στον εαυτό μας, να είναι μηδαμινός. Δεν εννοώ φυσικά το χρόνο ψυχαγωγίας με φίλους, τη διασκέδαση σε νυχτερινά μαγαζιά, τα ψώνια και τον καλλωπισμό μας. Αναφέρομαι στο μικρό ταξίδι της σκέψης μας, στο χρόνο εκείνο, που αφιερώνουμε στον εαυτό μας για να συνειδητοποιήσουμε αυτά που ζούμε, σκεφτόμαστε, θέλουμε, πράττουμε· εκείνα που αφήσαμε, που δεν πράξαμε, που δεν είπαμε, εκείνους που πληγώσαμε. Με άλλα λόγια, να κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική, να τα πούμε λίγο με τον εαυτό μας.
Όπως μπορείτε να παρατηρήσετε, αυτό συμβαίνει κατά κόρον στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στο μετρό, στα αστικά λεωφορεία, στα υπεραστικά, σε διαδρομές σύντομες ή μακρινές, διαδρομές της καθημερινότητας, όπου είμαστε ενώπιον πολλών, αλλά ταυτόχρονα ο καθένας μας είναι άγνωστος μεταξύ αγνώστων.
Είναι περίεργη η αίσθηση να αντιλαμβάνεσαι ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που σε περιτριγυρίζουν είναι μοναδικοί κι οι σκέψεις τους αντανακλούν τα βιώματά τους. Σας έχει τύχει με απόλυτη βεβαιότητα να κάθεται κάποιος δίπλα σας και να μοιάζει σαν χαμένος, να στέκεται κάποιος απέναντί σας και να κλαίει κοιτώντας το παράθυρο και προσπαθώντας να σκουπίσει διακριτικά τα δάκρυά του, να κρατά το κινητό του τηλέφωνο περιμένοντας να χτυπήσει, να κοιτάζει εναγωνίως το ρολόι του, να έχει ένα χαμόγελο ως τα αυτιά λόγω ενός μηνύματος που μόλις έλαβε, να έχει καρφώσει τα μάτια του στο πάτωμα με ένα βλέμμα απογοήτευσης και να κινείται με νωχελικές κινήσεις.
Είναι πιο εύκολο να αφεθούμε συναισθηματικά ενώπιον αγνώστων παρά δικών μας ανθρώπων, να ξεσκεπάσουμε το προσωπείο μας και να εκθέσουμε την πραγματική ψυχολογική μας διάσταση.
Έχετε μπει ποτέ στη διαδικασία να αναρωτηθείτε, τι μπορεί να σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι που έχετε απέναντί σας στο μέσο μαζικής μεταφοράς που χρησιμοποιείτε; Κάποιες φορές είναι εύκολο να μαντέψεις, κάποιες άλλες μοιάζει με γρίφο. Σκέψεις όπως σύντροφοι, εραστές, σεξ, προβλήματα στη δουλειά, οικογενειακά θέματα, φιλικές συγκρούσεις, άγχος εξετάσεων, προβλήματα υγείας, έλλειψη χρημάτων και χρέη.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια, αναγνωρίζεις κι άλλα είδη σκέψεων όπως ανεργία, φτώχεια, πείνα και δυστυχία ύπαρξης. Είναι αναπόφευκτο να μην σας έχει κινήσει την περιέργεια αυτή η καθημερινή επαφή με διαφορετικές προσωπικότητες και να μην έχετε προσπαθήσει να ψυχολογήσετε κάποιον, όπως αντιστοίχως κι εκείνος αναρωτιέται, τι να συμβαίνει στη δική σας ζωή. Αυτές οι διαδρομές αποτελούν ευκαιρία αυτοκριτικής, αυτογνωσίας και διερεύνησης της ψυχολογίας των άλλων.
Το βλέμμα των ανθρώπων έχει τη δύναμη να προδίδει τα βαθύτερα συναισθήματά τους, γι’ αυτό αν παρατηρήσετε τους συνεπιβάτες σας, δε σας κοιτάζουν ποτέ στα μάτια, αλλά εστιάζουν κάπου στο δρόμο, είναι στραμμένοι προς το παράθυρο, κολλημένοι στην πόρτα, κοιτάζουν κάτω ή επικεντρώνονται σε κάποιο ρούχο σας. Το κάνουν για να μην σας φέρουν σε δύσκολη θέση, αλλά και να οριοθετήσουν την ατομικότητά τους μέσα στο σύνολο.
Ο πόνος, όμως, δεν κρύβεται. Έχει μάθει σαν αγρίμι να χιμάει από μέσα μας και να κατασπαράζει τις ψεύτικες και καλοφτιαγμένες αδιάφορες εκφράσεις μας. Τον νιώθουμε, τον αναγνωρίζουμε, τον απωθούμε, αφήνει μια κενότητα στο βλέμμα, γίνεται απειλή και κίνδυνος για το χαμόγελό μας. Κάνει τα μάτια θαμπά, το χαμόγελο σβησμένο και τις κινήσεις αργές. Μακάρι να βλέπαμε περισσότερους χαρούμενους ανθρώπους γύρω μας!
Άνθρωποι αδιάφοροι που πυροβολούν εξ επαφής και σκοτώνουν συναισθήματα. Άτομα αχάριστα που παίρνουν αλόγιστα και δεν επιστρέφουν ούτε το ελάχιστο. Πλάσματα δειλά κι εγωιστικά που πληγώνουν και δεν έχουν καν τη δύναμη να ζητήσουν συγγνώμη.
Βυθισμένοι λοιπόν μέσα στον δικό μας κόσμο, στα δικά μας προβλήματα, ξεχνάμε να δούμε τα προβλήματα των άλλων, να μας αντιμετωπίσουμε ως μέρος του συνόλου,. Όλοι ίδιοι είμαστε, παρά τις διαφορές μας, άνθρωποι μεταξύ ανθρώπων. Ας φερθούμε με περισσότερη ανθρωπιά και κατανόηση στη ζωή μας.
Στην καθημερινή αυτή ολιγόλεπτη συνεδρία με τον εαυτό μας, σε παράλληλη αλληλεπίδραση με τις συνεδρίες των άλλων, όλες οι σκέψεις είναι σημαντικές. Ξεχωρίζουν, όμως, εκείνες των νεαρών ατόμων που δεν έχουν πια όνειρα, τους τα έκλεψαν πριν προλάβουν να τα δημιουργήσουν. Έχουν πάρει την ανεργία παραμάσχαλα, έχουν κορνιζάρει το πτυχίο τους κι αναζητούν απελπισμένα μια ανοιχτή πόρτα. Αυτή η σκέψη πρέπει να μας σοκάρει, πως περιμένουν το αύριο χωρίς ελπίδα.
Επιμέλεια Κειμένου Αναστασίας Νάννου: Πωλίνα Πανέρη