Οργή έχει ξεσπάσει στην Ιταλία έπειτα από απόφαση δικαστή σύμφωνα με την οποία παρενόχληση η οποία διαρκεί έως δέκα δευτερόλεπτα, δεν είναι καταδικαστέα. Όλα ξεκίνησαν όταν τον Απρίλιο του 2022, μια έφηβη μαθήτρια κατήγγειλε πως μια μέρα που ανέβαινε τις σκάλες του σχολείου της στη Ρώμη για να επιστρέψει στη σχολική τάξη μετά το διάλειμμα, δέχτηκε παρενόχληση από τον επιστάτη του σχολείου. Κατά το σοκαριστικό αυτό περιστατικό, ο επιστάτης κατέβασε το παντελόνι της κοπέλας, έβαλε το χέρι του μέσα από το εσώρουχό της και θώπευσε τους γλουτούς της. Όταν είδε τη δεκαεπτάχρονη να τον κοιτά σοκαρισμένη, ο εξηνταεξάχρονος δήλωσε πως αστειευόταν.
Αργότερα, παραδέχτηκε την πράξη του, δήλωσε όμως πως το έκανε για πλάκα. Αρχικά, ο εισαγγελέας, πρότεινε ποινή φυλάκισης τρεισήμισι ετών. Σύμφωνα όμως με τον δικαστή, η πράξη αυτή δε θεωρείται εγκληματική καθώς κράτησε μόνο δέκα δευτερόλεπτα. Διαβάζοντας κανείς την είδηση αυτή, είναι εύλογο αρχικά να αναρωτηθεί αν είναι ποτέ δυνατόν κάτι τέτοιο να γίνεται αποδεκτό σε αίθουσα δικαστηρίου ευρωπαϊκής χώρας και ο ένοχος να φεύγει ατιμώρητος, με την επιβεβαίωση πως η πράξη του αυτή ήταν καθ’ όλα νόμιμη, ή αν πρόκειται απλά για ένα κακόγουστο αστείο.
Σε δηλώσεις της μετά την απόφαση του δικαστηρίου, η καταγγέλλουσα ανέφερε ακόμα μια φορά πως το περιστατικό αυτό μόνο αστείο δεν ήταν για εκείνη που το βίωσε ενώ δήλωσε πως μετάνιωσε που ζήτησε βοήθεια από ένα εκπαιδευτικό και δικαστικό σύστημα που δεν κατάφερε να την προστατεύσει απέναντι στην αδικία και την παραβίαση και θεώρησε δεδομένο πως το γεγονός αυτό θα αποτρέψει άλλους ανθρώπους στο μέλλον να καταγγείλουν παρόμοια περιστατικά. Συγχρόνως, αναρωτήθηκε από πού κι ως πού ένας ηλικιωμένος επιστάτης νιώθει πως έχει το περιθώριο να αστειευτεί, ειδικά με τον τρόπο αυτό, με μια έφηβη μαθήτρια.
Όπως ήταν αναμενόμενο, το γεγονός αυτό προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων ενώ πολλοί χρήστες του TikTok και του Instagram έσπευσαν να κοινοποιήσουν περιεχόμενο στο οποίο είτε οι ίδιοι αγγίζουν σημεία του σώματός τους σιωπηλά για δέκα δευτερόλεπτα, είτε άλλοι τους αγγίζουν σε επίμαχα σημεία ώστε να δείξουν πως ένα τέτοιο περιστατικό, ακόμα κι αν διαρκεί δέκα δευτερόλεπτα, είναι ικανό να θεωρείται και να είναι κακοποίηση. Την αρχή έκανε ο ηθοποιός του White Lotus Paolo Camilli κι έπειτα ακολούθησαν χιλιάδες βίντεο με την υποστήριξη της πιο ισχυρής influencer της Ιταλίας, της Chiara Ferragni, που κοινοποίησε σχετικά βίντεο στον λογαριασμό της. Συγχρόνως, το hashtag #10secondi έχει γίνει trend στην Ιταλία μαζί με το «palpata breve» που στα ελληνικά μεταφράζεται ως «ένα σύντομο ψηλάφισμα».
Το περιστατικό αυτό θεωρήθηκε από πολλούς ως μια ακόμη ένδειξη του πόσο φυσιολογική θεωρείται ακόμη από κάποιους η παρενόχληση των γυναικών από τους άνδρες όπως επίσης και για το καθεστώς σιωπής που επικρατεί ακόμη στις σύγχρονες κοινωνίες μας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) το 70% των Ιταλίδων που βίωσαν κακοποίηση την περίοδο μεταξύ 2016 και 2021 δεν κατήγγειλαν το περιστατικό ενώ σύμφωνα με έρευνα του ίδιου οργανισμού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 68% των γυναικών δεν καταγγέλλει περιστατικά κακοποίησης, γεγονός που αποδεικνύει για ακόμη μια φορά πως όσα έρχονται στο φως αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου.
Είμαι σίγουρη πως πολλοί από εμάς πέρα από θυμό, νιώσαμε πως η απόφαση αυτή όχι μόνο είναι άδικη και δημιουργεί κακό προηγούμενο, αλλά συγχρόνως μας πάει χρόνια πίσω. Σε μια εποχή που η συζήτηση για θέματα κακοποίησης και του δικαιώματος προστασίας του εαυτού είναι πιο επίκαιρη από ποτέ και μαθήματα όπως αυτά της σεξουαλικής αγωγής εισάγονται και γίνονται υποχρεωτικά, ακόμη και σε συντηρητικά κι αρκετά δυσκίνητα εκπαιδευτικά συστήματα όπως είναι το ελληνικό, μια τέτοια απόφαση είναι το λιγότερο απογοητευτική. Δε γίνεται να μαθαίνεις στα παιδιά σου πως κανείς δεν έχει δικαίωμα να τους αγγίξει χωρίς τη θέλησή τους και συγχρόνως να είσαι μέρος ενός συστήματος που διαιωνίζει πρακτικές και νοοτροπίες τύπου «έλα μωρέ λιγάκι στον ακούμπησε, πώς κάνεις έτσι».
Κάθε σώφρων άνθρωπος με βασική ενσυναίσθηση είναι σε θέση να κατανοήσει πως δέκα δευτερόλεπτα αρκούν όχι μόνο για να νιώσει κάποιος κακοποίηση αλλά και για να τραυματιστεί ψυχικά και σωματικά για το υπόλοιπο της ζωής του, να στιγματιστεί, να στιγματίσει ή να χάσει ακόμη και την ίδια του τη ζωή. Λένε πως ένα απρεπές άγγιγμα σε ένα παιδί μπορεί να το τραυματίσει ψυχικά και το τραύμα να εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και χρόνια μετά το περιστατικό, ακόμη κι αν ως ενήλικας το έχει διαγράψει από τη μνήμη του. Όσοι και όσες έχουν βιώσει έστω και ένα στιγμιαίο άγγιγμα σε ένα γεμάτο βαγόνι του μετρό ή σε ένα κλαμπ, όσοι έχουν νιώσει πάνω τους διαπεραστικά κι έντονα βλέμματα μόνο και μόνο επειδή τόλμησαν να φορέσουν ένα βαθύ ντεκολτέ ή μια λίγο πιο κοντή φούστα, μπορούν να καταλάβουν. Όσοι έχουν μάθει να φοβούνται γιατί γνωρίζουν πως κανείς άλλος δεν μπορεί να τους προστατεύσει αν δεν το κάνουν οι ίδιοι, αντιλαμβάνονται επίσης τη σημασία αυτού του περιστατικού.
Δε θέλω να ξέρω τι κατάλοιπα μπορεί να αφήσει σε μια έφηβη το γεγονός πως ενεπλάκη σε ένα τέτοιο περιστατικό και δε δικαιώθηκε, είμαι σίγουρη όμως πως το γεγονός πως δε σώπασε και δημιούργησε κίνημα γύρω από αυτό που έζησε κερδίζοντας την υποστήριξη των ανθρώπων φανερώνει πως ακόμη και μια άδικη απόφαση έχει τη δυνατότητα να φέρει την αλλαγή και να κάνει πολλά άτομα να βγουν από την ντουλάπα και να μιλήσουν ανοιχτά, με την ελπίδα πως υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι που οδηγούν στη δικαίωση.
Δεν ξέρω μέχρι πού μπορεί να φτάσει η σκληρότητα κι η αναλγησία τους, ξέρω όμως πως όσο περισσότερα τέτοια περιστατικά έρχονται στο φως κι απαιτούν δικαίωση, ένα καλύτερο αύριο με πραγματικό δικαίωμα αυτοδιάθεσης για όλους τους πολίτες, σίγουρα μπορεί να γίνει εφικτό. Είναι υποχρέωση όλων μας να το διεκδικήσουμε, για τους εαυτούς μας και για τους άλλους.
Συντάκτης: Νεφέλη Μπαντελά
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
