Άγχος. Όταν ήσουν μικρός αυτή η λέξη ακουγόταν μεγαλίστικη, ξένη κι ουσιαστικά δεν υπήρχε στο λεξιλόγιό σου. Ίσως είχες ακούσει τους μεγάλους να την αναφέρουν λιγότερο ή περισσότερο συχνά αλλά σίγουρα δε σου περνούσε καν από το μυαλό πώς είναι να βιώνεις μια τέτοια κατάσταση. Μεγάλωσες και κάπου εκεί στην εφηβεία συστηθήκατε κι άρχισες σιγά-σιγά να κατανοείς τη σημασία του. Σίγουρα το άγχος, έως ένα βαθμό, μπορεί να ενισχύσει την προσαρμοστικότητα και την παραγωγικότητά σου. Μπορεί όμως και να κάνει την καθημερινότητά σου δύσκολη.
Αν δεν είσαι και κανένας ζεν τύπος, ξέρεις καλά πως το άγχος μπορεί εύκολα να σε καταβάλει και να επηρεάσει όμορφες στιγμές της ζωής σου. Ξέρεις επίσης πως συχνά η παραμικρή αλλαγή στο πρόγραμμά σου είναι ικανή να σου καταστρέψει τη μέρα. Μια ακόμη μικρή ή μεγάλη απόφαση κι αλλαγή, από το να κάνεις μια μικρή παράκαμψη για να πας σε μια δημόσια υπηρεσία πριν τη δουλειά, ένα ταξίδι μόνος σ’ άγνωστο προορισμό ή ακόμη και η αλλαγή περιβάλλοντος εργασίας μπορούν να διαταράξουν σημαντικά την εσωτερική σου ηρεμία και γαλήνη.
Αυτές οι αλλαγές, είτε μικρότερες είτε μεγαλύτερες, μπορούν να σε κάνουν να χάσεις τον ύπνο σου, την ενέργεια αλλά και την ίδια σου τη διάθεση για ζωή. Για σένα οι αλλαγές είναι μικρές ή μεγάλες κρίσεις τις οποίες καλείσαι να αντιμετωπίσεις. Αν λοιπόν είσαι αγχώδης τύπος, αρχικά είναι καλό να γνωρίζεις πως δεν είσαι μόνος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), 1 στους 13 ανθρώπους στον κόσμο πάσχει από κάποιου είδους αγχώδη διαταραχή. Σύμφωνα με το World Economic Forum, περίπου το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από αγχώδη διαταραχή.
Η κατάσταση άγχους που μπορεί να βιώνεις, έχει συχνά να κάνει με τη μεταβολή της καθημερινής σου ρουτίνας. Πολλοί επιστήμονες συνδέουν το άγχος με τη διαδικασία λήψης αποφάσεων κι εδώ δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά σε μεγάλες αποφάσεις. Όσες περισσότερες αποφάσεις καλείσαι να πάρεις καθημερινά, από το τι θα φορέσεις στη δουλειά, τι θα φας για πρωινό κι αν θα βγεις για ποτό το βράδυ, τόση περισσότερη ενέργεια καταναλώνεις. Αντιθέτως, αν έχεις προγραμματίσει ήδη όλες σου τις δραστηριότητες από το προηγούμενο βράδυ, εξοικονομείς πολύτιμη ενέργεια και χρόνο για τα πιο σημαντικά. Σύμφωνα μ’ έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το ινστιτούτο Lancet Psychiatry, οι άνθρωποι που έχουν μια συγκεκριμένη ρουτίνα γεμάτη δραστηριότητες κατά τη διάρκεια της ημέρας, κοιμούνται καλύτερα το βράδυ πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη αντιμετώπιση του άγχους και των συμπτωμάτων του.
Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα του American Institute of Stress (AIS), οι βαθιές αναπνοές για 20 έως 30 λεπτά την ημέρα μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση του άγχους και του στρες. Οι βαθιές αναπνοές αυξάνουν το οξυγόνο που λαμβάνει ο εγκέφαλος ενώ συγχρόνως διεγείρουν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα πράγμα που ενισχύει την αίσθηση χαλάρωσης κι ηρεμίας που νιώθουμε. Οι τεχνικές αναπνοής μπορούν να σε κάνουν να νιώσεις συνδεδεμένος με το σώμα σου και ν’ απομακρυνθείς από τις πηγές άγχους και τις ανησυχίες που κατακλύζουν το μυαλό σου, κατακτώντας έτσι την πολυπόθητη ηρεμία.
Ένας ακόμη αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης του άγχους είναι και η άσκηση. Πέρα από τα γενικά οφέλη της άσκησης για τον οργανισμό και την αυξημένη αυτοπεποίθηση που χαρίζει, η άσκηση αυξάνει επίσης την παραγωγή ενδορφινών και επομένως ευθύνεται για την καλή μας διάθεση. Η άσκηση μπορεί επίσης να λειτουργήσει και ως διαλογισμός εν κινήσει. Μια καλή ευκαιρία να βάλεις τις σκέψεις σου σε τάξη ή ακόμη κι ένας τρόπος για να μη σκέφτεσαι τίποτα καθώς επικεντρώνεσαι σ’ ένα μόνο πράγμα κάθε φορά που δεν είναι άλλο από την άσκησή σου.
Τέλος, προκειμένου να μετριάσεις ή ακόμη και ν’ απαλλαγείς από το άγχος, καλό θα ήταν να αρχίσεις να εξοικειώνεσαι με τις αρχές της θετικής ψυχολογίας. Πολλές φορές το να σκεφτόμαστε θετικά φαντάζει δύσκολο καθώς ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να παρατηρεί κυρίως τα αρνητικά. Το να βρίσκουμε όμως θετικά στοιχεία σε κάθε κατάσταση που καλούμαστε ν’ αντιμετωπίσουμε μπορεί να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει τη διάθεσή μας αλλά και να οδηγήσει σε καλύτερη καρδιακή λειτουργία.
Επιπλέον, ένας ακόμη τρόπος να νιώσεις καλύτερα είναι να γίνεις πιο δημιουργικός. Όπως γράφουν οι Burnett και Evans στο βιβλίο τους Designing Your Life: How to Build a Well-Lived, Joyful Life, το να νιώθεις πως βρίσκεσαι σε αδιέξοδο, μπορεί να σε οδηγήσει σε λύσεις που ποτέ ξανά δεν είχες φανταστεί.
Όσο και αν καμιά φορά χανόμαστε στο άγχος και την υπερανάλυση που το συνοδεύει. Δεν είμαστε μόνοι, καθώς υπάρχουν απλές και καθημερινές μέθοδοι και τεχνικές που μπορούν να οδηγήσουν στην αντιμετώπισή του. Ακόμη κι αν νομίζεις πως έχεις δοκιμάσει τα πάντα, ίσως είναι καλό να δοκιμάσεις ξανά αλλά αυτή τη φορά συστηματικά. Τα οφέλη που μπορείς να αποκομίσεις από μια υγιή ρουτίνα είναι περισσότερα από όσα μπορεί να νομίζεις.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου