Με το πέρασμα του χρόνου, είναι γεγονός πως οι άνθρωποι εκτίθενται σε ερεθίσματα και πηγές γνώσης που τους καθιστούν τόσο ενημερωμένους κι ευαίσθητους ως προς την ανατροφή των παιδιών και τη διαφύλαξη της ψυχικής τους υγείας, όσο και ικανούς να αναγνωρίζουν πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός ανθρώπου στη μετέπειτα εξέλιξη και ζωή του. Πλέον, έννοιες όπως το τραύμα, ο φόβος της εγκατάλειψης και το μετατραυματικό στρες δεν αποτελούν έννοιες άγνωστες για τους σύγχρονους γονείς. Η ενημέρωση κι η τάση της ανοιχτής συζήτησης που υπάρχει στις μέρες μας σε συνδυασμό με το γεγονός πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι κάνουν ψυχοθεραπεία και σημαντική δουλειά με τον εαυτό τους, αποτελεί πηγή αισιοδοξίας και σημάδι πως οι νέοι γονείς, οι γονείς του «αύριο», η γενιά μας, θα είναι καλύτεροι γονείς από τις προηγούμενες γενιές.

Ωστόσο δυστυχώς, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο και για τις προγενέστερες γενιές, αφού πολλοί γονείς ίσως τραυμάτισαν ψυχικά και γέμισαν με δυσβάσταχτα ψυχικά βαρίδια τα παιδιά τους· βαρίδια που τ’ ακολουθούν στη μετέπειτα ενήλικη ζωή τους, χωρίς καν να το καταλαβαίνουν. Όσοι έχουν ψαχτεί με τον εαυτό τους και στην ακόμα καλύτερη περίπτωση έχουν κάνει ψυχοθεραπεία, γνωρίζουν καλά πως ένας ενήλικας που πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια κουβαλά βιώματα που καθορίζουν όλη του τη ζωή ενώ τα όποια ψυχικά τραύματα καθορίζουν και τις προσωπικές του σχέσεις, με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να μπει σε μια υγιή σχέση είτε λόγω θεμάτων εμπιστοσύνης προς τον εαυτό του και τους άλλους είτε λόγω έντονου μετατραυματικού στρες -το οποίο βιώνει όταν το τραύμα της παιδικής ηλικίας ενεργοποιείται.

Είτε πρόκειται για κακοποίηση σ’ όλες της τις μορφές, είτε πρόκειται γι’ ένα αυταρχικό περιβάλλον χωρίς αγάπη, το οποίο δεν άφηνε το παιδί να εκφραστεί ελεύθερα, μικρή σημασία έχει, καθώς ο τρόπος με τον οποίο βιώνει κανείς το τραύμα διαφέρει ανάλογα με τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά του. Ίσως πολλές φορές έχετε αναρωτηθεί γιατί επιλέγετε συντρόφους που μοιάζουν μεταξύ τους και μπαίνετε σε ιστορίες που δεν οδηγούν πουθενά -ή ακόμα και γιατί εσείς οι ίδιοι κάνετε τα ίδια λάθη ξανά και ξανά;

Μπορεί ακόμα να ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που δηλώνουν πως αποφεύγουν τις σχέσεις κι απορρίπτουν την όλη ιδέα της δέσμευσης ως κάτι που δεν τους ταιριάζει. Μπορεί όμως και να ανήκετε σ’ εκείνους που θέλουν πολύ να χτίσουν κάτι όμορφο και δυνατό που θα αντέξει στο χρόνο αλλά δε βρίσκουν το κατάλληλο άτομο. Όπως και να ‘χει, με το πέρασμα του χρόνου, το να περνά κανείς μέσα από τοξικές σχέσεις που μοιάζουν μεταξύ τους κι επαναλαμβάνονται μοιάζει πιο επίπονο και ψυχοφθόρο απ’ ό,τι μπορεί να ήταν κάποτε. Στις περιπτώσεις αυτές,  το μυαλό μπορεί να απορεί πώς γίνεται το άτομο να βιώνει την επιτυχία σ’ όλους τους τομείς της ζωής του εκτός από τα εωρτικά, ενώ η ψυχή και το τραύμα μέσα του το οδηγούν σε λανθασμένες επιλογές συντρόφων -οι οποίοι ασυνείδητα ενεργοποιούν τα αρνητικά βιώματα του παρελθόντος.

Τότε λοιπόν, έρχεται η στιγμή που οι ενήλικες που βιώνουν το τραύμα θα πρέπει να μάθουν να το διαχειρίζονται με τρόπους λίγοτερο καταστροφικούς για τους ίδιους και τις ερωτικές τους σχέσεις, χωρίς να χάνουν την επίγνωση του ποιοι είναι πραγματικά.

Ένας τρόπος για να πετύχει κάποιος ένα τέτοιο εγχείρημα είναι η αποκατάσταση των σχέσεων με τους γονείς του, οι οποίοι το πιο πιθανό είναι να μην έχουν συνειδητοποιήσει ποτέ το αντίκτυπο που είχε η συμπεριφορά τους. Δεν είναι σπάνιο το άτομο το οποίο έχει περάσει τραυματικά παιδικά χρόνια σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, να επιθυμεί να προστατεύσει τους γονείς μέσω της σιωπής του. Ωστόσο, η αποκατάσταση των σχέσεων με τους γονείς πολλές φορές είναι η μόνη λύση που θα βοηθήσει ουσιαστικά το «παιδί» και κάθε άνθρωπος οφείλει στον εαυτό του κάποια στιγμή να μιλήσει ανοιχτά στους γονείς του για όσα βίωσε και βιώνει στο πλαίσιο της δουλειάς που κάνει με τον εαυτό του.

Σίγουρα το να θέσει κανείς σωστές βάσεις με τους γονείς του -σε τέτοια ηλικία-, όταν μιλάμε για μια σχέση η οποία αντί να είναι υπέροχη ήταν για χρόνια επιβαρυντική, δεν είναι εύκολο. Συγχρόνως, όσο κανείς συνειδητοποιεί πως όσα περνάει συνδέονται άμεσα με το παρελθόν του και την αγάπη που μπορεί να έλαβε ή να μην έλαβε ως παιδί, καταλαβαίνει πως η ουσιαστική συγχώρεση προς τους γονείς μπορεί να είναι δύσκολη αλλά τις περισσότερες φορές είναι απαραίτητη. Το μόνο σίγουρο είναι πως όσο κι αν μια τέτοια ανοιχτή συζήτηση μπορεί να μοιάζει άβολη, μια προσπάθεια αρκεί για να γίνει το πρώτο βήμα για μια ζωή με λιγότερο πόνο και πιο βαθιές και ουσιαστικές σχέσεις.

Στην τελική, όσο δύσκολο παρελθόν κι αν κουβαλάει κάποιος στις αποσκευές του, πάντα υπάρχει η ελπίδα για μια λίγο πιο όμορφη και αισιόδοξη ζωή. Άλλωστε, με τα λόγια του Γιούνγκ, το τραύμα μπορεί να γίνει το διαμάντι του χαρακτήρα για όλους μας.

 

Συντάκτης: Νεφέλη Μπαντελά
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου