Τα χάπια δεν είναι πάντα η λύση

Όλοι στις μέρες μας περνάμε δύσκολες στιγμές. Πίεση στη δουλειά, στο σπίτι, στη σχέση, στην παρέα. Στη ζωή γενικότερα. Πίεση και απαιτήσεις στις οποίες πρέπει να ανταποκριθείς. Να μη φανείς λίγος και φυσικά να μην αποτύχεις καθώς ελάχιστοι είναι αυτοί που θα μπορέσουν να σου το συγχωρέσουν. Βάζεις τα δυνατά σου. Προσπαθείς να κοιμάσαι τουλάχιστον έξι ώρες την ημέρα, να τρως καλά, να ξεκουράζεσαι, να αθλείσαι κι όλα αυτά με σκοπό να μπορείς να αποδίδεις καλύτερα. Να είσαι πιο συγκεντρωμένος και παραγωγικός, καλύτερος σύντροφος, γονιός με περισσότερη ενέργεια και πιο αφοσιωμένος φίλος μέσα σ’ όλα. Πολλές φορές όμως νιώθεις πως παρά τις προσπάθειές σου, οι δυνάμεις σου σε εγκαταλείπουν. Νιώθεις πως χρειάζεσαι ένα συμπλήρωμα, μια ενίσχυση παραπάνω.

Και κάπου εκεί μπαίνουν στο παιχνίδι τα χάπια και τα λοιπά σκευάσματα που υπόσχονται θαύματα ή και κάτι περισσότερο. Σκέφτεσαι πως δεν είσαι ο μόνος που το κάνει και με κάποιο τρόπο αυτή η σκέψη σε παρηγορεί. Γνωρίζεις πολύ καλά πως ο κολλητός σου τα τελευταία δύο χρόνια δεν μπορεί να κοιμηθεί χωρίς υπνωτικά όπως επίσης θυμάσαι πως η καλή σου φίλη αναγκάστηκε από σχετικά μικρή ηλικία να παίρνει αγχολυτικά για να αποφεύγει τις κρίσεις πανικού. Σκέφτεσαι μετά και τον εαυτό σου, που μόνο μια μικρή ενίσχυση χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στις πολλές και σύνθετες υποχρεώσεις του. Και έτσι μπαίνεις κι εσύ στο κλαμπ αυτών που νιώθουν πως δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς ένα κουτάκι χάπια.

Δεν είστε άλλωστε μόνο εσύ και οι φίλοι σου που καταφεύγετε σε τέτοιες λύσεις. Οι έρευνες και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και δυστυχώς περιγράφουν μια εικόνα άκρως ανησυχητική. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, 35 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν πρόβλημα κατάχρησης φαρμακευτικών σκευασμάτων, ενώ 53 εκατομμύρια είναι εξαρτημένοι από τα οπιοειδή. Όταν μιλάμε για εθισμό, έχουμε την τάση να φέρνουμε στο μυαλό μας τα ναρκωτικά χωρίς να αναλογιζόμαστε πως ακόμη και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως για παράδειγμα τα ηρεμιστικά, οι βενζοδιαζεπίνες, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρότατα προβλήματα εθισμού. Πολλές φορές, μάλιστα, τα συμπτώματα στέρησης είναι έντονα και διαρκούν μήνες αφού σταματήσει η λήψη τους.

Σύμφωνα με έρευνα που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Ροεχάμπτον και το Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου, το 56% των ασθενών που έχουν κάνει χρήση αντικαταθλιπτικών αντιμετωπίζει συμπτώματα στέρησης. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του κέντρου δηλητηριάσεων, στην Ελλάδα καταγράφονται τουλάχιστον 20.000 δηλητηριάσεις από φάρμακα ετησίως με τα ηρεμιστικά/αγχολυτικά να κατέχουν την πρώτη θέση. Είναι επίσης αξιοσημείωτο πως από τα 440 εκατομμύρια φάρμακα που διατίθενται στην Ελλάδα ετησίως, μόνο τα 55 εκατομμύρια καταναλώνονται εντός των νοσοκομείων.

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, το προφίλ των ανθρώπων με προβλήματα εξάρτησης έχει διευρυνθεί και αλλάξει αρκετά και διαφέρει από την εικόνα των εξαρτημένων ατόμων πριν κάποια χρόνια. Ο συντονιστής των Προγραμμάτων Προαγωγής Αυτοβοήθειας του Τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δρ. Ψυχολογίας του ΑΠΘ, Σωτήρης Λαϊνάς, επισημαίνει την πρόθεση των προγραμμάτων απεξάρτησης να εντάξουν στην ατζέντα των παρεμβάσεών τους τα επόμενα χρόνια και τις εξαρτήσεις από νομίμως συνταγογραφούμενα ηρεμιστικά. Άνθρωποι κατά τα άλλα λειτουργικοί με καριέρα και οικογένειες ή ακόμη και ηλικιωμένοι με αίσθημα μοναξιάς ή εγκατάλειψης μπορεί να καταφύγουν στα ηρεμιστικά για να νιώσουν λίγο καλύτερα και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί καθώς μπορεί να ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους, ανεξαρτήτως ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου και οικονομικής κατάστασης.

Ίσως τα παραπάνω να δημιουργούν μια ζοφερή εικόνα, αλλά δεν παύουν να μεταφέρουν μια κατάσταση που μας αφορά όλους. Έχοντάς τα στο μυαλό μας ίσως μπορέσουμε να μπούμε ευκολότερα στη θέση εκείνου του φίλου ή γνωστού που έχει μια εξάρτηση από κάποια ουσία και ίσως ακόμη να νοιαστούμε λίγο περισσότερο. Ακόμη μπορεί και να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας με το να μην καταφύγουμε σε λύσεις που μοιάζουν εύκολες αλλά δεν οδηγούν πουθενά.

Κάθε φορά που μπορεί να νιώσεις μόνος και ανήμπορος, πριν ανοίξεις το κουτάκι με τα χάπια ή ζητήσεις εκείνη τη συνταγή από το γιατρό σου για μια τελευταία φορά, πάρε λίγο χρόνο να ηρεμήσεις και ίσως καταλάβεις πως για όλα η δύναμη βρίσκεται μέσα μας. Και μην ξεχνάς, the world is your oyster! Αρκεί να το προσπαθήσεις και να το θες!