Με την πάροδο του χρόνου, μαζί με την κοινωνία μας, τα μοντέλα των σχέσεων εξελίσσονται ακολουθώντας τις ανάγκες των ανθρώπων αλλά και τις κοινωνικές αλλαγές. Σε μια κοινωνία λοιπόν που κάνει, ίσως κάποιες φορές αργά, αλλά σταθερά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια, η πολυσυντροφικότητα ως μοντέλο σχέσης κερδίζει έδαφος καθώς θεωρείται από κάποια ζευγάρια ως ένας αποτελεσματικός τρόπος να ισχυροποιηθεί η σχέση αλλά και να μειωθούν οι πιθανότητες χωρισμού λόγω κάποιας απιστίας ή παράλληλης σχέσης. Καμία σχέση δεν έχει με την πατριαρχική πολυγαμία που παρατηρείται σε χώρες της Ανατολής και αντιθέτως υπόσχεται μεγαλύτερη ελευθερία έκφρασης προσωπικών αναγκών μέσα σε ένα γάμο.
Η πολυσυντροφικότητα είναι ένας όρος που κάποιοι μπορεί να συγχέουν με την ανοιχτή σχέση ή το swinging αλλά στην ουσία διαφέρει και από τα δυο. Σε αντίθεση με το swinging που αναφέρεται κυρίως σε ζευγάρια που κάνουν ανταλλαγές συντρόφων για να εμπλουτίσουν την ερwτική τους ζωή ή την ανοιχτή σχέση που επιτρέπει στα παντρεμένα ζευγάρια να έχουν ανοιχτές σχέσεις ώστε να μπορούν να βρίσκονται και με άλλους ανθρώπους ερωτικά, η πολυσυντροφικότητα διαφέρει. Ως ένα μοντέλο που βασίζεται στη συναίνεση όλων όσων συμμετέχουν, δεν περιορίζεται μόνο στο σ3ξ αλλά επεκτείνεται και σε άλλες πτυχές μιας σχέσης χωρίς να αποκλείει την ανάπτυξη συναισθημάτων αλλά και τις κοινές δραστηριότητες με πρόσωπα εκτός του γάμου. Πέρα από το ερwτικό κομμάτι, ένας πολυσυντροφικός σύζυγος μπορεί να βγαίνει ραντεβού, να κάνει ταξίδια και να έχει καθημερινή επικοινωνία με άτομα που σχετίζεται ανοιχτά και με τη συναίνεση του συζύγου που έχει την ελευθερία να κάνει το ίδιο.
Πιο συγκεκριμένα, το πολυσυντροφικό μοντέλο σχέσεων έχει ως πυλώνα του την επικοινωνία, το μοίρασμα και το δέσιμο με παραπάνω από ένα σύντροφο και μπορεί να περιλαμβάνει συντρόφους του ίδιου ή και διαφορετικού φύλου. Οι πολυσυντροφικοί σύζυγοι ή σύντροφοι είναι ανοιχτοί με το σύντροφό τους από την αρχή, έχουν συμφωνήσει από την αρχή κανόνες που θα διέπουν την πολυσυντροφικότητά τους, από μέτρα προστασίας μέχρι πόσο συχνά και πότε θα συναντούν τους άλλους τους συντρόφους και συγχρόνως αντιμετωπίζουν τη ζήλια που σίγουρα προκύπτει ακόμη και σε τόσο ανοιχτούς γάμους και σχέσεις ως μια ευκαιρία προσωπικής εξέλιξης μέσω της αντιμετώπισης της κατάστασης που προκαλεί στη σχέση η κτητικότητα και η ζήλια.
Αν και η πολυσυντροφικότητα κερδίζει έδαφος, σίγουρα δεν είναι το πιο συνηθισμένο μοντέλο σχέσης, χωρίς να είναι λίγα τα παραδείγματα ζευγαριών που εκφράζονται δημόσια για τον τρόπο ζωής τους και νιώθουν άνετα να μιλήσουν ανοιχτά στον κύκλο τους αλλά και μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τις εμπειρίες τους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό της Danielle και του Rich, ενός ζευγαριού που είναι μαζί 14 χρόνια, τα 10 από αυτά όντας παντρεμένοι, και από τους πρώτους κιόλας μήνες της γνωριμίας τους συμφώνησαν πως θέλουν να ακολουθήσουν το πολυσυντροφικό μοντέλο σχέσης προκειμένου να προφυλάξουν τη σχέση τους από εξωσυζυγικές σχέσεις αλλά και από τη ρουτίνα.
Όπως αναφέρει η Danielle, η οποία είναι πολύ ενεργή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συχνά μέσω του λογαριασμού της #openlycommitted μοιράζεται συμβουλές και ιστορίες από τη σχέση της μέσω Instagram και TikTok, από τη στιγμή που με το σύζυγό της συμφώνησαν να είναι πολυσυντροφικοί, έθεσαν συγκεκριμένους κανόνες που περιλαμβάνουν μέτρα προστασίας, συχνό έλεγχο για σ3ξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα καθώς και χρήση εφαρμογών όπως η Find My Friend που επιτρέπει στον ένα να μπορεί να εντοπίσει τον άλλο όταν είναι σε ραντεβού. Η Danielle η οποία προσδιορίζει τον εαυτό της ως bisexual, δήλωσε ακόμη πως άτομα του φιλικού περιβάλλοντος και συνάδελφοι αποκλείονται ως πιθανοί σύντροφοι τονίζοντας μάλιστα πως τα πρώτα χρόνια, όταν ο σύζυγός της άρχισε να βγαίνει με άλλα άτομα, το έκανε με άτομα που κατοικούσαν σε γειτονικές πόλεις για να αποφευχθούν οι άβολες στιγμές. Ένας άλλος βασικός κανόνας του ζευγαριού είναι πως δε φέρνουν ποτέ άλλους συντρόφους στο σπίτι τους.
Σίγουρα για τα ελληνικά δεδομένα και όχι μόνο, τέτοιου είδους σχέσεις που είναι πραγματικά ανοιχτές και καμία σχέση δεν έχουν με την αναζήτηση περιστασιακών συντρόφων ή τις παράλληλες σχέσεις, αποτελούν ακόμη ένα θέμα ταμπού. Η αμερικανίδα Danielle ανέφερε για παράδειγμα πως οι γονείς της δεν ήταν αρκετά υποστηρικτικοί όταν τους ανακοίνωσε την απόφασή τους να είναι πολυσυντροφικοί και ακόμη και τώρα δεν είναι σε θέση να συζητήσουν ανοιχτά και ελεύθερα το θέμα. Όπως δηλώνει το ζευγάρι, η πολυσυντροφική σχέση τους πέρασε από διάφορα στάδια και φάσεις ενώ κατά την περίοδο που απέκτησαν το πρώτο τους παιδί, διένυσαν και μια περίοδο μονογαμίας. Κατά τη δεύτερη εγκυμοσύνη της, ο σύζυγός της, της εξέφρασε την ανάγκη να αρχίσει να βγαίνει ξανά με άλλες.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που η ίδια προσέγγισε την επιλόχειο κατάθλιψη που βίωσε μετά τη δεύτερη εγκυμοσύνη της καθώς μετά την καισαρική δεν ένιωθε όμορφα με το σώμα της που θεωρούσε πως μετά την καισαρική τομή δεν ήταν πια το ίδιο. Τότε ήταν που, παρά τις αντιρρήσεις του Rich, άρχισε να βγαίνει ξανά με άλλους πράγμα που την ενδυνάμωσε και τη βοήθησε να γεμίσει αυτοπεποίθηση, να νιώσει ξανά ποθητή και καλά με τον εαυτό της. Όσοι έχουν ενδώσει σε περιστασιακές σχέσεις και έρωτες για μια βραδιά, γνωρίζουν καλά το συναίσθημα του να θέλεις να νιώσεις ξανά ελκυστικός και ζωντανός μέσα από την επαφή σου με έναν άλλο άνθρωπο που θα σε ενθουσιάσει και θα σε ανανεώσει, με λιγότερο ή περισσότερο συναίσθημα.
Μια πολυσυντροφική σχέση, ξεχωρίζει επίσης και για το γεγονός πως κάθε σχέση εκτός του γάμου, δε βασίζεται αποκλειστικά σε σ3ξ. Η Danielle για παράδειγμα απολαμβάνει τα τριήμερα και τις διακοπές με τους άλλους συντρόφους της και τα θεωρεί ως μια μοναδική ευκαιρία ανανέωσης όσο ο σύζυγός της μένει σπίτι με τα παιδιά. Καθώς τα παιδιά τους είναι ακόμη σε πολύ τρυφερή ηλικία, 6 και 9 ετών αντίστοιχα, όπως λέει δεν είναι έτοιμα ακόμη να μάθουν και να κατανοήσουν την αλήθεια και όταν λείπει σε ταξίδι με κάποιο ταίρι συνήθως τους λέει πως φεύγει με ένα φίλο.
Σίγουρα αυτό το μοντέλο σχέσης δεν είναι για όλους και θέλει γερό στομάχι. Δεν πάει στους πολύ ρομαντικούς που ονειρεύονται το ένα και μοναδικό ταίρι ούτε στους πολύ κτητικούς που δεν αντέχουν στην ιδέα να μην είναι μοναδικοί στη ζωή και το κρεβάτι του συντρόφου τους, είναι όμως και αυτό ένα ακόμη βήμα προς την αυτοδιάθεση και την ελευθερία των ανθρώπων που δε βάζουν ταμπέλες και τη γνώμη τρίτων πάνω από τα προσωπικά τους «θέλω» και επιθυμίες. Ενώ λοιπόν δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της πολυσυντροφικότητας στον οικογενειακό βίο καθώς πρόκειται για ένα σχετικά νέο σχήμα, από τη στιγμή που αυτό εφαρμόζεται με σεβασμό προς όλους τους συντρόφους και τα παιδιά, τότε το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να χαρούμε για τους συνανθρώπους μας που έχουν το θάρρος και την ελευθερία να ορίζουν τη ζωή και την ευτυχία τους όπως εκείνοι θέλουν. Στην τελική, λόγος δε μας πέφτει.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη