H gez Z γουστάρει το κέντημα κι ίσως σε κάνει να το ξανασκεφτείς

Οι εποχές αλλάζουν και μαζί τους και οι συνήθειες, αλλά όπως φαίνεται, κάποια πράγματα παραμένουν διαχρονικά. Ένα από αυτά είναι και το κέντημα, το οποίο φαίνεται πως αποτελεί αγαπημένο χόμπι για την Gen Z, μια γενιά που δε σταματά να κάνει την ανατροπή και που φαίνεται να βρήκε έναν τρόπο να διοχετεύσει τη δημιουργικότητά της που καμία σχέση δεν έχει με τον ψηφιακό κόσμο. Γιατί κέντημα, ομως;

Το κέντημα πέρα από τις άπειρες δυνατότητες που προσφέρει για τη διοχέτευση της δημιουργικότητας, έχει αγχολυτική δράση και έχει πάψει εδώ και καιρό να συνδέεται με την εικόνα μιας γηραιάς κυρίας δίπλα σε ένα τζάκι η οποία πλέκει ή κεντάει για τα παιδιά ή τα εγγόνια της μόνο και μόνο επειδή δεν έχει κάτι άλλο να κάνει. Όσοι άλλωστε έχουμε βρεθεί σε στιγμές που θέλαμε διακαώς να βρούμε κάτι δημιουργικό να κάνουμε και να απασχολήσουμε τα χέρια μας, είτε για να αποφορτιστούμε από μια δύσκολη ημέρα στη δουλειά είτε για να συγκεντρωθούμε σε μια δραστηριότητα και συγχρόνως στο εδώ και το τώρα, καταλαβαίνουμε απόλυτα.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως το κέντημα, ως μια παραδοσιακή τεχνική που έχει διαδοθεί από γενιά σε γενιά σε διαφορετικές γωνιές του κόσμου, αναγνωρίζεται επίσημα από την UNESCO ως μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Δεν είναι λίγα τα μουσεία και οι χώροι πολιτισμού που πραγματοποιούν μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις γύρω από αυτή τη σημαντική παράδοση. Στη χώρα μας, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το μουσείο της Μέριμνας Ποντίων Κυριών «Κεντώντας τη Μνήμη» στη Θεσσαλονίκη που είναι αφιερωμένο στην κεντητική παράδοση, φιλοξενεί μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις καθώς και εκπαιδευτικά εργαστήρια για παιδιά, φέρνοντας τα ακόμη πιο κοντά στην παράδοση.

@er.embroideryHand Embroidery♬ Why did Real Madrid use this – annie™

Πέρα ωστόσο από την αδιαμφισβήτητη αξία του κεντήματος ως κομμάτι των παραδόσεων, σημαντικός είναι ο ρόλος του και για την έκφραση και ισχυροποίηση της ταυτότητας καθώς και εννοιών όπως είναι η βιωσιμότητα και η οικολογία που έχουν τεράστια σημασία στις μέρες μας. Μια τέτοια έκθεση είναι και η Unravel – The Power and Politics of Textiles in Art που θα φιλoξενείται στο Barbican του Λονδίνου μέχρι τις 26 Μαίου 2024 σε συνεργασία με το Μουσείο Stedelijk στο Άμστερνταμ όπου η έκθεση θα ταξιδέψει από τον Σεπτέμβριο του 2024.

Στην έκθεση συμμετέχουν 50 διεθνείς καλλιτέχνες οι οποίοι με τα πραγματικά εντυπωσιακά έργα τους θίγουν θέματα φύλου, ταυτότητας, μορφών εξουσίας, οικολογίας και βιωσιμότητας και μοιράζονται αληθινές ανθρώπινες ιστορίες αγάπης, ελπίδας και ανθεκτικότητας. Συγχρόνως, η έκθεση αυτή που είναι γεμάτη κλωστές, χρώματα αλλά και υπέροχες ιστορίες επιχειρεί να προσφέρει ένα σημαντικό αντεπιχείρημα σε όσους συγχέουν την κεντητική τέχνη με μια ενασχόληση για τον ελεύθερο χρόνο που επιλέγεται κυρίως από τις γυναίκες, τονίζοντας τη σύνδεσή της με την τέχνη και όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου.

Αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε πως η Gen Z είναι μια γενιά που μοιάζει να νοιάζεται για τη βιωσιμότητα και το περιβάλλον πολύ περισσότερο από τις προηγούμενες και μέσω της ενασχόλησης με το κέντημα τοποθετείται ανοιχτά απέναντι στη fast fashion των αμφιβόλου ποιότητας υλικών αλλά και συνθηκών εργασίας για πολλούς εργαζόμενους. Δεν είναι άλλωστε λίγοι εκείνοι που απολαμβάνουν να δημιουργούν οι ίδιοι κάποια από τα ρούχα που φορούν ή να μεταποιούν δικά τους ή ρούχα άλλων, επεκτείνοντας τη ζωή ρούχων και υφασμάτων, δίνοντας μια ανάσα στο περιβάλλον και πατώντας φρένο στην υπερκατανάλωση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Emma από τη Μελβούρνη της Αυστραλίας ή αλλιώς @er.embroidery με πάνω από 190 χιλιάδες ακολούθους στο TikTok της οποίας τα βίντεο με παραδοσιακές τεχνικές κεντήματος προσελκύουν εκατομμύρια χρήστες, σε μια κοινότητα η οποία φαίνεται να δείχνει ενδιαφέρον για τις παραδοσιακές τέχνες και τεχνικές. Συγχρόνως, η Tessa Solomons που ασχολείται επαγγελματικά με το κέντημα,  δηλώνει επίσης πανευτυχής που μπορεί να κάνει αυτό που αγαπά, να επενδύει στη σχέση της με ρούχα τα οποία φροντίζει και να τα μεταποιεί προσθέτοντας κεντήματα και σχέδια που την εκφράζουν, αφήνοντας πίσω της την κουλτούρα του καταναλωτισμού και εγκαινιάζοντας μια σχέση με τα ρούχα και τα υφάσματα που διαρκεί στο χρόνο.

@er.embroidery 🌊 #handembroidery #modernembroidery ♬ Happier Olivia Rodrigo – CIMON PAWRET

Η Tessa Solomons δίνει ακόμα και κάποιες συμβουλές για όσους ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν τονίζοντας τη σημασία που έχει η επιλογή του μοτίβου που είναι απαραίτητο να εκφράζει το δημιουργό με τα χρώματα και τις κλωστές να επιλέγονται επίσης βάσει γούστου. Τα πλεκτά υφάσματα φαίνεται να αποτελούν μια πιο εύκολη επιλογή για κάποιον που ξεκινάει όπως επίσης, όσο και αν μοιάζει ειρωνικό, τα συνθετικά υφάσματα. Το σχέδιο που θα επιλέξει κανείς ανάλογα με το τι τ@ εμπνέει είναι καλό να σχεδιάζεται αρχικά στο χαρτί και σημαντικό είναι να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο τελείωμα του σχεδίου κατά την εφαρμογή ώστε να μην προεξέχουν κλωστές.

Είτε έχετε ήδη κάποια ιδέα από κέντημα είτε όχι, ένας καλός τρόπος να ξεκινήσετε είναι είτε να παρακολουθήσετε βίντεο online είτε να κάνετε διαδικτυακά ή διά ζώσης μαθήματα με επαγγελματίες. Αν είστε ειδικά από αυτούς που ψάχνουν συνεχώς τρόπους να εμπλουτίσουν την καθημερινότητά τους με μια ενδιαφέρουσα συνήθεια και το Netflix n chill κάπου το έχετε βαρεθεί, μπορείτε να αρχίσετε να επιλέγετε τα υλικά σας ήδη από τώρα, αν και το πιο πιθανό είναι πως τα περισσότερα τα έχετε ήδη στο σπίτι σας. Για αρχή, οι βελόνες, οι κλωστές, τα ψαλίδια, οι κρίκοι αλλά και τα τελάρα είναι must. Εμείς με τη σειρά μας, να σας πούμε πως έχουμε ήδη ψηθεί με την ιδέα του κεντήματος και ευχόμαστε σε όσους νιώθουν το ίδιο, είτε ανήκουν στην Gen Z είτε όχι, καλή αρχή με έμπνευση και δημιουργικότητα!