Ένα πολύ σημαντικό θέμα που θέτουν συχνά σε συζητήσεις τους οι ψυχολόγοι και μάλιστα άρχισε να πρωτο – συναντάται από τον Ψυχολόγο Alfred Adler, είναι το κόμπλεξ ανωτερότητας. Ναι και όμως καλά κατάλαβες δεν είναι τυπογραφικό. Ανωτερότητας και όχι κατωτερότητας. Ξεκινά πιθανότητα ακριβώς από σύμπλεγμα κατωτερότητας, μα όταν συνεχίζεται σε μεγάλο χρονικό διάστημα, το άτομο που το έχει το εξελίσσει σε κόμπλεξ ανωτερότητας για να μπορέσει να «επιβιώσει» κατ’ αυτόν, αν μου επιτρέπεται η έκφραση.
Ο Adler από μικρός είχε διάφορα ζητήματα να λύσει, όπως το θάνaτο, την αρρώστια, την αναπηρία και φυσικά εκτός από όλα αυτά είχε να παλέψει και με τη γονική απόρριψη που δημιουργεί τα περισσότερα προβλήματα ψυχολογικής φύσεως και φυσικά και αυτά τα κόμπλεξ, τη στιγμή που ένα μικρό παιδί έχει την ανάγκη για αγκαλιά και επιβεβαίωση λαμβάνει απαξίωση. Τι χειρότερο για ένα μικρό πλάσμα από το να το απορρίπτουν οι ίδιοι του οι γονείς, είτε καθημερινά με την άρνηση τους στο καθετί που κάνει, είτε με την απουσία τους από τη ζωή του παιδιού. Πολλά παιδιά λοιπόν, και ένα από αυτά και ο μεγάλος ψυχολόγος Adler, από μικρή ηλικία αποκτούν κόμπλεξ κατωτερότητας και νιώθουν πως τίποτε δεν κάνουν σωστά και τίποτε δεν είναι αρκετό, πως τα ίδια δεν είναι αρκετά. Αυτό λοιπόν το κουβαλάμε ως ενήλικες και αν δε δουλευτεί με ειδικούς, μερικοί άνθρωποι για να το θάψουν καλά μέσα τους μαζί με τις ελλείψεις που πιστεύουν οι ίδιοι πως έχουν, το μετατρέπουν στο λεγόμενο κόμπλεξ ανωτερότητας.
Η αυτό-αντίληψη και αυτό-εκτίμηση του ατόμου, τελούν ζωτικής σημασίας στην πορεία της ζωής του. Αν κάποιος είναι αληθινά φιλαράκι με τον εαυτό του και τη ζωή του όπως ο ίδιος την έχει χαράξει και είναι αληθινά ευτυχισμένος, αυτό γίνεται ξεκάθαρο σε όλους. Δε μιζεριάζει και δεν έχει ανάγκη να μειώσει κανέναν για να νιώσει εκείνος καλύτερος και μοναδικός. Σε αντίθεση με άλλες προσωπικότητες που είναι πιο αδύναμες και έχουν ανάγκη τη διαρκή επιβεβαίωση από τρίτους για να πιστέψουν και οι ίδιοι πως αξίζουν. Τέτοιοι τύποι μάλιστα αρέσκονται στο να προσβάλουν άλλους ανθρώπους για να ικανοποιηθούν οι ίδιοι.
Είναι άνθρωποι που ακόμη δεν κατάφεραν όσο θα ήθελαν στη ζωή τους και για να νιώσουν καλύτερα μειώνουν τα επιτεύγματα άλλων ανθρώπων και αυτή τους η συμπεριφορά, το αίσθημα ανωτερότητάς τους, είναι η άμυνα του οργανισμού τους για να μην καταρρεύσουν συναισθηματικά. Μεγαλύτερος φόβος μάλιστα αυτών των ανθρώπων είναι να αποκαλυφθούν αυτά τα σημεία στα οποία μειονεκτούν και να φανούν κατώτεροι άλλων.
Αν συναντήσεις ανθρώπους που αναζητούν διαρκώς την επιβεβαίωση από τον καθένα γύρω τους και δεν μπορούν να ησυχάσουν αν δεν τη βρουν, αν τους ακούσεις να κάνουν διαρκώς συγκρίσεις του εαυτού τους και των δικών τους υποτιθέμενων επιτηδευμάτων με άλλους, αν είναι κυκλοθυμικοί, αν δεν αναλαμβάνουν τις ευθύνες των άσχημων πράξεων τους, αν θέλουν να έχουν τον έλεγχο και έχουν υπερβολικές αξιώσεις και αν δε δέχονται με τίποτε την αρνητική κριτική, τότε ναι έχεις να κάνεις με ανθρώπους που πάσχουν από αυτό το σύμπλεγμα.
Είναι άνθρωποι τ0ξικοί συνήθως για τους γύρω τους μιας και παρουσιάζουν τέτοιες συμπεριφορές και φυσικά θέλουν λεπτούς χειρισμούς. Αν δεν ανήκουν στο οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον σου απλώς απομακρύνσου. Αν πάλι δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς προσπάθησε να τους παραπέμψεις να επισκεφθούν κάποιον ειδικό και να δουλέψουν μαζί του με όμορφο και διακριτικό τρόπο, τονίζοντας μαζί με κάποιο αρνητικό χαρακτηριστικό και μερικά καλά χαρακτηριστικά που σίγουρα θα έχει, διαφορετικά θα έχει πολύ έντονες αντιδράσεις μιας και το κόμπλεξ κατωτερότητας του θα ενισχυθεί και θα περάσει στην επίθεση.
Φυσικά όλα αυτά που ίσως αναγνωρίζεις, σε έναν ή πολλούς γύρω σου, (ή ακόμη και σε σένα τον ίδιο και δεν μπορείς να το παραδεχτείς), δε σημαίνουν πως έχεις να κάνεις με έναν κακό άνθρωπο. Μιλάμε για μια βαθιά πληγωμένη προσωπικότητα που πονά και δεν ξέρει πως να βγει απ’ όλες αυτές τις εξουθενωτικές αντιδράσεις. Ποτέ φυσικά δεν είναι αργά να αντιμετωπιστεί, φτάνει να το αντιληφθεί το άτομο, να κοιτάξει βαθιά μέσα του και με βοήθεια ειδικών να αγαπήσει τον εαυτό του. Το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να μας κάνουμε, είναι να μας αγαπήσουμε όσο κανένας. Να μας φροντίζουμε και να περνάμε καλά με τον εαυτό μας τόσο ώστε να αφήσουμε τους άλλους να δουν το καλό μέσα μας, να το αναγνωρίσουν και να μας λατρέψουν. Όχι γιατί αξίζουμε κάτι παραπάνω από αυτούς, αλλά γιατί πραγματικά αξίζουμε τον σεβασμό και την αγάπη τους.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη