«Άνθρωποι είμαστε, σφάλματα κάνουμε όλοι σε τούτη τη ζωή», τραγουδάει η Δούκισσα κι έχει απόλυτο δίκιο. Είμαστε άνθρωποι με τις αδυναμίες μας και τις απροσεξίες μας μέσα σε μια καθημερινότητα που αφήνει πολλά περιθώρια για λάθη. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει κάνει λάθη στη ζωή του.
Όμως λάθος από λάθος διαφέρει. Μπορείς να πεις πως κατά λάθος έσπασες ένα βάζο, επειδή το παρέσυρες με το παλτό σου καθώς περνούσες, δε μπορείς να πεις όμως πως κατά λάθος το έσπασες στο κεφάλι κάποιου.
Μπορείς να πεις πως κατά λάθος έκοψες στραβά μια τούφα από τα μαλλιά μιας πελάτισσας επειδή κάποιος σε τρόμαξε, δε μπορείς να πεις όμως ότι της τα έβαψες λαχανί κατά λάθος. Ή μάλλον μπορείς. Ίσως όντως να έγινε κατά λάθος. Αλλά μήπως κάποια λάθη, έγιναν επίτηδες;
Τα «κατά λάθος» λάθη έχουν την τάση να είναι εύκολα αναγνωρίσιμα, γιατί έχουν συνήθως να κάνουν με κάτι που δεν είναι αδύνατον να συμβαίνει. Όπως το να παρασύρεις ένα βάζο με το παλτό σου καθώς περνάς. Δείχνεις μεταμέλεια κι απολογείσαι λέγοντας πως δεν το ήθελες.
Αν όμως το βάζο είχε προσγειωθεί στο κεφάλι κάποιου με αποτέλεσμα να τον τραυματίσει κι εσύ ισχυρίζεσαι πως έγινε κατά λάθος, το πιο πιθανό είναι να ήταν ένα λάθος που ήθελες να κάνεις.
Σίγουρα και τα δυο είδη λάθους μπορούν να έχουν βαρύτατες επιπτώσεις σε πολλά επίπεδα. Το ότι έγινε χίλια κομμάτια το βάζο μπορεί να μην ακούγεται τόσο σοβαρό από μόνο του, εκτός και αν ήταν έργο τέχνης που κόστιζε μια περιουσία κι άνηκε σε κάποιον συλλέκτη ή αν εν τέλει τραυμάτισε το κεφάλι κάποιου.
Εκεί τα προγνωστικά δείχνουν ένα λάθος που είχες πρόθεση να το κάνεις, οπότε εν μέρει παύει να είναι πια λάθος κι έχει επηρεάσει πολύ κάποιον άνθρωπο. Στην πρώτη περίπτωση, έσπασες ένα συλλεκτικό κομμάτι που αξίζει πολλά χρήματα και στην άλλη έστειλες στο νοσοκομείο έναν άνθρωπο.
Όμως ακόμα και με ένα όντως «κατά λάθος» λάθος μπορείς να φέρεις πολύ αρνητικά αποτελέσματα. Δεδομένου ότι είσαι υπάλληλος σε μια μεγάλη εταιρία και είτε ξεχνάς να στείλεις κάποια έγγραφα στην ώρα τους, είτε κάνεις κάποιο σοβαρό τυπογραφικό λάθος χωρίς να το προσέξεις. Ενδέχεται να έχεις οδηγήσει την εταιρία σε χρεοκοπία και να μείνουν πολλοί άνθρωποι στο δρόμο. Δεν είχες όμως πρόθεση να το κάνεις.
Και εκεί είναι η διαφορά. Τα λάθη που έγιναν επίτηδες, γίνονται συνήθως από ανθρώπους που έχουν δόλιους σκοπούς ή εκδικητικότητα. Κάνουν ό,τι είναι να κάνουν και μετά προσπαθούν να το παρουσιάσουν σαν λάθος. Ακόμα και εγκληματίες έχουν γλιτώσει βαριές ποινές επειδή μαζί με τους δικηγόρους τους, έπεισαν τον δικαστή και τους ενόρκους πως έκαναν λάθος.
Τα μη εσκεμμένα λάθη από την άλλη, μπορεί να έχουν ίσες πιθανότητες για σοβαρές επιπτώσεις, αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που τα κάνουν συγχωρούνται. Γιατί αυτό; Γιατί φαίνεται ακόμα και στο βλέμμα πως κάτι έγινε όντως χωρίς κάποιος να το θέλει και επειδή οι άνθρωποι δεν είμαστε τέλειοι συχνά υπάρχει κατανόηση σε τέτοιες περιπτώσεις.
Δεν μπορεί κανείς λοιπόν να βάλει στο ίδιο τσουβάλι όλα τα σφάλματα και να κρίνει όλους τους σφάλλοντες το ίδιο, γιατί το να έχεις επίγνωση ότι κάνεις λάθος και παρ’ όλα αυτά να συνεχίζεις, σε κάνει σίγουρα χειρότερο και σαν άνθρωπο. Ίσως εν τέλει οι επίτηδες σφάλλοντες να μην κοιμούνται και καλά το βράδυ.
Συντάκτης: Μαριάννα Κουρούπη
