Στην εποχή μας όλοι μας έχουμε βάλει στο πρόγραμμά μας την παρουσία μας στα social media. Όποια ώρα και στιγμή κι αν το θελήσουμε, συνδεόμαστε στον λογαριασμό μας είτε αυτός είναι στο Facebook, το Instagram, το Twitter, είτε σε όλα αυτά μαζί κι ανοίγουμε το παραθυράκι της διαδικτυακής ζωής μας.
Σε αυτούς τους λογαριασμούς βρίσκεις εκατομμύρια κόσμου από κάθε γωνιά της γης. Από κάθε διαφορετικό τόπο, κάθε ήπειρο και χώρα. Κάνουμε νέες γνωριμίες, επικοινωνούμε, ανταλλάσσουμε ιδέες, απόψεις, σχολιάζουμε κι αντιδράμε με like κάτω από κάθε φωτογραφία, σχόλιο, σύνδεσμο μουσικής ή βίντεο που μας αρέσει. Γενικότερα, όλα αυτά τα εργαλεία των social media μας κατευθύνουν ηθελημένα και μη, είτε έχουμε ένα λογαριασμό ιδιωτικό ή δημόσιο, να αναζητάμε την αναγνωσιμότητα και την αποδοχή μέσα από εκατοντάδες εικονικούς φίλους, καρδούλες και λοιπές αντιδράσεις. Έτσι, συστηνόμαστε όλοι σε πρόσωπα ήδη οικεία στην κανονική ζωή μας αλλά και σε ‘κείνα που δεν είδαμε κι ίσως και να μη συναντήσουμε ποτέ από κοντά.
Με το να ‘μαστε, λοιπόν, ενεργοί στα social media πέρα απ’ το ότι μπαίνουμε σε ένα γαϊτανάκι αυτοπροβολής, αποδεχόμαστε παράλληλα και την αποθήκευση προσωπικών στοιχείων μας, άλλοτε αληθινών και πολύ συχνά ανακριβών και κατασκευασμένων. Κι εκεί είναι που δημιουργούνται τα μπερδέματα κι οι αναστατώσεις, μαζί με μία απογοήτευση για το μέχρι πού μπορεί να φτάσει κάποιος για να κερδίσει κάτι (μια συμπάθεια, μια αποδοχή, μερικά likes), για να παρακολουθήσει κάποιον, προσποιούμενος πολύ συχνά κάποιον άλλο, και δημιουργώντας έτσι ένα ψεύτικο προφίλ.
Όλοι γνωρίζουμε για την ύπαρξη των fake προφίλ και τους κινδύνους τους και παρ’ όλα αυτά συνεχίζουμε να ‘μαστε υποστηρικτές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Άλλοι μάθαμε γι’ αυτά χωρίς να μας επηρεάζουν άμεσα κι άλλοι, λιγότερο τυχεροί, πέσαμε θύματα πλαστοπροσωπίας, απάτης, ακόμα και παρακολούθησης. Ένα τέτοιο σενάριο μας τρομάζει, καθώς το μυαλό μας πλάθει ιστορίες με τα ενδεχόμενα να κινούνται απ’ το κακό προς το χειρότερο. Κι είναι πολύ λογικό ως ένα βαθμό να μας τρομάζει, καθώς δεν μπορείς να ξέρεις τι να περιμένεις από κάποιον που δε δίνει κανένα στοιχείο για την ταυτότητά του, που προσποιείται κάποιον που αποδεδειγμένα δεν είναι, ή πόσο μάλλον όταν βρίσκεις κάποιον που μέσω του λογαριασμού του παριστάνει εσένα, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες σου και παρουσιάζοντάς τις σαν δικές του.
Ποιοι μπορεί να κρύβονται πίσω απ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις των fake προφίλ; Κάποιος που θέλει να σου μοιάσει, ένας ερωτευμένος, ένας κατάσκοπος, ή μια ερωτική απογοήτευση.
Αυτός που θέλει να σου μοιάσει τις περισσότερος φορές είναι στην ουσία ένας θαυμαστής σου (γιατί κι αυτός που σε ζηλεύει, σε θαυμάζει) που το εκδηλώνει, δυστυχώς, με τον πιο λάθος τρόπο, την πλαστοπροσωπία. Αν δεν έχεις ανοιχτό, λογαριασμό, εισβάλλει σ’ αυτόν μέσω κάποιου άλλου (μάλλον και πάλι ψεύτικου) προφίλ, δήθεν σαν φίλος, ή σε χακάρει, με σκοπό να αποθηκεύσει κυρίως φωτογραφίες σου κι ίσως και διάφορα άλλα προσωπικά σου στοιχεία, ώστε να δημιουργήσει ένα πλαστό αντίγραφο του λογαριασμό σου, είτε αλλάζοντας το όνομα είτε όχι. Έτσι, μπορεί πια να φλερτάρει ανενόχλητα παριστάνοντας εσένα. Μες στον δικαιολογημένο εκνευρισμό σου, μπορείς και να κολακευτείς.
Ο ερωτευμένος. Μπορεί να ‘ναι απωθημένος, ανεκπλήρωτος ή κι ανέκφραστος έρωτας. Ένας κρυφός θαυμαστής που φοβάται να αποκαλυφθεί και να σου εκδηλώσει ανοιχτά τα συναισθήματά του. Έτσι, δημιουργεί ένα ψεύτικο προφίλ και σε ακολουθεί σ’ όλα τα social media για να σε βλέπει, να μαθαίνει νέα σου και να σε νιώθει κάπως κοντά του, χωρίς να ρισκάρει την απόρριψη, αφού στην πραγματικότητα δεν ξέρεις ποιος, στα αλήθεια, είναι.
Κατάσκοπος εν δράση. Σαν ντετέκτιβ, ένα πράγμα. Κατασκοπεία που μπορεί να ξεκινήσει από αθώα ανία, να γίνει συνήθεια ή αρρώστια. Παρακολούθηση από κάποιον που απλά θέλει να βλέπει το προφίλ σου –και πολλών ακόμα–, χωρίς εσύ να μπορείς να δεις τίποτα γι’ αυτόν. Μπορεί να ‘ναι κάποιος που σε αντιπαθεί ή δε σε ξέρει καν, απλά απολαμβάνει το κουτσομπολιό και ψάχνει τρόπο να γεμίσει τη (μάλλον άδεια) ζωή του. Δε βγάζεις άκρη, ούτε οι ίδιοι δεν ξέρουν γιατί κατασκοπεύουν προφίλ ατόμων που δεν ξέρουν καν προσωπικά.
Χώρισες και πιστεύεις ότι ξεμπέρδεψες μια και καλή μ’ αυτόν τον άνθρωπο. Έτσι νομίζεις. Η απόρριψη κι η ερωτική απογοήτευση έχουν μία εικόνα, κάποιον που ξενυχτάει για χάρη σου μεθώντας πάνω απ’ το κινητό του βλέποντας εσένα μέσω ενός άλλου προφίλ. Συνήθως δεν υπάρχει κάποια αρνητική πρόθεση εδώ, τίποτα να σε ανησυχεί. Δε θα ενοχλήσει, θα περάσει μάλλον απαρατήρητος. Είναι απλά ένας τρόπος να μαθαίνει τα νέα σου. Να βλέπει πού είσαι, όταν κάνεις check-in, με ποιον ή ποια ανταλλάζεις σχόλια και like (πού φτάνει ο άνθρωπος όταν καψουρευτεί) ή αν έχεις αποκτήσει κάποια άλλη σχέση.
Κοινός συντελεστής σ’ όλα τα fake προφίλ είναι ξεκάθαρα μια επιθυμία για παρακολούθηση. Μια (όχι πάντα καλά) οργανωμένη απάτη, που δεν τιμά καθόλου τον δημιουργό της. Χαμηλή αυτοπεποίθηση, μηδενική αυτοεκτίμηση, εμμονικές σκέψεις, ανασφάλεια, έντονη ζήλια, εξαφανισμένη αξιοπρέπεια είναι τα στοιχεία που ορίζουν την προσωπικότητα ενός τέτοιου προφίλ.
Ό,τι θέλουμε, το διεκδικούμε ανοιχτά. Ό,τι χάνουμε, το αποδεχόμαστε και προχωράμε. Ό,τι μας αρέσει το θαυμάζουμε και το επαινούμε, δεν επιχειρούμε να πάρουμε τη θέση του, παριστάνοντάς το. Ό,τι δε μας αρέσει, δεν το κρίνουμε, απλά δεν ασχολούμαστε κι ό,τι μας απογοητεύει, το αφήνουμε να περάσει.
Δείχνουμε ανωτερότητα κι αξιοπρέπεια, δε δημιουργούμε fake profiles.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη