Στα οικογενειακά τραπέζια μιλά όποιος προλάβει

Σε ένα σύνολο ατόμων υπάρχει πάντα μια ανομοιομορφία προσωπικοτήτων. Άτομα που διαφέρουν μεταξύ τους, σε γούστα, ήθος, συμπεριφορές, όρια κι αντοχές. Όλα εκείνα, δηλαδή, τα χαρακτηριστικά που κάνουν έναν άνθρωπο ξεχωριστό.

Σε μια παρέα θα συναντήσεις τόσο αλλιώτικα πρόσωπα, το ίδιο και σε μια οικογένεια. Το να ‘χεις τη δίκη σου προσωπικότητα, όσο δύσκολη, απρόσιτη ή εκκεντρική κάποιες φορές κι αν είναι αυτή, είναι κάτι που προσδιορίζει την ταυτότητά σου. Αυτό που είσαι, αυτό που βγάζεις προς τα έξω.

Αυτές τις διαφορές τις ζεις καθημερινά στις παρέες, σε μια έξοδο, σε ένα πάρτι, σε μια οικογενειακή μάζωξη αλλά και στη δουλειά ή ακόμα και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Κι όσο υπάρχουν όλα εκείνα που διακρίνουν, υπάρχουν κι εκείνα που ενώνουν. Για να μπορούμε να γενικεύουμε κάπως και να κατηγοριοποιούμε τους ανθρώπους. Γιατί αν δεν ανήκουμε εμείς οι ίδιοι, μπορούμε να εντάξουμε κάποιον που γνωρίζουμε σε μία από τις παρακάτω:

Ο εσωστρεφής. Αυτός που είναι πιο κλειστός, ήρεμος και σταθερός. Που κρατάει μια πιο παθητική στάση σε σχέση με τους άλλους. Χαρακτήρας πιο συγκροτημένος και διαλλακτικός.

Ο ευέξαπτος. Ο εξωστρεφής χωρίς όρια. Ξεφεύγει σχετικά εύκολα, χάνει τον έλεγχο και προσπαθεί να επιβληθεί με μια με επίθεση προς τους άλλους είτε λεκτική είτε χειραγωγική. Είναι συνήθως παρορμητικός, ανήσυχος αλλά θα λέγαμε κι αισιόδοξος.

Ο μελαγχολικός. Αυτός που αποφεύγει να πάρει μέρος σε μια συζήτηση. Αποφεύγει τις κόντρες και τις διαφωνίες. Είναι καχύποπτος κι άρα επιφυλακτικός με τους άλλους. Προτιμάει να μένει ήσυχος σε μια γωνία. Με τα δικά του πιστεύω και το δικό του μόνιμο άγχος.

Ο αισιόδοξος. Αρκετά εξωστρεφής και –υπερβολικά– πολύ θετικός. Σταθερός στις απόψεις του. Στο λέγειν του. Ομιλητικός, κοινωνικός θα λέγαμε, κυρίως όμως αυθόρμητος!

Όλες αυτές οι προσωπικότητες, και πολλές ακόμα μίξεις τους είμαστε εμείς. Ο καθένας ξεχωριστά. Τι γίνεται, όμως, όταν συναντηθούν όλοι αυτοί οι διαφορετικοί κόσμοι κι επιχειρήσουν να επικοινωνήσουν; Κάντε απλά μια εικόνα. Φαντάζει οικείο, ε; Προφανώς, αφού όλοι την έχουμε συναντήσει, πολλάκις. Πού αλλού; Στις οικογενειακές μαζώξεις, εκείνα τα μεγάλα τραπέζια, κάτι Κυριακές, γιορτές ή όποια άλλη στιγμή. Τότε που πάμε να φάμε ένα πιάτο φαγητό και φεύγουμε σκασμένοι, απ’ τις φωνές και τις εντάσεις.

Τα οικογενειακά τραπέζια έχουν το δικό τους τρόπο να σε κάνουν να περάσεις απίστευτα καλά ή να θέλεις να φύγεις, πριν ακόμα δοκιμάσεις το στιφάδο της γιαγιάς σου -κι ας είναι το αγαπημένο σου. Έρχεται η στιγμή που μαζεύονται παππούς, γιαγιά, αδέρφια, ξαδέρφια, θείοι, θείες, κι οι γονείς μας εννοείται. Για αρχή, με χαμηλό προφίλ και μια σχετική ηρεμία, που θυμίζει εκείνη τη σπιτική θαλπωρή που συχνά νοσταλγούμε, ξεκινούν σιγά-σιγά οι ετοιμασίες για ‘κείνη τη μοναδική στιγμή που θα καθίσουμε όλοι μαζί γύρω απ’ το ίδιο τραπέζι. Θα πούμε τα νέα μας, θα κουβεντιάσουμε χαλαρά για τις ζωές και τις δουλειές μας, θα γελάσουμε. Έτσι ελπίζουμε, δηλαδή, γιατί η πραγματικότητα διαφέρει.

Και το σκηνικό πάει κάπως έτσι. Απ’ τα «τι κάνετε;» και «πώς είστε;» περνάμε στο λεπτό στα αθλητικά, τα πολιτικά κι όλα αυτά που όλοι έχουν γνώμη και μάλιστα θεωρούν πως η δική τους είναι κι η πιο σωστή. Κι έρχεται η στιγμή που θα ανοίξει ένα φλέγον θέμα το οποίο το βλέπουμε ότι θα πάρει μεγάλες διαστάσεις. Θα πάρει θέση ο πατέρας μας –μεγάλος φαν του να κινεί τα νήματα σε μια κουβέντα με το να την ξεκινάει–, που θα τον λέγαμε ευέξαπτο, υποστηρίζοντας με θέρμη την οπτική του, μετά θα μπει στο παιχνίδι ο παππούς –άλλος ευέξαπτος από εκεί, ειδικά αν είναι και παλιάς κοπή κι απέχει συνειδητά απ’ τα σημερινά πιστεύω– κι ένας-ένας απ’ τον πιο απόλυτο μέχρι τον πιο συγκαταβατικό θα χτυπιέται για να αποδείξει πως έχει δίκιο.

Αρχίζει, έτσι, ένα ματς με τις εντάσεις, τις συγκρούσεις και την αναστάτωσή του. Κάποιοι φτάνουν και σε σημείο να τραβάνε τα μαλλιά τους για απόψεις που δεν υποστηρίζουν, σηκώνονται με θυμό απ’ την καρέκλα κι αρχίζουν το στόλισμα. Μιλάνε ο ένας πάνω στον άλλον, σε σημείο που δεν καταλαβαίνεις για ποιο θέμα έχουν εκνευριστεί, δημιουργείται ένα κλίμα χουλιγκανισμού, λες κι είσαι στο γήπεδο ένα πράγμα, κι άντε τώρα εμείς οι πιο ήσυχοι, εσωστρεφείς και κλειστοί χαρακτήρες να πάρουμε μέρος σε αυτήν την τρέλα.

Δεν είναι ότι δεν έχουμε κι εμείς τη δική μας άποψη και πως δε θέλουμε να την εκφράσουμε, για όλα εκείνα που με τόσο ζήλο συζητούν, απλά απ’ το να προσφέρουμε λίγη ακόμα βαβούρα κι έναν επιπλέον μονόλογο, προτιμούμε να πάρουμε την απόστασή μας και το κρασάκι μας, να πάμε πιο πέρα και να απολαύσουμε το γλυκάκι μας, με θέα αυτό το χάος που επικρατεί, σαν να βλέπουμε debate στην τηλεόραση. Πού να μπλέκεις;

Όλη αυτή η παράνοια κι ο φανατισμός όχι απλά δεν ευνοεί τους ήπιους χαρακτήρες να εκδηλωθούν, αλλά δοκιμάζει σκληρά τις αντοχές τους, δίνοντάς τους στο τέλος ένα βραβείο υπομονής.

Μπράβο μας και μπράβο τους.