Η σχέση με το σώμα μας είναι μια από τις πολυπλοκότερες σχέσεις στη ζωή μας. Οι δύο βασικοί χώροι στους οποίους εκτεθήκαμε ως παιδιά κι επηρεάζουν την υγιή σχέση με το σώμα μας, είναι η οικογένεια και το σχολείο. Μας ακολουθούν στην ενήλικη ζωή μας, κατάλοιπα και φωνές από τα πρώτα χρόνια μας, από τότε που πρώτη φορά φεύγοντας από τη βασική ασφάλεια της οικογένειας, βρεθήκαμε εκτεθειμένοι και μόνοι μας ως παιδιά κι έφηβοι κυρίως και μάθαμε να είμαστε σιγά σιγά αυτόνομοι κι ανεξάρτητοι, δημιουργώντας μια σχέση με το σώμα και τη σωστή διαχείρισή του.

Η πρώτη και βασικότερη, συνδέεται με τη σχέση με τη μητέρα και τον τρόπο έκφρασης της πρώτης οικειότητας. Θηλασμός, τροφή, παρηγοριά, φιλιά, αγκαλιές είναι οι πρώτες καταγραφές μας. Οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με την ανατροφή μας και την κάλυψη των πρώτων αναγκών μας, εάν έδωσαν έμφαση σε αυτό με τρόπο ουσιαστικό, μας δίνουν μια δυνατή εκκίνηση ισορροπίας κι αυτοπεποίθησης. Όμως συχνά η κούραση και η μεγάλη ευθύνη, κάνει τους ανθρώπους να μη δίνουν σημασία στην ουσιαστική κάλυψη των πρώτων αναγκών, αλλά σε μια επιφανειακή και βιολογική εκπλήρωσή τους για την επιβίωση. Φαγητό, καθαριότητα, ύπνος.

Πολλά παιδιά στερούνται όμως το πιο ουσιαστικό από τη βασική κάλυψη των πρώτων αναγκών επιβίωσης. Στερούνται  λόγια αγάπης, αναγνώρισης, αποδοχής, εκδήλωσης κι έκφρασης  συναισθημάτων. Μια δύσκολη εκκίνηση για τη μετέπειτα πορεία τους. Ένα πρώτο μπλοκάρισμα στη σχέση με τον εαυτό και το σώμα τους. Κι έτσι, μεγαλώνουμε γρήγορα και έρχεται η ώρα του σχολείου. Μόνοι μας για πρώτοι φορά, χωρίς τους ανθρώπους που μας φροντίζουν, υπεύθυνοι για τον εαυτό μας. Ανάμεσα σε άλλους, που όμως δεν είναι σαν εμάς.

Σε αυτή την πρώτη επαφή με την πορεία μας ως ανεξάρτητοι κι αυτόνομοι άνθρωποι, ακούσαμε φωνές, σχόλια και συγκρίσεις. Πόσο άγριος ο χώρος του δημοτικού; Τα παιδιά, οι πιο σκληροί κριτές, άκαμπτοι στη διαφορετικότητα, απορροφημένοι στη δική τους αντίληψη. Ο άλλος αντιμετωπίζεται εύκολα σαν κάτι το περίεργο, το όποιο μικρό διαφορετικό χαρακτηριστικό μεγαλοποιείται και παίρνει μορφή κρίσης, ταμπέλας, λαμβάνοντας  απόλυτες διαστάσεις. Το σώμα μας, που το έχουμε κάθε μέρα μαζί μας, για άλλους μπορεί να είναι αντικείμενο σχολιασμού, πειραγμάτων, αστείων. Μπορεί να ακούσουμε για πρώτη φορά λόγια που δεν ξέρουμε καν τι σημαίνουν, να μας τραυματίσουν και να μας κάνουν να νιώθουμε άβολα στο σώμα που τόσα χρόνια ανακαλύπτουμε, μεγαλώνουμε μαζί του και μαθαίνουμε μέσω αυτού, τον κόσμο.

Εάν είμαστε σε καλή σχέση με το σώμα μας, λόγω της οικογένειάς μας και της ουσιαστικής κάλυψης των αναγκών μας, αυτά τα λόγια θα περάσουν πιο επιδερμικά κι ανώδυνα. Σίγουρα τραυματίζουν και προκαλούν πληγές. Όσο μεγαλώνουμε και γινόμαστε έφηβοι, ενδιαφερόμαστε ακόμα περισσότερο για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι και για τις σχέσεις που έχουμε μαζί τους· ψάχνουμε τη δική μας ταυτότητα. Έτσι το ό,τι συμβαίνει μάς δίνει είτε μεγαλύτερη ώθηση, είτε μας δημιουργεί μεγάλη απογοήτευση και προστίθεται στα εμπόδια που κουβαλάμε.

Το πώς θα κουμπώσουν αυτές οι δύο φάσεις, αυτά τα δύο περιβάλλοντα έκθεσής μας, η οικογένεια και το σχολείο με τους συνομηλίκους, είναι ισχυρό κριτήριο για τη σχέση με το σώμα μας. Μια υγιής πρώτη σχέση με τη μητέρα και την οικογένεια θα μας οπλίσει στον νέο αυτό χώρο. Εάν όμως η σχέση μας με το σώμα έχει κάποια κενά κι ελλείψεις, τα σχόλια, τα παρατσούκλια, οι ταμπέλες, εύκολα θα μας πληγώσουν και θα μας στιγματίσουν στην ενήλικη ζωή μας.

Σίγουρα το πόσο επεξεργαζόμαστε ό,τι μας συμβαίνει και το αν τολμάμε να αλλάξουμε με προσωπική δουλειά τις αντιδράσεις και τις σκέψεις μας στο περιβάλλον μας, είναι κάτι που ασχέτως του τι μας έχει συμβεί, πρέπει να  λύσουμε και να  αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Πολύ σημαντικό όμως είναι να δοθεί έμφαση στο τι προκαλεί το περιβάλλον του σχολείου στη σχέση με το σώμα μας και τον εαυτό μας. Όσοι ασχολούνται με τον χώρο της εκπαίδευσης, αλλά και οι γονείς, θα πρέπει να έχουν τις κεραίες τους ανοιχτές και να μην υποτιμούν περιστατικά εκφοβισμού και στοχοποίησης. Παρέμβαση κι εμφανής υποστήριξη όσων δέχονται τέτοιες συμπεριφορές είναι απαραίτητες. Ίσως το κλειδί για μια ομαλή καθημερινότητα αλλά και κοινωνία, κρύβεται στον τρόπο που ζήσαμε όταν ήμασταν στο δημοτικό. Σκέψου το.

 

Συντάκτης: Αιμιλία Λυμπέρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου