Η ιστορία της Λίλιθ κι ο μύθος της πρώτης γυναίκας

Υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για τη δημιουργία της γυναίκας, από τις πρώτες διηγήσεις που αποκαλύπτουν τα αρχέτυπα του κόσμου. Οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι μιλούν για τον άνθρωπο, που ήταν στρογγυλός, ενωμένος και κυλούσε, πηγαίνοντας παντού. Όμως ο Δίας, θύμωσε γιατί ο άνθρωπος έδειξε ασέβεια, έριξε έναν κεραυνό και χώρισε τους ανθρώπους. Έκτοτε ο ένας αναζητά τον άλλον για να ξαναγίνει ολόκληρος. Οι βιβλικές διηγήσεις για τη δημιουργία του ανθρώπου, μιλούν με τα εξής: Ο Θεός δημιουργεί τον άνθρωπο από χώμα, τον άνθρωπο ως σύνολο, ως αρχικό δημιούργημα. Ο Θεός είδε «ότι δεν είναι καλό να είναι ο άνθρωπος μόνος». Τότε αποκόπτει από την πλευρά του ανθρώπου ένα κομμάτι και γίνεται η γυναίκα. Από τη μέση του σώματος και κοντά στην καρδιά του. Υπάρχει σοβαρό έρεισμα για την ισότητα των δύο φύλων στην προσέγγιση εκεί.

Μέσα στις διηγήσεις υπάρχει και το απόκρυφο, ιστορίες λιγότερο γνωστές, που κυκλοφορούν σε μικρότερο βαθμό από άλλες πηγές, εμπλουτίζοντας τους μύθους με μια ακόμη εκδοχή. Τέτοια είναι και η ιστορία της Λίλιθ.  Η Λίλιθ είναι η γυναίκα κατά την αντίστοιχη διήγηση, η οποία δημιουργήθηκε εξαρχής από χώμα όπως κι ο Αδάμ κι όχι από την πλευρά του, σε δεύτερο χρόνο. Κάποιοι θεωρούν ότι η εκδοχή αυτή έδειχνε την ισότητα κι ισοτιμία και η ανδροκρατία των εποχών έκρυψε τη διήγηση αυτή για να κρατά τη γυναίκα σε δεύτερη μοίρα, ως δημιούργημα που αποκόπτεται κι όχι ως εξαρχής παράλληλο δημιούργημα.

Φυσικά, το πρόβλημα περί της θέσης της γυναίκας στη δημιουργία του ανθρώπου, θα υπήρχε σε όποια εκδοχή. Εάν ήταν πρώτα ο Αδάμ θα ήταν μετά η Εύα, ή κατά την εναλλακτική διήγηση η Λίλιθ. Πάλι κάποιος πρώτος και κάποιος δεύτερος. Εδώ υπάρχει μια παρερμηνεία εάν διαβάσουμε βιαστικά το κείμενο. Αρχικά, ήταν ο  άνθρωπος. Η βιβλική διήγηση δε λέει Αδάμ, λέει άνθρωπος. ο Θεός παρατηρεί το δημιούργημα και βλέπει ότι έτσι δεν υπάρχει σχέση και σύνδεση στη μονάδα. Εκεί κάνει μια άλλη επιλογή σαν να κρίνει το ίδιο του το δημιούργημα- δεν είναι καλό να είναι μόνος ο άνθρωπος. Εκεί διαχωρίζονται τα φύλα, γίνονται δύο και προκύπτει η μεταξύ τους σχέση, αφού ο ένας είναι οστό από τα οστά του άλλου και σάρκα από τη σάρκα του. Μετά διαβάζουμε για Αδάμ και για τη γυναίκα Εύα.

Εάν δούμε ολοκληρωμένα και ισορροπημένα τον μύθο αυτό, οι ερμηνείες αναλόγως της εποχής, έδωσαν άλλο νόημα αναπαράγοντας δυσλειτουργικές αντιλήψεις, οι οποίες κρατούν τη γυναίκα δέσμια, σε δεύτερη μοίρα. Η ερμηνεία βασισμένη σε παλαιότερες κοσμοθεωρίες, της καθαρά ανδροκρατούμενης κοινωνίας, επηρέασαν σοβαρά τον τρόπο κατανόησης της θέσης και σχέσης των φύλων, οδηγώντας σε φαλλοκρατικές θέσεις και πατριαρχικές αντιλήψεις.

Πλέον όμως όλα εξελίσσονται- υπάρχει φυσικά δρόμος πολύς, διότι οι στερεοτυπικές αντιλήψεις είναι βαθιά ριζωμένες κι αναπαράγονται από γένια σε γενιά. Όμως αυτό το λίγο που αλλάζουμε στην ερμηνεία σήμερα, θα έχει αντίκτυπο στις αντιλήψεις των επόμενων 50 ετών. Όποια διήγηση και να ακολουθήσουμε, ο άνθρωπος ήταν ενωμένος, μέσα του κρύβονταν όλες οι εκφράσεις της διαφορετικότητας. Τότε γίνεται κάτι μοναδικό. Η σχέση, οι δύο.

Σαφώς οι διηγήσεις αυτές, στην ουσία τους δείχνουν πως η σχέση και η σύνδεση είναι αυτή που ταιριάζει κι εκεί πρέπει να στοχεύσουμε. Η μονάδα και οι δύο. Η αναμονή και η σύνδεση. Εκεί κρύβεται και η μόνη πραγματικότητα. Η θέση κι ο χρόνος της δημιουργίας των ανθρώπων, εαν δούμε μέσα από διαφορετικό πρίσμα, δημιουργεί προβληματικές θέσεις, εάν ο αναλυτής θέλει να προβάλλει την όποια μεροληπτική θέση για να στηρίξει θρησκευτικές ή κοινωνικές αντιλήψεις. Εμείς, ας στοχεύσουμε κάπου αλλού. Σ’ ένα μοναδικό, κοινό κι ιδιαίτερο σημείο. Ας αναδείξουμε τη φράση: «Δεν είναι καλό να είναι ο άνθρωπος μόνος». Ας πάρει ο καθένας τις αποφάσεις του κι ας κάνει τις επιλογές του.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!