Τα μοτίβα είναι επαναλαμβανόμενες κινήσεις που μοιάζουν με ακρίβεια μεταξύ τους. Υπάρχουν μοτίβα στην τέχνη, στη μουσική, στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη ραπτική. Ακόμη στη φύση συναντάμε μοτίβα, στην εναλλαγή των εποχών, στο πέταγμα των εντόμων ή των πτηνών. Στη μουσική για παράδειγμα, τα μοτίβα μπορεί να χρησιμοποιηθούν με διαφορετική χρονική διάρκεια και να δώσουν πολλές παραλλαγές. Είναι μια φυσική ροή πραγμάτων, μια επανάληψη που δημιουργεί κάτι καινούργιο.
Εφόσον τα μοτίβα συναντώνται παντού, σίγουρα υπάρχουν και στον άνθρωπο. Η συμπεριφορά μας βασίζεται σε μοτίβα κι ακόμα και ο τρόπος που μαθαίνουμε έχει να κάνει με μοτίβα, όταν μιλάμε για μπιχεβιορισμό. Δράση, αντίδραση, πομπός, δέκτης, ερέθισμα κι ανταμοιβή, ευχαρίστηση ή δυσαρέσκεια, όλα συνδέονται σε μια κυκλική κίνηση.
Οι παραπάνω λέξεις μπορούν να μας δείξουν πώς τα μοτίβα λειτουργούν και μας επηρεάζουν. Σχηματίζονται κάποιες διαδρομές μέσα μας κι ανάλογα μας οδηγούν στην επιδίωξη της επανάληψης αυτής της διαδρομής εάν ήταν με θετικό αποτέλεσμα για εμάς, ενώ στην αντίθετη περίπτωση η διαδρομή- στον χάρτη του μυαλού και της συμπεριφοράς μας- μάς λέει να μη συνεχίσουμε γιατί έχει γκρεμό, επειδή η προηγούμενη εμπειρία μας είχε πολύ πόνο.
Όλ’ αυτά, μας δίνουν έναν τρόπο που μας δείχνει πώς μπορούμε να ζούμε με σχετική χαρά και να αποφεύγουμε τ’ αρνητικά συναισθήματα. Τι συμβαίνει όμως εάν τα μοτίβα μας είναι δύσκολα και μας οδηγούν σε λάθος αντιδράσεις; Εάν εκείνες οι πρώτες μας εμπειρίες που συνδέθηκαν είναι αρνητικές, μας κάνουν να λειτουργούμε και ν’ αντιδρούμε με δυσλειτουργικό τρόπο. Είναι λες κι ο εγκέφαλος κλειδώνει σε μια κούπα αντιδράσεων και συμπεριφορών, ανήμπορος να βγει από αυτές, επαναλαμβάνοντας τα ίδια και τα ίδια αρνητικά για εμάς στοιχεία, που τελικά φέρνουν εξίσου κακά αποτελέσματα.
Επίσης όταν βλέπουμε κι εντοπίζουμε ασυναίσθητα μοτίβα στις συμπεριφορές και στις αντιδράσεις των άλλων εύκολα βγαίνει από το στόμα μας το «έτσι κάνει πάντα, το περίμενα ότι θα αντιδράσει έτσι». Μαθαίνουμε λοιπόν να περιμένουμε αυτά που βλέπουμε ότι χρησιμοποιούν ως μοτίβα. Περισσότερες φορές μπορεί να τα εντοπίζουμε ευκολότερα στους άλλους και να τα κατηγοριοποιούμε: «Όταν αγχώνεται, όταν θυμώνει, όταν χαίρεται κάνει αυτό.» Όταν έρχεται όμως η ώρα να κάνουμε τη δουλειά για τον εαυτό μας, το να βρούμε τα δικά μας μοτίβα είναι σαφώς πιο απαιτητικό και δύσκολο να γίνει. Και δεν είμαστε πάντα διατεθειμένοι να κάνουμε τη δουλειά.
Πώς μπορούμε να δούμε τα δικά μας μοτίβα; Θα πρέπει ν’ αρχίσουμε να παρατηρούμε τι κάνουμε όταν φοβόμαστε, όταν νιώθουμε ανασφάλεια, όταν θυμώνουμε. Το να ξεκινήσουμε με τις καταστάσεις που μας προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα, μπορεί να μας δείξει με πιο εμφανή τρόπο εάν υπάρχει κάποιο μοτίβο μέσα σ’ αυτές τις αντιδράσεις και να μας εκπαιδεύσει σε πιο σύνθετες αποκρίσεις μας απέναντι στα γεγονότα. Η αλήθεια είναι πως είμαστε μηχανικοί στον τρόπο που δουλεύουμε μια αντίδραση, μαθαίνουμε όμως και ξεμαθαίνουμε αρκετά εύκολα. Οι σύγχρονοι νευροεπιστήμονες έχουν αποδείξει ότι μια συμπεριφορά μπορεί να υιοθετηθεί ή να μεταβληθεί εάν παραμείνει σταθερή για 40 μέρες. Εάν παρατηρούμε τον εαυτό μας για 40 μέρες και προσπαθούμε να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη στο να δούμε τι μας χαλάει και να το κατευνάσουμε παρατηρώντας και τροποποιώντας το, μπορούμε να κάνουμε μια πολύ σοβαρή δουλειά σε σχέση με τα μοτίβα που μας οδηγούν στο να δυσλειτουργούμε.
Ας στρέψουμε το ενδιαφέρον μας σε ό,τι μας κάνει να νιώθουμε δύσκολα. Ας ξεκινήσουμε ένα προσωπικό πείραμα, με το να προσπαθήσουμε για 40 μέρες να κάνουμε μια μικρή τροποποίηση στη συμπεριφορά μας. Πριν φτάσει το όριο των 40 ημερών θα δούμε ότι είμαστε διαφορετικοί. Μην αναβάλλουμε την αλλαγή και την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής μας. Κι αν η αρχή μοιαζει βουνό, με τη βοήθεια ενός εξειδικευμένου επιστήμονα θα βοηθηθούμε περισσότερο στη διαδικασία αυτή. Τελικά όμως, είναι σημαντικό ν’ αντιληφθούμε ότι είναι στο χέρι μας ν’ αλλάξουμε οπτική, μοτίβα και κλειδωμένες συμπεριφορές κάνοντας τη ζωή μας ομορφότερη κι εκπλήσσοντας τελικά τους ίδιους μας τους εαυτούς.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αιμιλία Λυμπέρη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
