Αχαριστία, μια λέξη που πίσω της κρύβει ένα χείμαρρο αρνητικών συναισθημάτων. Θυμός, πόνος, θλίψη, ντροπή, στενοχώρια, μα πάνω απ’ όλα απαξίωση. Γιατί απαξίωση; Γιατί τελικά εκεί καταλήγεις, ν’ απαξιείς και να λυπάσαι όποιον σε οδηγεί να γίνεις αποδέκτης μιας τέτοιου είδους συμπεριφοράς.
Η αχαριστία είναι κάτι σαν αρρώστια που μπορεί να μολύνει το μέσα σου σε οποιαδήποτε μορφή, με οποιονδήποτε τρόπο έκφρασης και σε όλους τους τομείς της ζωής σου. Κατά καιρούς περνάνε από τη ζωή μας άνθρωποι που είτε έμειναν για λίγο, είτε για πολύ, είτε ακόμα συνεχίζουν να υπάρχουν σαν δορυφόροι στην καθημερινότητά μας. Για κάποιους από αυτούς, όταν θα φέρουμε την εικόνα τους στο μυαλό μας, θα φωτίσουν το πρόσωπό μας μ’ ένα λαμπερό χαμόγελο.
Αντιθέτως όμως, έχουν υπάρξει κι εκείνοι που η εικόνα τους, μόνο πίκρα και θλίψη μπορεί να μας φέρει γιατί τους προσφέραμε τα πάντα κι όχι μόνο δεν ακούσαμε ένα «ευχαριστώ», μα απαιτούσαν όλο και περισσότερα. Είναι εκείνοι που πίστεψαν πως ίσως μας έπιασαν κορόιδα ή έτσι θέλαμε εμείς να τους αφήσουμε να πιστεύουν μέχρι να δούμε ως πού μπορεί να φτάσει η αχαριστία τους.
Θαρρώ πως υπάρχουν δυο κατηγορίες αχάριστων ανθρώπων. Η πρώτη κι αδιαμφισβήτητη είναι εκείνοι οι τοξικοί άνθρωποι που κρύβουν το σκοτάδι τους πίσω από ψεύτικα προσωπεία κι επιφανειακά συναισθήματα. Είναι αυτοί που τίποτα ουσιαστικό δεν κατάφεραν ποτέ στη ζωή τους και που τρέφονται από τις ζωές και τα προβλήματα των γύρω τους, κάνοντάς τους να πιστεύουν πως είναι συναισθηματικοί και συμπονετικοί, μα κατά βάθος ικανοποιούνται μέσα απ’ τη δυστυχία των άλλων, που τους τραβάει σαν μαγνήτης. Οι συγκεκριμένοι είναι άλλωστε κι επαγγελματίες στα υψηλότερα επίπεδα της αχαριστίας.
Τονώνουν μ’ αυτόν τον τρόπο το εγώ τους, πιστεύοντας ίσως πως κάτι κάνουν μιας είναι εκεί να στο παίξουν καλοί φίλοι στις δύσκολες στιγμές σου. Εσύ απ’ την άλλη, γίνεσαι χαλί να σε πατήσουν μιας κι όταν είσαι σε «τρικυμία μυαλού» κατάσταση, δεν μπορείς να διακρίνεις τίποτα ξεκάθαρα και τους ανταποδίδεις τη λυκοφιλία τους με όλα τα «καλούδια» της ψυχής σου. Εκεί λοιπόν που εσύ ήσουν εκείνος που είχε ανάγκη ένα στήριγμα, βρίσκεσαι μ’ έναν απίστευτα έντεχνο τρόπο, να είσαι εσύ εκείνος που δίνει κι ο άλλος εκείνος που ρουφάει αχόρταγα ό,τι του προσφέρεις και όταν δεν έχει κάτι άλλο να σου πάρει εξαφανίζεται έτσι απλά με τις πιο παιδαριώδεις δικαιολογίες.
Εκεί είναι που ξυπνάς από την πλύση εγκεφάλου που δεχόσουν και νιώθεις ξάφνου τόσο ανόητος και αφελής. Θυμώνεις με τον εαυτό σου, για όσα έδωσες και τρελαίνεσαι με την αχαριστία που έλαβες ως αντάλλαγμα. Όταν όμως συνέλθεις απ’ το σοκ τότε ένα και μόνο συναίσθημα σε κατακλύζει, εκείνο της απαξίωσης και της λύπης για το συγκεκριμένο άνθρωπο και τους ομοίους του.
Από την άλλη πλευρά όμως υπάρχουν κι εκείνοι που δε στάθηκαν σκοπίμως αχάριστοι σε ό,τι απλόχερα τους δόθηκε. Απλώς έμαθαν στη ζωή να τους έρχονται όλα εύκολα κι άκοπα, με αποτέλεσμα να μην έχουν καν την αίσθηση της σημασίας των λέξεων, ευγνωμοσύνη και εκτίμηση. Ακόμα και εκείνο το αναθεματισμένο ευχαριστώ αποτελεί άγνωστη λέξη στο λεξιλόγιό τους. Θα το εκφέρουν μόνο τυπικά ως απάντηση ευγενείας και στα πλαίσια των ενδεδειγμένων τρόπων συμπεριφοράς. Όπως και να ‘χει όμως τίποτα απ’ τα παραπάνω δεν αποτελεί ελαφρυντικό για την αχάριστη συμπεριφορά τους.
Είναι σημαντικό να ξέρουμε να λέμε «ευχαριστώ». Είναι σημαντικό ν’ αναγνωρίζουμε την προσπάθεια των γονιών μας να μας φτάσουν εδώ που είμαστε, την προσπάθεια των παιδιών μας να αντεπεξέλθουν στη ζόρικη καθημερινότητα κι όσα πολλές φορές τους ζητάμε χωρίς να σκεφτόμαστε την πίεση που ασκούμε στην ψυχούλα τους. Είναι σπουδαίο να βλέπουμε την προσπάθεια των φίλων μας να βρουν χρόνο για να είναι εκεί σε μια ξαφνική ανάγκη μας, στις δύσκολες στιγμές μας μα και στις όμορφες. Είναι μεγαλειώδης συμπεριφορά η αυταπάρνηση που μπορεί να διακρίνουμε στον άνθρωπό μας, προκειμένου να ικανοποιήσει τις δικές μας ανάγκες βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τις δικές του.
Ας μην τα θεωρούμε όλα δεδομένα. Ας μάθουμε να κοιτάμε τον άλλον στα μάτια, να τον αγκαλιάζουμε και να λέμε «ευχαριστώ» με όλη μας την ψυχή! Του δίνουμε έτσι να καταλάβει πως ξέρουμε τι έχει κάνει ή τι κάνει ακόμη για μας. Του δείχνουμε πως ξέρουμε να εκτιμούμε και πως οι κόποι και η προσπάθειά του δεν πάνε στο βρόντο. Είναι σημαντικό να ξέρει ο άλλος πως δεν τον θεωρούμε δεδομένο, γιατί η αλήθεια είναι πως ποτέ δεν ξέρουμε το ψυχικό ή και υλικό κόστος που μπορεί να έχει αυτό που εμείς απολαμβάνουμε στον άλλον που μας το προσφέρει.
Και ξέρετε κάτι τελικά; Μερικές φορές δε χρειάζεται καν να πεις ευχαριστώ. Αρκεί μια αγκαλιά, μια μάτια ή ένα τρυφερό χάδι στο πρόσωπο για να καταλάβει ο άλλος πολλά περισσότερα από ένα απλό ευχαριστώ!
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου