Ο ανεκπλήρωτος έρωτας έχει μια ποιητική μελαγχολία μέσα του. Κανείς δε θέλει να τον ζήσει στην πραγματικότητα, αλλά δεν παύει να αποτελεί την μεγαλύτερη έμπνευση για τους ποιητές. Έχει μια αόριστη γοητεία, σαν ν’ ανήκει σ’ ένα κοινό για όλους τους ανθρώπους παρελθόν και γι’ αυτό μάλλον η Κική Δημουλά αποφάσισε να μοιράσει και να μοιραστεί αυτούς τους στίχους- φόρο τιμής σε όλους τους ανεκπλήρωτους έρωτες.
1. Ο έρωτας γένους ανυπεράσπιστου
Πρέπει να λάβουμε αυτό ως δεδομένο: Ο έρωτας είναι έρμαιο. Έρμαιο των ανθρώπων και των σωμάτων τους; Της καρδιάς που κουβαλούν μακριά από εκείνη που επιθυμούν ν’ αγγίξουν; Είναι καταδικασμένος να υπομένει τα πάντα: τη λύπη, την απόρριψη, την απομάκρυνση, την έλλειψη και την ανάγκη. Είναι υποχρεωμένος να θυσιάζεται για άλλους έρωτες που ποτέ δε γνώρισε κι ίσως ποτέ δε θα γνωρίσει, για συναισθήματα μονόπλευρα που ίσως ποτέ δε θα ταυτιστούν με τον άλλον. Υπομένει όμως και δεν τα παρατάει, ακόμα κι όταν όλα δείχνουν πως είναι τετελεσμένα, στηριζόμενος μόνο στον ίδιο. Στον ημιτελή έρωτα, εκείνου που η ιδέα έμεινε λειψή, που ο κύκλος έκλεισε βίαια, προτού πολλές φορές καν ξεκινήσει, φτάνει ο ένας να πιστεύει σ’ αυτόν για να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
2. Η διάθεση να σ’ εντοπίσω/ έτσι σε βρίσκει: πικρή παραθαλάσσια αοριστία
Μπορεί όμως να ψάχνει και ν’ αναζητά συνεχώς τον άλλον, τον άλλον έρωτα, εκείνον που οραματίστηκε, εκείνον που βρήκε στα μάτια κάποιου αλλά η τύχη να θέλει πάντα να συναντιούνται ένα βήμα πριν φύγει. Λίγο πιο πέρα από την αμμουδιά, έτοιμος να ξεχυθεί στο αεράκι ώστε η ύπαρξη να διαρκέσει μονάχα για λίγα δευτερόλεπτα, εκείνα που ο ήλιος βουλιάζει στην άκρη της θάλασσας. Να μη μείνει τίποτα παραπάνω από μια ανάμνηση που θ’ αφήνει μια αλμυρή γεύση στα χείλη, εκείνη που μετά από λίγο καίει και πρέπει να την ξεβγάλει από πάνω του για να νιώσει ζωντανός. Οπότε μένει κάτι ανώνυμο, αόριστο και παροδικό, που πάντοτε θα χάνεται λίγο πριν καταφέρει να το αγγίξει και να το νιώσει πραγματικά. Θα μένει η αίσθηση της ατέλειας, της αποτυχίας και του χαμού, σε κάτι που δεν πρόλαβε να βιώσει την αγαλλίαση της κατάκτησης.
3. Το ρολόι σχεδίαζε με τον χρόνο κάποιο ξεκίνημα πικρό
Είναι αυτές οι φορές όπου ακόμα κι η τύχη, τα σημάδια κι ο χρόνος δείχνουν πως κάτι θα τελειώσει πριν καν αρχίσει. Βλέπει πως το τέλος θα έρθει πιο νωρίς από την αρχή, όσο παράδοξο κι εάν ακούγεται- μπορεί να μην έχει έρθει ακόμα η ώρα να ζήσει αυτός ο έρωτας. Όσο κι εάν πονάει, είναι άδικος κάποιες φορές ο χρόνος. Αρπάζει μέσα από τα χέρια ευκαιρίες που κυνηγούμε να μας δώσει απλόχερα, στερεί ανθρώπους για να μας προειδοποιήσει κι εμείς του ρίχνουμε κατάρες. Αδυνατούμε να ξεφύγουμε από αυτόν, όσο κι εάν παλεύουμε, όσο κι εάν προσπαθούμε να τον κοροϊδέψουμε. Ποτέ δεν τον ακούμε, παρά μόνο όταν τον καταλαβαίνουμε, όταν δραπετεύουμε από τους κύκλους που μας βάζει ο έρωτας να οριοθετούμε και τον κοιτάξουμε απέξω. Πικραινόμαστε γιατί πάντα θα μας παίρνει κάτι που πιστεύουμε ή πραγματικά αποζητούμε.
4. Ο ταχυδρόμος μου έφερε και σήμερα έναν φάκελο/ με τη σιωπή σου
Σιωπή. Τρεις τελίτσες. Αποσιωπητικά. Κενά μάτια. Απουσία. Η σιωπή είναι απουσία, είναι το «όχι» που δε θέλουμε ποτέ ν’ ακούσουμε αλλά και ποτέ να πούμε. Είναι σκληρή γιατί προειδοποιεί κι απειλεί ταυτόχρονα το εαυτό μας. Τον προειδοποιεί πως θα ειπωθούν πράγματα που θα προτιμούσε να κλείσει τ’ αυτιά και τα μάτια του, για να μην ακούσει τον άλλον αλλά και για να μη δει την έκφρασή του. Να μη δει πως η σιωπή ήταν μια λύση λυτρωτική και για τους δύο, να μη δει στο πρόσωπό του την απόρριψη, τα «συλλυπητήρια» στα συναισθήματα κι ένα «συγγνώμη» που μπορεί να μην καταφέρει να λεχθεί ποτέ. Καλύτερα οι σιωπές να κλείνονται σε φακέλους, ανώνυμα -γιατί πάντα ξέρουμε τον αποστολέα;- και να παραδίδονται δια χειρός από τον ταχυδρόμο. Ας μην τις αφήνουν μέσα σε κουτιά. Θα παρασυρθούν και θα πουν μια επίπονη λέξη.
5. Κι εμείς πόσο τάχα γνωρίσαμε; / Κι όμως το νοσταλγούμε αυτό το διόλου
Μια αστραπή η γνωριμία, μια έκλαμψη του φωτός κι ένα άγγιγμα που τρόμαξε και κρύφτηκε αμέσως μόλις ένιωσε το κάψιμο, την ένταση, την έκρηξη. Μπορεί να ήταν ένα σημαντικό τίποτα, μια ακόμα καθημερινή μέρα, ένας ακόμα άνθρωπος που ξεκούρασε τα μάτια πάνω μας, μια γνώριμη αίσθηση οικειότητας ή ακόμα και μια γοητευτική φωνή. Ένα όνομα, μια χειραψία και τίποτα παραπάνω. Αυτά μάθαμε ο ένας για τον άλλον κι είναι αρκετά, περισσότερα από το καθόλου, παραπάνω από το αδιάφορο και το προσωρινό που θα μπορούσαν να είναι. Όλα αυτά τα «λίγα» που ήταν πολλά νοσταλγούμε. Όλες εκείνες οι κενές θέσεις αφημένες στο μυαλό μας, επειδή ο έρωτας δεν πρόλαβε να μάθει εκείνα που απαιτούνταν για να κρατήσει τον άλλον κοντά του. Γιατί η μνήμη είναι ανθρώπινη και θα φθαρεί και θα ξεχαστούν και τα σημαντικά και θα μας λείπουν όσα δεν καταφέραμε να σώσουμε.
6. Εκ γενετής φωτογραφία σε συνάντησα
Μια φωτογραφία μένει από τους ανεκπλήρωτους έρωτες, ένας μικρός θάνατος της στιγμής εκείνης που ζήσαμε, να ενσαρκώνει όλες τις προσπάθειές μας να τον κρατήσουμε ζωντανό, να μη χαθεί μέσα στη μνήμη. Εκείνος όμως ήδη είχε μεγαλώσει, είχε αλλάξει, είχε φύγει, μας είχε εγκαταλείψει ή δεν τον είχαμε κρατήσει ποτέ. Μονάχα τη φωτογραφία κρατάμε σφιχτά, σαν να την τραβήξαμε εμείς, σαν να προσπαθούμε να αναβιώσουμε εκείνη την ημέρα λες και τη ζήσαμε εμείς οι ίδιοι. Όμως ο έρωτας είναι εφευρετικότατος όταν δεν έχει τίποτα να χάσει. Γι’ αυτό δημιουργεί εικόνες, ακόμα και φωτογραφίες που ποτέ δεν τραβήχτηκαν. Μας τοποθετεί δίπλα στον αόριστο εκείνο αγαπημένο, να χαμογελάμε και να τον κρατάμε αγκαλιά. Μέσα στο τετράγωνο χαρτί όλα φαίνονται φυσιολογικά κι αληθινά.
7. Έρωτας είναι αυτό που δεν έχεις
Ο έρωτας είναι κτητικός γιατί προϋποθέτει κτήση, απαιτεί ο άλλος άνθρωπος να είναι δικός μας, να μην ανήκει σε κανέναν άλλον παρά μόνο στα δικά μας όνειρα, στη δική μας ζωή και στη δική μας ύπαρξη. Ο άλλος όμως είναι ελεύθερος και γι’ αυτό τον ερωτευόμαστε. Ταυτόχρονα θέλουμε να τον «παγιδέψουμε» μέσα μας, ενώ μας γοητεύει η ανεξαρτησία του. Είναι μια ηχηρή αντίθεση σε όσα επιθυμούμε να του προσφέρουμε και γι’ αυτό μας τραβά κοντά του. Μας εκλύει που δεν μπορούμε να τον έχουμε αποκλειστικά και μόνο δικό μας. Ερωτευόμαστε όσα δεν είμαστε, όσα δε θα γίνουμε ποτέ κι όσα ελπίζουμε να μπορούμε να γίνουμε εάν επιβιώσουμε μετά τη σύγκρουση με τον έρωτα.
8. Εμένα μου αρκεί ένα περίπου πότε
Κάποιες φορές σε κάτι αόριστο, ταιριάζει σε κάτι το απροσδιόριστο. Κάτι δίχως περιορισμούς κι όρια, δίχως στενά πλαίσια και κανόνες, ούτε ο χρόνος έχει νόημα. Όλα φαίνονται κάπως παραπλήσια κι αδιάφορα, ενώπιον της πιθανότητας του έρωτα με ανταπόκριση. Μιας ελπίδας που πάντοτε κάπου εμφανίζεται, στέκεται μπροστά μας για να την αγγίξουμε αλλά φεύγει, όσο απρόσμενα ήρθε και μας προκάλεσε. Μας αρκεί έστω και η σκέψη της, έστω και το ψέμα που λέμε στον εαυτό μας για την ύπαρξή της, σαν να τρεφόμαστε από αυτό για να μην τα παρατήσουμε κι απελπιστούμε. Για να κρατηθούμε από κάπου και να μη χάσουμε την πίστη μας στον έρωτα, για να νιώσουμε όσο γίνεται μικρότερη την απώλεια όταν τη συνειδητοποιήσουμε.
9. Είναι αδύνατον να συντονιστούν δύο άνθρωποι στον έρωτα
Ίσως γι’ αυτό οι ανεκπλήρωτοι έρωτες είναι οι πιο ειλικρινείς: Είναι πλήρως ασυντόνιστοι, πλήρως ασύνδετοι, παντελώς ασυμβίβαστοι. Ερωτεύονται πάντα από απόσταση. Πότε με προσοχή βουτούν στο συναίσθημα, πότε δένονται με ανθρώπους και καταστάσεις δίχως να λογαριάζουν τίποτα. Είναι αγνοί και καθαροί, αφοσιωμένοι στον εαυτό τους και στα συναισθήματά τους. Αλλά κι αυτή η αδυναμία που υπάρχει σε όλους τους έρωτες, να συμβαδίσουν ο ένας με τον άλλον, δημιουργεί μια ανακούφιση, μια επιβεβαίωση πως ακόμα κι εκείνοι που μένουν ανεκπλήρωτοι, έχουν αξία να ονομάζονται έτσι. Να ζουν ως έρωτες και ν’ αφομοιώνονται από τους ανθρώπους ως τέτοιοι. Αλλά εκείνοι χρειάζονται μια μονάχα συνάντηση για να πυροδοτηθούν.
10. Ο μόνος αξιόπιστος μάρτυρας ότι ζήσαμε, είναι η απουσία μας
Κλείνουν οι ανεκπλήρωτοι έρωτες; Μακάρι. Θα ήταν μια κάποια σωτηρία να ξέρουμε πως οδηγεί κάπου αυτή η λατρεία, να μην ξέρουμε ήδη πως όλα όσα κάνουμε και σκεφτόμαστε, ενισχύουν απλώς μια πεποίθηση που θα καταλήξει να μας καταστρέφει συναισθηματικά. Αλλά δεν είναι τόσο τραγικά όσο μπορεί ν’ ακούγονται, είναι άδοξα πολλές φορές αλλά ενισχύουν την ύπαρξή μας. Ο έρωτας -όποια μορφή κι εάν έχει- μας κάνει παρόντες στη ζωή, ακόμα κι όταν αυτός απουσιάζει στην πραγματικότητα. Είναι ένα από τα πολλά παράδοξα που τον συνοδεύουν και τον κάνουν μάλλον τόσο ακαταμάχητο. Ήταν αλήθεια, όσο κι εάν προσπαθούν αυτοί που βρίσκονται έξω από αυτό να υποστηρίξουν το αντίθετο. Λίγοι -που το έχουν νιώσει- καταλαβαίνουν πως αυτή είναι η πραγματικότητα και ζουν ακόμα και με τη σκέψη αυτού του ανθρώπου. Γιατί εν τέλει αυτή μένει.
Αφιερωμένο στους ανεκπλήρωτους εραστές
Συντάκτης: Ελένη Τσεπελίδη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
