4 έρωτες μεγάλων ποιητών που είχαν άδοξο τέλος

Τράφηκαν μέσα από τις λέξεις, έδωσαν πνοή στην έμπνευση κι αφέθηκαν στα πάθη τους, ή τα κράτησαν σαν σαράκι εντός τους, μέχρι που τους έφαγε. Υπήρξαν μεγάλοι καλλιτέχνες κι αγάπησαν πολύ, όμως δεν ήταν για να κρατήσει. Εμείς συγκεντρώσαμε 4 τραγικούς έρωτες μεγάλων ποιητών και σας τους παρουσιάζουμε.

1. Κώστας Καρυωτάκης και Μαρία Πολυδούρη

Όταν αναφερόμαστε σε άδοξους έρωτες που ο χρόνος δεν τους έφθειρε αλλά αντίθετα επιβεβαίωσε την απέραντη βαρύτητα και τη φωτεινή τους αίγλη, το ζευγάρι των ποιητών της γενιάς του 1920 έρχεται στη σκέψη μας. Η κομβική γνωριμία τους πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβρη του 1921 στη Νομαρχία Αθηνών που εργάζονταν ως δημόσιοι υπάλληλοι και έκτοτε -όχι τόσο ξαφνικά- ένας δυνατός έρωτας ξέσπασε. Ο απαισιόδοξος, μελαγχολικός νέος Καρυωτάκης γοητεύτηκε από τη χειραφετημένη φεμινίστρια, την προκλητική για τα τότε συντηρητικά ήθη της εποχής Πολυδούρη, η οποία λόγω της σφοδρής της επιθυμίας για εκείνον, χωρίς να διστάσει, του πρότεινε να παντρευτούν.

Παρ’ όλη την αστείρευτη αγάπη που έτρεφε προς το πρόσωπό της, αρνήθηκε με πρόσχημα αρχικά, την καχεκτική του εμφάνιση και έπειτα λόγω του αφροδίσιου νοσήματός του (όπως αναφέρει ως τεκμήριο το ποίημα του, «Ωχρά Σπειροχαίτη», το μικρόβιο που προκαλεί αυτή την αρρώστια). Έπειτα από αυτό, η ψυχική και σωματική κατάρρευση και των δύο ήταν μονόδρομος. Η Πολυδούρη βρέθηκε στο Παρίσι διαλύοντας μετά από λίγο καιρό τον τότε αρραβώνα της, ακολουθώντας μία αντισυμβατική ζωή, βρέθηκε σε ένα χαντάκι λιπόθυμη και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, στο σανατόριο «Σωτηρία» λόγω της φυματίωσής της. Ο αγαπημένος της είχε ήδη προσπαθήσει να τερματίσει τη ζωή του μία φορά- στο διάστημα εκείνο- δίχως επιτυχία, όμως η χαριστική βολή δόθηκε τον Ιούλιο του 1928. Η υγεία της Πολυδούρη χειροτέρευσε ακόμα περισσότερο με την είδηση του θανάτου του, «μονάχα γιατί με αγάπησες γεννήθηκα, γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη», έγραψε και πλέον η ζωή δεν είχε νόημα για εκείνη. Στις 29 Απριλίου 1930, με μία ένεση μορφίνης που προμηθεύτηκε από έναν φίλο, «έφυγαν μαζί για έναν άλλον κόσμο», όπως του είχε γράψει κάποτε. Ίσως αυτός ο κόσμος αδυνατούσε να αντέξει τον έρωτά τους, ο παράδεισος των αισθημάτων τους ήταν τα ερωτικά τους ποιήματα, αφιερωμένα «σε αυτή τη γιγάντια δύναμη που τους τραβάει» όπως είπε εκείνος, τη βαθιά τους αγάπη.

2. Αχιλλέας  Παράσχος και Αμαλία Σεραφείμ

Ένας ξεχασμένος ίσως, ρομαντικός ποιητής του 19ου αιώνα, ερωτεύτηκε αστραπιαία την Αμαλία Σεραφείμ· στα ποιήματά του την αποκαλούσε Μαρία, σαν να την παρομοίαζε με την Παναγία. Εκείνη καταγόταν από μία αρχοντική οικογένεια, εξαιτίας της οποίας και των αυστηρών ηθών της εποχής μέσα σε δύο χρόνια είχαν συναντηθεί μονάχα μία φορά. Αρκούσε αυτό για να πυροδοτηθεί ένας έρωτας; Αυτό μας το απαντούν τα ποιήματά του. Η Αμαλία αναγκάστηκε από τον πατέρα της να γράψει προς εκείνον ένα γράμμα που δήλωνε αυστηρά ότι δεν έτρεφε πλέον συναισθήματα. Εμβρόντητος, πληγωμένος και οργισμένος εξαπολύει την απογοήτευσή του σε ένα ποίημα («5η Απριλίου», την ημερομηνία που γράφηκε), το οποίο της έστειλε, με την ίδια να σπαράζει από τον καημό της.

Η επιδείνωση της κατάστασής της φάνηκε και την επόμενη μέρα του γάμου της, όπου στάθηκε όρθια, ξεκίνησε να γελάει ασταμάτητα και λιποθύμησε δίχως λογική παρά μόνο εξαιτίας της πληγωμένης της καρδιάς. Ο Παράσχος παντρεύτηκε έπειτα από καιρό με την Κλειώ, μαθαίνοντας όμως ότι η μούσα του βρισκόταν στο φρενοκομείο της Κέρκυρας. Όταν αποφάσισε να την επισκεφτεί για να της ζητήσει συγγνώμη, εκείνη ποτέ δεν κατάφερε να τον αναγνωρίσει, λόγω της ψυχικής της υγείας κι ένα χρόνο μετά απεβίωσε, έχοντας λησμονήσει τον έρωτα της ζωής της. «Και εδώ κι εδώ θα σε αγαπώ κι υπό τη γη κι επάνω και εις θάνατον έρεβος και εις βίου αστραπάς, δεν είναι χώμα η ψυχή. Ποτέ δε θα αποθάνω, είναι ζωή και ο θάνατος οπόταν αγαπάς», έγραψε και μπορεί εκείνη να τον ξέχασε, ή μπορεί να κράτησε τη μνήμη του μονάχα για εκείνη. Ο έρωτας εξάλλου, κάποιες φορές, είναι εξαιρετικά εγωιστικός.

3. Τ.Σ. Έλιοτ και Έμιλι Χέιλ

Ο διάσημος ποιητής της  «Έρημης Χώρας» και μία καθηγήτρια δραματικής τέχνης, γνωρίστηκαν ως φοιτητές στο Χάρβαρντ το 1912 και έκτοτε ξεκίνησαν μία αλληλογραφία που θα διαρκούσε 26 -και παραπάνω- χρόνια. Ο Έλιοτ ήταν παντρεμένος με τη Βίβιαν Χει Γουντ, αλλά μέσα στον γάμο του όπως αναφέρει ήταν δυστυχισμένος, λόγω των ψυχιατρικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε η σύζυγός του. Τα γράμματα ήταν συνεχή, με εκδηλώσεις αγάπης του Έλιοτ προς την Χέιλ που συνεχίστηκαν και μετά τον θάνατο της γυναίκας του (1947) αλλά και τον δεύτερο γάμο του με τη Βάλερι. Γιατί όμως δεν παντρεύτηκε την Έμιλι, αναρωτήθηκαν πολλοί, μαζί με την ίδια. «Η Έμιλι Χέιλ θα είχε αφανίσει τον ποιητή μέσα μου», έγραψε ως απάντηση δηλώντας πως ίσως η μοναδική του αγάπη εν τέλει, ήταν ανέκαθεν η ποίηση.

Δεκέμβριο του 1930 βρέθηκαν τυχαία σε μία δεξίωση και η αγαπημένη του ενέδωσε στον πειρασμό του έρωτά της, «η ευτυχία μου μπορεί να συγκριθεί μόνο με υπερφυσική έκταση» ενώ σε άλλο σημείο δηλώνει ότι «ο έρωτας μου είναι αγνός, όσο αγνός μπορεί να είναι ένας έρωτας». Ερωτεύτηκαν άραγε ποτέ αληθινά ή ερωτεύτηκαν παράφορα την ιδέα του έρωτά τους; Το μόνο σίγουρο είναι πως η Έμιλι, χάρισε στον Έλιοτ την έμπνευση για όλα εκείνα τα ποιήματα που σημάδεψαν την παγκόσμια λογοτεχνία, σαν μία σύγχρονη μούσα που ψιθυρίζει στον ποιητή τα έπη και όλα τελικά «τείνουν προς ένα τέλος που ήταν πάντοτε παρόν». (Τέσσερα κουαρτέτα).

4. Δάντης Αλιγκέρι και Βεατρίκη Πορτινάρι

Ο πολυδιαβασμένος συγγραφέας της «Κόλασης», γνώρισε σε ηλικία μόλις 9 χρονών τη Βεατρίκη και το γεγονός αυτό έδρασε καταλυτικά στη μετέπειτα ζωή και στο έργο του. Λέγεται, πως εκείνη τον ώθησε στην ενασχόληση με τη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες και τον μετέτρεψε σε μια ρομαντική ψυχή. Το 1290 ο πλατωνικός- παιδικός του έρωτας πεθαίνει και έκτοτε ο Δάντης αποφασίζει πως πρέπει να την επαναφέρει στη ζωή με κάποιον τρόπο, ο οποίος δόθηκε με το “Vita Nuova”. «Στης αγαπημένης μου τα μάτια φωλιάζει η αγάπη έρωτας το πρόσωπό της όπου κι αν στρέψει το βλέμμα της ευγένεια σκορπίζει». 

Παρ’ όλο που νυμφεύτηκε την Γκέμμα Ντονάτι, φαίνεται σαν ένας μάλλον γάμος συμφέροντος, καθώς δεν πραγματοποιείται καμία νύξη για εκείνη, ενώ αντίθετα το όνομα της αιώνιας αγαπημένης του διασφάλισε ότι όλος ο κόσμος θα το θυμάται για πάντα, τοποθετώντας την ως κεντρικό πρόσωπο στη «Θεία Κωμωδία», με την πορεία προς τον παράδεισο να πραγματοποιείται με τη συντροφιά της. Κι έτσι πιθανόν αποχώρησε ο Δάντης από αυτόν τον κόσμο, «με τον άγγελό του σε σχήμα γυναίκας», όπως την αποκαλούσε.

Αφιερωμένο σε όλους εκείνους τους – φαινομενικά – άδοξους έρωτες