Ζούμε σε κοινωνίες που η σ3ξουαλικότητα είναι από μόνη της ένα ζήτημα ταμπού: Δε νιώθουμε άνετα να μιλάμε δημόσια για το σ3ξ, ούτε να λέμε πόσο το απολαμβάνουμε ή όχι, πόσο το θέλουμε στη ζωή μας ή αν μας περνάει αδιάφορο. Φαίνεται σαν να υπάρχει μια πολύ λεπτή γραμμή που εάν την προσπεράσουμε, μπορεί να θεωρηθεί πως λέμε κάτι «ακατάλληλο» ή «μη φυσιολογικό». Αυτές οι πεποιθήσεις ενισχύονται όταν πρόκειται για ζητήματα που δε συζητιούνται δημοσίως, όπως η σ3ξουαλική ζωή των ατόμων με οποιαδήποτε αναπηρία, είτε αυτή αφορά κινητικά, είτε νοητικά προβλήματα. Η «λίμπιντo των αγγέλων» -όπως ονομάζεται, επειδή πολλές φορές αυτά τα άτομα αποκαλούνται «άγγελοι» λόγω μιας ιερής αθωότητας που τους έχουμε προσάψει ή λόγω της πεποίθησης πως δεν ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους θέματα- παραμελείται και χωρίς να το συνειδητοποιούμε συχνά θεωρούμε ασυναίσθητα πως πρόκειται για άτομα ασ3ξουαλ. Κάτι τέτοιο όμως, ακόμα και στατιστικά είναι αδύνατο να συμβαίνει, για αυτό υπάρχει το επάγγελμα του «σ3ξουαλικού βοηθού ή συνοδοιπόρου».
Τα ΑμεΑ έχουν -όπως όλοι οι άνθρωποι εκτός από όσους είναι όντως ασ3ξουαλ- την επιθυμία να ανακαλύψουν τη σ3ξουαλικότητά τους και να έρθουν σε επαφή με άλλα άτομα. Αυτή τους την ανάγκη μπορούν να την καλύψουν οι σ3ξουαλικοί βοηθοί, άνθρωποι πιστοποιημένοι να βοηθήσουν. Το επάγγελμα αυτό δεν έχει καμία σχέση με πoρνεία και εάν κάποιος θέλει να ασχοληθεί πρέπει να λάβει πιστοποίηση. Ακόμα, μια ειδική ομάδα θα ελέγξει μέσα από σειρά συνεντεύξεων και ερωτημάτων εάν το άτομο με αναπηρία χρειάζεται όντως αυτού του είδους την υπηρεσία. Η εν λόγω εργασία μπορεί να περιλαμβάνει διεισδ#τική συνoυσία, μασάζ, χάδια ή απλώς έναν άνθρωπο να κρατάει συντροφιά. Σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα, η διείσδ#ση ή ο οργ@σμός δεν είναι το ζητούμενο, αλλά ένα ερωτικό χάδι σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, όπως το αφτί, είναι πιο αποτελεσματικό. Σε κάθε περίπτωση πάντως επιδιώκεται η ικανοποίηση.
Υπάρχουν τρία «μοντέλα» – τρόποι προσέγγισης αυτής της βοήθειας: το θεραπευτικό, το αυτο – ερωτικό και το καθαρά ερωτικό. Το πρώτο επικεντρώνεται σε ζητήματα που αφορούν την σ3ξουαλικότητα του ατόμου. Ουσιαστικά λειτουργεί περισσότερο συμβουλευτικά για να το διευκολύνει στην επικοινωνία των επιθυμιών του. Το δεύτερο αφορά πρακτικά στο σ3ξουαλικό κομμάτι του ατόμου και ο «βοηθός» υποστηρίζει το άτομο με αναπηρία να προβεί σε πράξεις που προσφέρουν ικανοποίηση με τον ίδιο του τον εαυτό ή με τον σύντροφό του. Σε αυτό το μοντέλο, ο σ3ξουαλικός συνοδοιπόρος δεν προχωρά σε ερωτική πράξη με το άτομο που βοηθά. Το τελευταίο μοντέλο είναι καθαρά η πραγματοποίηση οποιαδήποτε σ3ξουαλικής πράξης με το άτομο που έχει κάποιου είδους αναπηρία.
Η κατάρτιση του βοηθού είναι ένα ζήτημα που ποικίλει από χώρα σε χώρα. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η βοήθεια αυτή είναι θεσπισμένη από το κράτος ήδη από το 2017 και το να είναι κανείς σ3ξουαλικός συνοδοιπόρος είναι επάγγελμα. Αντίστοιχα, στην Ολλανδία και στη Δανία υπάρχουν προγράμματα κατάρτισης ατόμων για να λάβουν πιστοποίηση, ώστε να εργαστούν ως «σ3ξουαλικοί βοηθοί», ενώ στην Ιαπωνία έχει ενταχθεί η εκπαίδευση για την πιστοποίηση στο σύστημα υγείας.
Στην Ελλάδα, τα πράγματα για άλλη μια φορά βρίσκονται λίγο πίσω. Γενικά έχουμε χαρακτηριστεί σαν ένα «μισανάπηρο» περιβάλλον και αυτό αποδεικνύεται από την έλλειψη παιδείας που έχουμε αναφορικά με τα είδη της αναπηρίας και από το πώς έχουμε μάθει να συμπεριφερόμαστε στα άτομα αυτά, κάνοντας δυσκολότερη για εκείνα την καθημερινότητά τους. Από τη στιγμή που τώρα προστίθεται και το ζήτημα του σ3ξ που ούτως ή άλλως μας σοκάρει, τα πράγματα περιπλέκονται. Η συζήτηση για τη σ3ξουαλική υποστήριξη, όταν ανοίγεται, αφορά κυρίως άτομα που μπορούν να αποφασίσουν μόνα τους εάν επιθυμούν να λάβουν αυτή τη βοήθεια, όπως άτομα με κινητικά προβλήματα ή ήπιες μορφές νοητικής αναπηρίας. Επίσης, υπάρχει η πεποίθηση πως αυτά τα άτομα δε θέλουν να κάνουν σ3ξ ή δεν έχουν διάθεση, ενώ στην πραγματικότητα έχουν τις ίδιες ανάγκες με όλους τους υπόλοιπους. Στη χώρα μας δεν υπάρχει κάποιος οργανισμός ή υπηρεσία που να παρέχει αυτού του είδους τη βοήθεια, με αποτέλεσμα ΑμεΑ να καταφεύγουν σε ανειδίκευτα άτομα.
Με βάσει τις νομικές διατάξεις, η σ3ξεργασία είναι παράνομη, άρα και η οποιαδήποτε σ3ξουαλική βοήθεια, καθώς δεν επιτρέπει την παροχή υπηρεσιών στο σπίτι του ατόμου που λαμβάνει τις υπηρεσίες -και άρα εξαιρεί άτομα με περιορισμένη κινητικότητα ή άλλες ανάγκες προσβασιμότητας. Η χώρα μας, όπως και πολλές άλλες, θεωρεί πως αυτό το θέμα πρέπει να αποσιωπάται και να μην αναφέρεται ούτε στο δημόσιο ούτε στον πολιτικό διάλογο, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνονται οι απαραίτητες σχετικές αποφάσεις.
Τα άτομα μάλιστα που πλήττονται από αυτή την αδιαφορία εσωτερικεύουν τη σκέψη πως πρέπει να καταπιέσουν τη σ3ξουαλικότητά τους και να μην έχουν πολλές απαιτήσεις. Αυτή είναι μια δυσλειτουργία της κοινωνίας και όχι δική τους. Η κοινωνία πρέπει να τους εντάξει και να δεχτεί πως είναι μέλη της και όχι τα ΑμεΑ να υποκύψουν άκριτα σε όσα εκείνη προτίθεται να τους προσφέρει. Όπως είναι σημαντικές οι ανάγκες για στέγαση και τροφή, είναι αντίστοιχα σημαντική και η σ3ξουαλική ζωή του κάθε ατόμου, η οποία δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως πολυτέλεια.
Εάν ενδιαφέρεστε παραπάνω για αυτό το ζήτημα, μπορείτε να αναζητήσετε το ντοκιμαντέρ “Yes, we f#ck!”, το οποίο ασχολείται με τη σ3ξουαλικότητα των ατόμων με αναπηρία.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.