Γονείς-παιδιά ας δοκιμάσουμε επιτέλους και μια ανακωχή

Όλοι έχουμε ζήσει άσχημες καταστάσεις με τους γονείς μας που περιελάμβαναν ομηρικούς καβγάδες, απελπιστικά κλάματα, λόγια που ίσως τα μετανιώσαμε όλοι μετά, υβριστικούς χαρακτηρισμούς ακόμα και υποτιμητικά βλέμματα, μεγάλες σιωπές και αμοιβαία αδυναμία κατανόησης. Μήπως ζούμε σε διαφορετικούς κόσμους; Κάποιες φορές ίσως αισθανόμαστε πως ναι, πράγματι, οι γονείς μας είναι από κάποιο παράλληλο σύμπαν. Στη σφαίρα της πραγματικότητάς τους χρειαζόμαστε συνεχώς προστασία, προσοχή και καθοδήγηση -φυσικά από αυτούς-.

Σε εκείνους παρατηρούνται έντονα συμπτώματα άγχους, συχνές τάσεις για έλεγχο, ταχυπαλμίες από το αίσθημα ευθύνης τους και οξείς πονοκέφαλοι από τις σκέψεις για την καλυτέρευση της ζωής μας. Η κατάστασή τους αν και έχει πολλά κοινά σημεία με μια μετρίου σοβαρότητας ασθένεια, στην αληθινή ζωή τα πράγματα είναι διαφορετικά. Προφανώς κι απολαμβάνουν να βρίσκονται συνεχώς δίπλα μας, ήμαστε για εκείνους σαν μικρά σποράκια που με τον καιρό μεταρσιωνόμαστε σε δέντρα. Αλλά εμείς έχουμε άλλα σχέδια. Είμαστε -δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις- απόλυτοι, ονειροπόλοι, ρηξικέλευθοι -ή τουλάχιστον έτσι θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα γίνουμε- έχουμε ανάγκη για ανεξαρτητοποίηση -ακόμα μερικές φορές και στα πιο απλά πράγματα- και θέλουμε να χαράξουμε τους δικούς μας δρόμους και πορείες στη ζωή. Τους αγαπάμε τους γονείς μας αλλά δεν τους θέλουμε και συνέχεια μπροστά μας. Θέλουμε να κάνουμε δικά μας λάθη, να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας τις δυσκολίες και να ζήσουμε τη ζωή μας όπως την έχουμε ονειρευτεί. Μπορεί να αλλάξει στην πορεία, μπορεί και όχι, μπορεί να θελήσουμε άλλα πράγματα, μπορεί η ζωή να μας οδηγήσει αλλού. Για μια αβεβαιότητα που θα γίνει πραγματικότητα ζούμε κι εμείς.

Οι μεν είναι ρεαλιστές και οι δε ιδεαλιστές, επιφυλακτικοί εναντίων παρορμητικών, υπερβολικοί αντικριστά από τους χαλαρούς, προγραμματισμένοι σε σύγκρουση με τους παρορμητικούς κι όλοι αυτοί συμβιώνουν σε ένα σπίτι. Όσο καταστροφικά εκρηκτικό κι αν ακούγεται μπορεί να λειτουργήσει. Εξάλλου από μια έντονη έκρηξη δημιουργήθηκε ο κόσμος μας! Ίσως θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε και το άτομο απέναντί μας, γιατί στην τελική οι γονείς δεν είναι ούτε εξωγήινοι, ούτε θεοί, ούτε υπερφυσικά και πλήρως τελειοποιημένα όντα με μια ανώτερη νοημοσύνη αλλά είναι -απλά- άνθρωποι! Έχουν αδυναμίες, είναι αβέβαιοι, φοβούνται και στεναχωριούνται.

Θέλουν να μας προστατέψουν, να μας κάνουν ευτυχισμένους, να ζήσουμε δίχως έγνοιες και η αλήθεια είναι πως δεν ξέρουν με ποιο τρόπο μπορούν να τα πραγματοποιήσουν όλα αυτά και πέφτουν σε παγίδες. Θα σου πουν εκείνοι τι θα σπουδάσεις, με ποιους θα κάνεις παρέα, θα σου υποδείξουν, ίσως, τον τρόπο που θα ντύνεσαι, τη συμπεριφορά που αρμόζει  στην ηλικία σου, πώς πρέπει να ζήσεις την ζωή σου, τι όνειρα θα κάνεις. Το αποτέλεσμα; Πλήρης απομάκρυνση!

Οι έφηβοι μέσα στην πεποίθησή τους για την κοσμο-διορθωτική αποστολή που έχουν αναλάβει, λησμόνησαν ότι μέσα σε αυτόν τον κόσμο βρίσκονται αναπόφευκτα και οι γονείς τους! Οι τελευταίοι είναι -με κάποιες εξαιρέσεις- έλλογα όντα, σαν κι εμάς, που εν δυνάμει έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν μαζί μας. Η εύρεση κοινών κωδίκων επικοινωνίας, η προσπάθεια συζήτησης, η θέληση κατανόησης και από τις δύο πλευρές ίσως βοηθήσουν το αντίπαλο δέος που ονομάζεται γονέας. Μπορεί να μαλώνετε αλλά η ζεστή αγκαλιά της μαμάς και το περήφανο χαμόγελο του μπαμπά αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα όλων μας, που είναι κρίμα αυτές οι στιγμές να αποτελούν τον μοναδικό τρόπο ανακωχής μετά από έναν επίπονο πόλεμο ενώ θα μπορούσαν να είναι μία καθημερινότητα καθόλου ουτοπική και ρομαντικά πλασμένη.

Οι γονείς ίσως θα μπορούσαν να αντιληφθούν ότι τα παιδιά τους είναι άλλοι άνθρωποι, διαφορετικοί από εκείνους με ξεχωριστά ενδιαφέροντα, προτιμήσεις, δυνατότητες και όνειρα. Η πεποίθηση πως είναι προεκτάσεις του εαυτού τους ή ακόμα χειρότερα ότι είναι οι μικρότεροι και νεότεροι εαυτοί τους δεν είναι απλά καταστροφική για τα παιδιά και τους νέους αλλά και άδικη και απογοητευτική. Πιστεύουν ότι δεν είναι ικανά να διαμορφώσουν εκ του μηδενός τις δικές τους προσωπικότητες ή ότι εκείνοι είναι τόσο αδιαμφισβήτητα τέλειοι που τα παιδιά οφείλουν να αντιγράψουν τυφλά το παράδειγμα του γονέα; Θα τους εκπλήξω λέγοντάς τους ότι πλανώνται πλάνην οικτρά. Οι νέοι μπορούν και δεν έχουν μόνο το δικαίωμα αλλά και την υποχρέωση να κάνουν δικά τους λάθη, να ονειρευτούν, να πράξουν όπως πιστεύουν, να διαμορφώσουν τον προσωπικό τους εσωτερικό κόσμο και οι γονείς, εκείνοι που ενδιαφέρονται και επιθυμούν να βρίσκονται στο μυαλό και στην καρδιά του παιδιού τους, μπορούν να είναι εκεί. Να συζητούν μαζί του, να βρίσκονται εκεί όταν τους χρειάζεται, να το αγαπούν άνευ όρων, να το συμβουλεύουν χωρίς να το διατάζουν, να του αφήνουν περιθώρια σκέψεις και αν είναι τολμηροί, να το παρατηρούν.

Μπορεί το παιδί δίπλα σας να σας μάθει περισσότερα συγκριτικά με έναν ακόμα ενήλικα που πιθανόν σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο με εσάς. Οι γονείς δεν είναι εχθροί που προσπαθούμε να νικήσουμε ή να υποτάξουμε, ούτε θεότητες που οφείλουμε να υπακούμε αδιαμαρτύρητα. Οι νέοι αντίθετα δεν είναι άβουλα όντα που πρέπει να προγραμματίσουμε, ούτε ακριβή απεικάσματα των γονέων τους. Είμαστε άνθρωποι με προσωπικότητες που θα έπρεπε να μας συνδέουν περισσότερα από δεσμούς αίματος ή συμβολαιογραφικές πράξεις, που εμείς οι ίδιοι μπορούμε και οφείλουμε να δημιουργήσουμε. Οπότε μπορούμε να δώσουμε τα χέρια και να αποφασίσουμε συμμαχία;