Kaza Souzana: Tο καταφύγιο των τραβεστί τη δεκαετία του 1950

Τι μπορεί να έκαναν ένας πιλότος, ένας λογιστής, ένας επιχειρηματίας, ένας βιβλιοθηκάριος, ένας φαρμακολόγος, ένας εκδότης εφημερίδας κι ένας εισαγγελικός μεταφραστής σ’ ένα σπίτι στο Χάντερ της Νέας Υόρκης τα Σαββατοκύριακα; Η απάντηση δεν περιλαμβάνει κάποιο ανέκδοτο αλλά η πραγματικότητα είναι πως εκεί μέσα βρίσκονταν για να μπορούν να είναι ο εαυτός τους, να εκφράζονται όπως εκείνοι ήθελαν. Μπορεί όλη την εβδομάδα να περιφέρονταν με κουστούμια, χαρτοφύλακες, να γυρνούσαν σπίτι στις οικογένειές τους, να βρίσκονταν στον έξω κόσμο και κανείς να μην είχε ιδέα πως θέλουν να ξεφορτωθούν αυτή τη «στολή» και να φορέσουν ένα υπέροχο φόρεμα. Μέσα σ’ αυτό το σπίτι έπαιζαν Σκραμπλ, μαγείρευαν, φορούσαν μακιγιάζ και γόβες, περούκες, έβγαζαν φωτογραφίες μεταξύ τους. Τίποτα το «περίεργο», μονάχα μια επιβεβαιωμένη ανάμνηση πως μέσα σ’ εκείνο το σπίτι είχαν την ελευθερία να είναι όποι@ ήθελαν. Κανείς δεν τους κατέκρινε, κανείς δεν τους έλεγε πως είναι λάθος ή ανήθικο αυτό που κάνουν, κανείς δεν τους κοιτούσε περίεργα κι όλοι εκεί μέσα τους αποδέχονταν.

Γι’ αυτό το λόγο, το σπίτι της Σουζάνας, της οικοδέσποινας (όπου τις καθημερινές ήταν ένας εισαγγελικός μεταφραστής) έφτασε να φιλοξενεί έναντι αντιτίμου 25 δολαρίων τραβεστί και transgender άτομα τη δεκαετία του 1950 και να τους δίνει την ευκαιρία να ζήσουν ως γυναίκες. Μια φορά μάλιστα, ένας διεθνούς φήμης φωτογράφος, ο Walter Rutter, έπειτα από παρότρυνση ενός φίλου του, βρέθηκε σ’ αυτό το σπίτι και φωτογράφισε τις γυναίκες αυτές σαν να ήταν μια κανονική μέρα στη δουλειά. Oι φωτογραφίες βρέθηκαν στην Carrie Haddad Gallery της Nέας Yόρκης για να δείξουν σε όλον τον κόσμο πως αυτό που έκαναν ήταν ένα νορμάλ άραγμα σε ένα σπίτι και τίποτα άλλο, μια ανάγκη έκφρασης- τι κι αν πολλοί δε συμφωνούν. Ήταν κάτι το απαραίτητο για εκείνες, κάτι το απελευθερωτικό. Τα σώματα στα οποία βρίσκονταν μπορεί να ήταν κοινωνικά αποδεκτά αλλά σ’ εκείνες ήταν ξένα και κάπως, έπρεπε, έστω και για λίγες στιγμές, να τα βγάλουν από πάνω τους. Ο Sébastien Lifshitz θέλησε να το δείξει αυτό, δημιουργώντας το 2022 ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή των ατόμων αυτών αλλά πολύ καιρό πριν ,ο Ρόμπερτ Σόουπ και ο Μάικλ Χέρστ ανακάλυψαν ορισμένες φωτογραφίες στο Μανχάταν, που απεικόνιζαν ακριβώς αυτές τις γυναίκες. Τότε ήταν που αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα βιβλίο γι’ αυτό.

Η οικοδέσποινα, Σουζάνα, στην είσοδο του σπιτιού.

Η ιστορία τους ήρθε στο προσκήνιο αλλά η αλήθεια είναι πως ακούστηκε για λίγο κι έπειτα κάπου χάθηκε. Γιατί όμως δε μιλήσαμε λίγο παραπάνω για ένα ερώτημα το οποίο μας αφορά: «σήμερα μήπως έχουν ακόμη οι άνθρωποι την ανάγκη ενός τέτοιου καταφυγίου»; Ξέρουμε κι από την ιστορία της Kaza Suzanna, πως η σύζυγος της οικοδέσποινας ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτική και πολλές φορές της έδινε τις περούκες που φορούσε. Ξέρουμε όμως πως εκείνη μπορεί να ήταν η εξαίρεση. Κάλλιστα μπορούν να τραμπουκιστούν ακόμα και σήμερα trans και τραβεστί άτομα, όταν κυκλοφορούν έξω in drag ή με γυναικεία ρούχα, γιατί υποστηρίζεται πως «προκαλούν». Πολύ φρέσκια, άλλωστε, είναι η ανάμνηση από το έγκλημα κατά της ζωής του Ζακ Κωστόπουλου ή της Δήμητρας της Λέσβου.

Σε αντίθεση λοιπόν με τη δεκαετία του 1950, θα περιμέναμε μέχρι σήμερα να έχουν καλυτερεύσει τα πράγματα, ωστόσο άτομα που διαφέρουν από τις απαιτήσεις και το σχέδιο της κοινωνίας συνεχίζουν να μη βρίσκουν «καταφύγιο» ούτε καν στα σπίτια τους, στους χώρους πως υποτίθεται πως μπορούμε να εκφραζόμαστε ελεύθερα. Πρέπει να μένουν κρυμμέν@ σε υπόγεια μακριά από τον πολύ κόσμο, να βρίσκονται μεταξύ τους και να μη συνωστίζονται με τους «υπόλοιπους» μήπως και τους «μολύνουν»;!

Καμιά φορά σκέφτομαι πως είναι σαν να μη θέλουμε να βάλουμε λίγο χρώμα και λίγη περισσότερη ζωντάνια σε μια χώρα όπου κυριαρχούν τα σκούρα χρώματα, σαν να θέλουμε να δηλώσουμε πως μονάχα το βράδυ επιτρέπεται να είμαστε έξω, αλλά ακόμα και τότε προσεκτικά. Να μην ακουγόμαστε πολύ και να μην έχουμε πολλές απαιτήσεις και το πιο σημαντικό: να μην «προκαλούμε» με την ύπαρξή μας. Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Ας γεμίσουν οι πόλεις με σπίτια της Σουζάνας λοιπόν, μπας και καταλάβουμε πως είναι απλώς, άλλο ένα σπίτι στη γειτονιά. Και μάλιστα, μοναδικά πολύχρωμο.

Φωτογραφίες από Athens Voice