Αυτό το άρθρο απευθύνεται σε σένα που ναι μεν θέλεις ν’ απαντήσεις σε μια προσβολή αλλά δε θες να το κάνεις χρησιμοποιώντας βία (αυτό δε θα σε βγάλει πουθενά), ούτε να βρίσεις τον άλλον και να τον κάνεις να κλάψει, αλλά ούτε και να την αφήσεις να περάσει σαν να μην έγινε τίποτα. Θέλεις να απαντήσεις με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην είσαι επιθετικός ή αμυντικός απέναντί του γιατί το άλλο πρόσωπο δε θα είναι πάντα ένας άγνωστος Χ όπου στην τελική μπορείς ν’ αντιδράσεις όπως θέλεις (νόμιμα πάντα) και να μη σε νοιάξει και πολύ. Όμως, μπορεί να είναι το ταίρι σου, ο φίλος σου, ο γονέας σου ή ακόμα κι ο εργοδότης σου. Σε κάθε μια από αυτές τις συνθήκες, έχεις το δικαίωμα και την ηθική υποχρέωση προς τον εαυτό σου να τους δείξεις αλλά και να τους πεις πως αυτό που είπαν σε πείραξε.
Αν μάλιστα είναι κοντινοί σου άνθρωποι, ή άτομα που δουλεύεις με αυτούς, είναι πολύ πιθανόν να ξέρουν πού θα σε «χτυπήσουν» ακόμα κι αν το κάνουν ασυναίσθητα, κάτι που όμως δε δικαιολογεί αυτή τη συμπεριφορά. Γι’ αυτόν τον λόγο, πρέπει να έχεις εκ των προτέρων προετοιμαστεί για την «επίθεση» που θα έρθει, ειδάλλως θ’ αντιδράσεις ενστικτωδώς και ξέρουμε καλά πως κανένας δεν μπορεί να γίνει master στο poker face κατευθείαν, οπότε πρέπει να έχεις ήδη στο μυαλό σου μερικές «έτοιμες απαντήσεις».
Πάρε τον χώρο και τον χρόνο σου για να σκεφτείς αν αυτό που λένε ισχύει στην πραγματικότητα ή είναι απλώς λόγια του αέρα. Τόσο στη μια περίπτωση όσο και στην άλλη, ο τρόπος αντιμετώπισης που θα τους σοκάρει κι ίσως τους κάνει να κάνουν ένα βήμα πίσω, είναι ν’ απαντήσεις με ειλικρίνεια. Θα ήταν κάπως υποκριτικό να αρχίσεις να λες πως είναι ψέματα όλα όσα λένε, ή να προσπαθήσεις υπερβολικά να τους μεταπείσεις, γιατί εφόσον σε προσβάλλουν δε θέλουν να κάνουν ουσιαστική συζήτηση. Οπότε, εσύ ψύχραιμα κι ήρεμα πες του πως «ναι, είμαι αυτό που λέτε, προσπαθώ να το διορθώσω αλλά δεν είναι αυτός ο κατάλληλος τρόπος να μου το πείτε».
Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο θα τους δείξεις πως δεν έχεις σκοπό να τους μαλώσεις ή να μπεις σε μια διαδικασία αντιλογίας με κάποιον που δε σε συμφέρει, όσο τους «τη λες» κομψά. Εάν όμως θίγουν ένα θέμα ευαίσθητο για σένα, ζήτα τους ξεκάθαρα ν’ αναλύσουν αυτό που σου είπαν. Τότε θα καταλάβεις πως στις περισσότερες φορές απλώς πέταξαν την προσβολή χωρίς να σκεφτούν πως αυτό που είπαν σε πλήγωσε- και θα το καταλάβουν κι αυτοί. Άλλες φορές μπορεί να το παρουσιάσουν σαν κάποιου είδους αστείο αλλά το χιούμορ δεν είναι πάντα ικανό να καλύψει μια προσβολή, ούτε και μειώνει τη βαρύτητά της. Οπότε μπορείς να πεις αυτό ακριβώς, πως κατάλαβες την «επίθεση» και δεν είναι ούτε χαριτωμένη, αλλά ούτε και πιο γλυκιά επειδή την εξαπέλυσαν με καλύτερο τρόπο.
Ένας ακόμη τρόπος αντιμετώπισής της, αν είσαι πιο χαμηλών τόνων τύπος και δε θέλεις να βριστείτε με τον άλλον, είναι να το παίξεις cool αλλά να μπεις πραγματικά στον ρόλο. Κοίτα τους στα μάτια και μείνε λίγο σιωπηλός, ρώτα τους αν είναι όλα καλά και πες τους να σκεφτούν τι είπαν. Χωρίς να το πεις σαν να θέλεις να τους σπάσεις τα δόντια φυσικά, αλλά μ’ ένα ειλικρινές ενδιαφέρον σαν να προσπαθείς να καταλάβεις από πού προήλθε αυτή η προσβολή, σαν να επιθυμείς κι οι ίδιοι ν’ αντιληφθούν τι είπαν. Μπορεί να μη συμβεί ποτέ, αλλά εσύ θα έχεις δηλώσει τη δυσαρέσκειά σου και δε θα υποστείς τα άβολα αστειάκια τα οποία δεν έχουν καμία χρησιμότητα.
Σε περίπτωση όμως που έχεις χρησιμοποιήσει όλους τους τρόπους κι ο (εκάστοτε) άλλος άνθρωπος δε σταματάει να σε προσβάλλει, τότε, πέρα από το γεγονός πως πρέπει να τον απομακρύνεις από τη ζωή σου γιατί σε γεμίζει αρνητική ενέργεια, μπορείς να τον προειδοποιήσεις. Μια προειδοποίηση, όχι τύπου Jonh Wick, αλλά κάτι σαν οριοθέτηση, που θα διευκρινίζει πως δεν μπορείς ν’ ανεχτείς αυτή τη συμπεριφορά συνεχώς και πως την επόμενη φορά ή θ’ αλλάξεις θέμα και θα τον γράψεις στα παλαιότερα των υποδημάτων σου ή δε θα το λήξετε το εργάκι.
Το να μην απαντάς στις προσβολές δε βοηθάει κυρίως εσένα· σίγουρα δεν προκαλεί εντάσεις ανάμεσά σας, ειδικά αν εσύ βρίσκεσαι σε «κατώτερη» θέση, αλλά σκέψου πως έχεις και μια αξιοπρέπεια, έναν χαρακτήρα για τον οποίο ίσως δεν αξίζει να λέει ο καθένας ό,τι θέλει κι εσύ να το δέχεσαι άκριτα. Αν επιθυμείς μια πραγματική αποκωδικοποίηση όλων αυτών που σου λένε, θα μπορούσες να συλλογιστείς ποιον σκοπό έχουν κι αν κρύβεται κάπου εκεί μέσα μια δόση αλήθειας. Δεν είναι πάντα απαραίτητο να ισχύει το δεύτερο, αλλά όπως και να έχει, το να τους αντιμετωπίσεις με ειλικρίνεια, ίσως είναι η πιο λειτουργική λύση που έχεις.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου