Συγκρίνεσαι από την αρχή της ζωής σου, για να μάθεις να επιβιώνεις και να ζεις. Σύγκρινες νοητά τις κινήσεις σου με εκείνες των γονιών σου, το πώς περπατούσαν με το πώς μπορούσες εσύ να κινηθείς. Σύγκρινες τον τρόπο που σου μιλούσαν με τον τρόπο που σκεφτόσουν και για αυτό άρχισες να τους μιμείσαι. Προσπαθούσες να γίνεις σαν κι εκείνους, αφού στα παιδικά σου μάτια, ήταν το σωστό, το πρέπον και το ιδανικό. Οπότε μετά κατάλαβες πως πρέπει να συγκρίνεσαι για να μάθεις και να λαμβάνεις επιβράβευση.
Κάθε συμπεριφορά είχε και ένα αντίστοιχο αποτέλεσμα. Έμαθες να κατηγοριοποιείς: Kαλό-κακό, συμφέρον-επιβλαβές, λειτουργικό και μη. Είναι βοηθητικό αυτό στο βαθμό που παραμένει μέσα σε κάποια ασφαλή όρια αλλά πολύ εύκολα καταλήγει σε άρνηση του ίδιου σου του εαυτού. Άρνηση της αξίας, της μοναδικότητας, της σημασίας (του άλλου εαυτού και του δικού σου). Έχεις πιθανότατα ήδη βρεθεί κι εσύ στην κοινωνία, στη μεγάλη δημόσια μάζα της αντίθεσης και πλέον δε συγκρίνεις μόνο εσύ αλλά και οι άλλοι. Πλέον δεν υπάρχει ένας κάποιος, άγνωστος «άλλος» που σου «προμηθεύει» υλικό για να δημιουργήσεις τον κώδικα σκέψης και δράσης σου αλλά έγινες εσύ αυτός ο «άλλος».
Ήσουν, είσαι και θα συνεχίσεις να είσαι υποκείμενο σύγκρισης. Αδιαμφισβήτητα δεν μπορείς να το αποφύγεις εκτός και εάν κλειστείς μόνος στο σπίτι σου. Οπότε βρίσκεσαι ανάμεσα στους πάντες και στα πάντα. Παρατηρείς πλέον με διαφορετική μάτια τον κόσμο, τον διαχωρίζεις σε καλύτερο και χειρότερο, ανώτερο και κατώτερο κι εάν μου επιτρέπεις, ίσως κάποιες φορές σε άξιο και ανάξιο. Κάποιες φορές τοποθετείσαι εσύ στο υψηλότερο βάθρο και κάποιες φορές στο κατώτερο, είσαι στο 100 και πέφτεις στο μηδέν. Αυτό το ανεβοκατέβασμα, τη σύγχυση για το πού βρίσκεσαι και με ποιον τρόπο οφείλεις να αυτοπροσδιορίζεσαι ονομάζεται ζωή. Καλωσόρισες.
Ελπίζω να κάθεσαι αναπαυτικά και να απολαύσεις τη διαδρομή γιατί κάτι μου λέει πως δεν το κάνεις. Είτε η σύγκριση σε έχει κάνει να νιώθεις τέλειος, είτε να νιώθεις άχρηστος, πρέπει να σε ενημερώσω πως δεν είσαι τίποτα από τα δύο.
Αρχικά, θα σου ζητήσω να μη χρησιμοποιείς πολύ συχνά απόλυτες λέξεις, δε σου ταιριάζουν -βασικά σε κανέναν δεν ταιριάζουν. Σε κατευθύνουν εξαρχής ώστε να νιώθεις την ανάγκη να κατατάξεις τον εαυτό σου μέσα σε δύο κουτάκια: το δεξί με το (+) και το αριστερό με το (-). Σε αναγκάζουν να «αποθηκεύεις» και τους άλλους ανθρώπους με αντίστοιχο τρόπο, να κλείνεις το κουτί και να μην το ανοίγεις ποτέ ξανά. Όσοι σου φαίνονται χρήσιμοι στο δεξί κουτί, όσοι όχι μπορούν να περάσουν στο αριστερό. Αλλά κι εσύ, αναγκάζεσαι να βάζεις τον εαυτό σου πάντα κάπου στις άκρες: είτε καλός, είτε κακός. Μέση λύση δεν υπάρχει. Να έχεις κάποιο ελάττωμα ή κάποιο προτέρημα. Οι άλλοι θα πράττουν πάντα λάθος ή ολοκληρωτικά σωστά. Αυτό ισχύει -στο μυαλό σου- μάλλον και για εσένα.
Το παράδοξο είναι όμως πως πάντα θα βρίσκεις κάποιον καλύτερο από εσένα. Για κάποιο λόγο ποτέ δε θα μπορείς να ξεγράψεις από τη νοητή -ίσως και γραπτή- λίστα σου όλα εκείνα τα στοιχεία που οφείλεις να έχεις για να θεωρηθείς τέλειος. Οπότε -μην αγχωθείς αλλά- εξ ορισμού κάποιος θα υπάρχει που θα σου φαίνεται τέλειος. Τέλειος με τη σημασία του ευτυχισμένου; Του επιτυχημένου; Του πλούσιου; Εκείνου με αυτοπεποίθηση; Εκείνου με το καλύτερο σπίτι; Ή εκείνου με τον πιο ελκυστικό σύντροφό; Μπορείς κυριολεκτικά να συγκρίνεις τα πάντα. Από τον τρόπο ντυσίματος ενός ανθρώπου μέχρι την κοσμοθεωρία του για τη ζωή και τον θάνατο. Μακάρι η σύγκριση να σταματούσε στα απολύτως απαραίτητα για να δομήσεις τον κώδικα αξιών σου. Αλλά αυτό απαιτεί μια απομάκρυνση. Παραίτηση από το όνειρο του τέλειου.
Το αίτημα του «τέλειου» που διαφέρει σε κάθε άνθρωπο, θα μπορούσε να μεταφραστεί ως ανάγκη για λειτουργικότητα. Για συνεννόηση, σύνδεση, ένταξη και κατανόηση. Για να είσαι μέλος μιας ομάδας, μιας κοινότητας. Αυτός είναι και ο σκοπός σου εξάλλου: να συγκριθείς για να μοιάζεις και να αφομοιωθείς από τους «όμοιούς» σου. Αλλά ακόμα και τις βασικές ανάγκες του ύπνου, του φαγητού και της ερωτικής επαφής δεν τις πραγματοποιείς όπως όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Κι αυτό γιατί σκέφτεσαι. Έχεις προτιμήσεις και απέχθειες, έχεις προβλήματα και ευκολίες, έχεις άλλα όνειρα και άλλους στόχους. Μετά χαράς σου ανακοινώνω πως κανείς δεν είναι τέλειος. Ούτε καν εσύ. Μπορείς να σταματήσεις να συγκρίνεσαι όποτε εσύ το επιθυμείς.
Προφανώς δε θα γίνει με ένα χτύπημα των δαχτύλων αλλά ούτε και μια σκέψη. Απαιτεί μια εσωτερική επαφή πρώτα από όλα με την ψυχή σου -και δεν το λέω μυστικιστικά ή φιλοσοφικά. Απαιτεί επαφή με το ποιος άνθρωπος είσαι και στην τελική ποιος άνθρωπος θέλεις να γίνεις. Πώς θέλεις εσύ να κινείσαι στη ζωή και πώς η ζωή να κινείται στα χέρια σου. Όσο κι αν συγκριθείς ποτέ δε θα μπορείς να πάρεις το «τηλεχειριστήριο» από κάποιον άλλον. Θα πρέπει να φτιάξεις δικό σου, στα μέτρα και στα σταθμά σου. Στα χρώματα και στις αποχρώσεις σου, στα χαρακτηριστικά και στις λειτουργίες του. Όλα αυτά για να μπορείς να χαρείς το «εγώ» σου και για να συμφιλιωθείς με την ανθρώπινή σου υπόσταση. Σε αυτό το «είσαι εντάξει με τον εαυτό σου» εσύ να μη διστάζεις να πεις «ναι» ή «το δουλεύω» -ή οποιαδήποτε άλλη απάντηση που μέσα σου σημαίνει «μου αρέσει ο εαυτός μου».
Σε κάθε απόπειρα σύγκρισης που αντιστοιχεί στη θεοποίηση του άλλου ή στη μείωσή μας, χτυπάει το καμπανάκι της απογοήτευσης με τον εαυτό μας. Αλλά γιατί να πρέπει να υποβαθμίσουμε κάποιον για να νιώσουμε καλύτερα; Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε -γιατί να αγνοήσουμε εντελώς τέτοιο καμπανάκι δε γίνεται-, είναι να γίνουμε όλα όσα εμείς θέλουμε να είμαστε. Να είμαστε αρκετοί για εμάς, όχι για τους άλλους. Να μας συμπαθούμε κι εάν μας βλέπαμε έξω, να λέγαμε «αυτοί οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι, όποιοι κι αν είναι». Και αυτό θα μας είναι υπεραρκετό.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ελένη Τσεπελίδη
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
