Ποια είναι άραγε η διαφορά του φθόνου και της ζήλιας;

Στον περίγυρό μας κυριαρχούν δυστυχώς δύο έννοιες, οι οποίες επηρεάζουν τις μεταξύ μας σχέσεις, είτε αυτές είναι προσωπικές είτε φιλικές είτε επαγγελματικές. Κι αυτές οι λέξεις είναι ο φθόνος κι η ζήλια. Όμως, γνωρίζει κάποιος να μας εξηγήσει ακριβώς τι είναι αυτά τ’ αισθήματα και ποια η διαφορά τους -αν υπάρχει βέβαια;

Πολλοί θεωρούν ότι είναι ταυτόσημες έννοιες, όμως δεν είναι. Και οι δύο όροι είναι αρνητικά συναισθήματα, τα οποία καλλιεργούνται από την παιδική μας ηλικία. Στο χέρι μας είναι ωστόσο κατά πόσο θα τα επεξεργαστούμε μεγαλώνοντας και θα τα αφομοιώσουμε με τον κατάλληλο τρόπο στη ζωή μας.

Ας δούμε, όμως, αρχικά τι σημαίνουν αυτές οι έννοιες. Ο φθόνος είναι η δυσαρέσκεια και η λύπη που νιώθει κάποιος για την ευτυχία ή τα αγαθά κάποιου άλλου. Ενεργοποιείται κάθε φορά που βλέπουμε κάποιον να επιτυγχάνει κάτι, που επιθυμούμε και εμείς, θεωρώντας ίσως ότι δεν του αξίζει. Πόσες φορές δεν έχουμε βρεθεί σε μια κατάσταση άλλωστε, όπου έχουμε «ζηλέψει» την επιτυχία κάποιου άλλου και θα θέλαμε να είμαστε στη δική του θέση; Αν σταματάμε όμως εκεί, χωρίς να προσπαθήσουμε να «κλέψουμε» αυτά που έχει κερδίσει, τότε αυτός είναι ο φθόνος. Σ’ αυτήν την περίπτωση δηλαδή, έχουμε φθονήσει την επιτυχία του και δεν έχουμε ζηλέψει. Απλά νιώθουμε δυσάρεστα συναίσθηματα μέσα μας, που δεν μπορέσαμε εμείς να είμαστε στη θέση του. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να είναι οργή ή θυμός για το άλλο άτομο.

Από την άλλη, η ζήλια προέρχεται από το αρχαιοελληνικό συνηρημένο ρήμα ζηλόω, -ῶ, που σημαίνει ζηλεύω, εξ ου και γράφεται με -ι- και όχι με -ει- , αφού δεν προέρχεται από το ρήμα ζηλεύω. Είναι το συναίσθημα που νιώθει κάποιος, όταν επιθυμεί να αποκτήσει τα αντικείμενα ή την επιτυχία ενός άλλου προσώπου και το ανταγωνίζεται, θεωρώντας ότι τα αντίστοιχα δικά του είναι υποδεέστερα. Ασχέτως, αν είναι σε επαγγελματικό, φιλικό ή κοινωνικό επίπεδο. Αυτό δείχνει ότι το άτομο αυτό έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, θλίψη, ντροπή και αρκετό εγωισμό, αφού δεν μπορεί να δεχτεί ότι κάποιος άλλος έχει αυτά που «θεωρεί» ότι δικαιούται ο ίδιος -είτε τα αξίζει είτε όχι. Στηρίζεται καθαρά σε δικές του απόψεις, και κυρίως χωρίς αποδείξεις και στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι διαθέτει τα προσόντα ή τις ικανότητες που χρειάζονται. Προσπαθεί με κάθε μέσο, μέχρι να καταφέρει να κερδίσει αυτά που έχει κατακτήσει ο άλλος.

Ίσως να γίνεται από φόβο ή θυμό, παρακινούμενος από το αίσθημα ότι θα χάσει κάτι που αγαπά ο ίδιος. Για αυτό πολλές φορές οδηγούμαστε σε τσακωμούς με αγαπημένα μας πρόσωπα και έχουμε προβλήματα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Ειδικά σε ρομαντικές σχέσεις, όλοι έχουμε ζηλέψει το εκάστοτε ταίρι μας και έχουμε τσακωθεί επειδή υποψιαστήκαμε ότι συνέβη κάτι, χωρίς να είμαστε σίγουροι. Η ζήλια μπορεί να μάς οδηγήσει βέβαια στον φθόνο κι έτσι επηρεάζεται η ποιότητα της σχέσης μας. Και αλήθεια, έχουμε σκεφτεί γιατί ζηλεύουμε υπερβολικά τον σύντροφο μας; Έχουμε σκεφτεί ποτέ γιατί νιώθουμε την ανάγκη να είναι ξεκάθαρο ότι ο άλλος άνθρωπος είναι μαζί μας;

Όλα τα συναισθήματα που βιώνουμε είναι απόρροια του ψυχικού μας κόσμου. Όλοι γεννιόμαστε με συναισθήματα, θετικά και αρνητικά. Έχουμε την επιλογή να διαλέξουμε αν θέλουμε να νιώθουμε όμορφα ή όχι με τον εαυτό μας, τις αποφάσεις και τέλος, την ποιότητα της ζωής μας. Αν είμαστε ευχαριστημένοι με τη ζωή μας και με όσα έχουμε καταφέρει ν’ αποκτήσουμε, νιώθουμε σίγουροι για μας και για το τι αξίζουμε. Tότε δε χρειάζεται να μας ενδιαφέρει ο άλλος το τι έχει καταφέρει. Δε φθονούμε, ούτε ζηλεύουμε την επιτυχία του, ούτε νιώθουμε ότι είμαστε ανώτεροι από εκείνον. Δεν αλλάζουμε τη στάση και τις απόψεις μας για κανέναν, από φόβο μην τους χάσουμε.