Ο συντονισμός σκέψης, επιλογής και πράξης -και μάλιστα σε πιεστικό χρονικό διάστημα- δεν είναι κάτι που θα διαχειριστούν όλοι με την ίδια ευκολία. Όσο είμαστε ξεκούραστοι, έχουμε καλύτερο αυτοέλεγχο, ενώ όσο φθίνει η ενέργειά μας, φθίνει και η δύναμη της θέλησης. Στο τέλος της μέρας το απόθεμα ελέγχου και αυτοσυγκράτησης εξαντλείται, γι’ αυτό και τη νύχτα τείνουμε να είμαστε περισσότερο παρορμητικοί, ενώ αυξάνονται οι πιθανότητες να εξαπατηθούμε ή να προβούμε σε κινήσεις ή αποφάσεις που δε θα παίρναμε πρωινές ώρες. Η αυτοσυγκράτηση είναι ένα δυνατό και παράλληλα εύθραυστο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς μας. Οι παρορμήσεις και το να (μην) υποκύπτουμε σε αυτές είναι μια συνεχής μάχη με τις άμυνές μας και τον εαυτό μας, είναι μικρές καθημερινές συγκρούσεις. Από τις πιο μικρές, όπως το να καταναλώσουμε junk food, να μην πάμε γυμναστήριο, να μην ψωνίσουμε άλλο ένα ζευγάρι παπούτσια, να υποκύψουμε ερωτικά σε ένα άτομο που είχαμε ορκιστεί πως θα μείνουμε μακριά του.
Η διαφορά ανάμεσα στην κοινωνικά αποδεκτή και μη αποδεκτή παρορμητικότητα δεν είναι ξεκάθαρη. Ο ανθρώπινος ψυχισμός είναι δομημένος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις που συνδέονται με διλήμματα ανάλογα με τους προσαρμοστικούς μηχανισμούς του. Έχει παρατηρηθεί ότι τα παρορμητικά άτομα εμφανίζουν συχνότερα συμπεριφορές εθισμού και λοιπά προβλήματα ψυχικής υγείας και μάλιστα όσο υψηλότερη η παρορμητικότητα, τόσο βαρύτερα τα συμπτώματα εξάρτησης. Οι παρορμητικές συμπεριφορές συγκαλύπτουν κρυμμένες επιθυμίες. Για τα άτομα αυτά σημασία έχει το «εδώ και τώρα», θέλουν να γίνει κάτι άμεσα και γρήγορα, χωρίς να κάνουν μακροπρόθεσμα σχέδια ή να ‘χουν έγνοια για τα αποτελέσματα των πράξεών τους. Ενδίδουν εύκολα σε πειρασμούς, έχουν μειωμένο αυτοέλεγχο, ενώ προβάλλουν λιγότερες αντιστάσεις. Ενσυνείδητα ή υποσυνείδητα η διάθεσή τους να προβούν στην εκτέλεση μιας συγκεκριμένης σκέψης ή πράξης είναι τόσο ισχυρή που δεν μπορούν να σκεφτούν τα συναισθήματα των γύρω ή την πιθανή αρνητική έκβαση. Συνήθως μια προσωπικότητα που δρα παρορμητικά τείνει να είναι εγωκεντρική, ενώ δεν μπορεί εύκολα να πειθαρχήσει, να δεχτεί συμβουλές και νουθεσίες. Η παρορμητικότητα εκτός του ρίσκου και της «εν θερμώ» σκέψης και δράσης εμπεριέχει και τα υπέροχα στοιχεία του αυθορμητισμού, της παιδικότητας, της αμεσότητας, γι’ αυτό ενδέχεται το άτομο να καταφέρει κάτι που με την κοινή λογική και την «περπατημένη οδό» δε θα μπορούσε να πετύχει. Η ζωή για να διατηρηθεί ενδιαφέρουσα θέλει σασπένς, δράση και τόλμη και στους ξέφρενους ρυθμούς που κινούμαστε είναι σημαντικό να γίνουμε πιο αποφασιστικοί.
Στην περίπτωση της παρορμητικής συμπεριφοράς θα ήταν χρήσιμος ο δημιουργικός συντονισμός με το σύμπαν. Γιατί κακά τα ψέματα, καμιά φορά ο ίδιος ο κανόνας ωθεί στην εξαίρεση και η εξαίρεση είναι που κάνει τη διαφορά -καλή ή κακή. Πολλές προσωπικότητες αδυνατούν να λειτουργήσουν σε πλαίσια, με κανόνες και ρυθμιστικές συμπεριφορές, γιατί είναι χαρακτήρες που δύσκολα οροθετούνται και η δημιουργία τους δεν πηγάζει από τη λογική και τις σκεπτόμενες αποφάσεις. Τα πολύ ωραία και μεγάλα έχουν επιτευχθεί ύστερα από μακροχρόνιο σχεδιασμό και μόχθο ή σε στιγμές δημιουργικής παρορμητικότητας, τρέλας και ρίσκου. Η παρορμητικότητα μάς κάνει να αρπάξουμε ευκαιρίες που δε θα τολμούσαμε, να μπούμε σε σχέσεις που δε θα ρισκάραμε, να ακολουθήσουμε βήματα που δε θα κάναμε, να βγούμε από τη ρουτίνα και την καθημερινότητα, να αφήσουμε τις αναστολές μας, να ακούσουμε την καρδιά κι όχι τη λογική μας, να κάμψουμε τις αντιστάσεις μας σε όφελος του θυμικού μας, να καταφέρουμε πράγματα χωρίς πολλή σκέψη.
Το να ζει κανείς παρορμητικά και στο έπακρο δύσκολα διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα. Σίγουρα προσφέρει πληθώρα από συγκινήσεις και καταστάσεις έντονες και συγκλονιστικές σε σχέση με αυτές που είναι υπολογισμένες σε κάθε λεπτομέρειά τους αλλά τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν. Αν κυλήσει μια μπάλα στα πόδια μας κάποιος θα την κρατήσει σταθερά στα χέρια του ψάχνοντας από πού ήρθε και ποιανού είναι για να την επιστρέψει και κάποιος άλλος απλώς θα την αρπάξει και θα σουτάρει. Δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ούτε ποιος αισθάνεται καλύτερα με την πράξη του ούτε ποιος κάνει το καλύτερο για τον συνάνθρωπό του αλλά η συγκίνηση της παρορμητικότητας είναι «το αλάτι» της ζωής και η αδρεναλίνη της ρουτίνας.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.