Δεν ποστάρουν τίποτα, τα βλέπουν όμως όλα

Όλοι μας έχουμε βρεθεί σε συζητήσεις στις οποίες συχνά χαρακτηρίζεται αρνητικά η υπερβολική έκθεση της προσωπικής ζωής αρκετών ανθρώπων στα σόσιαλ. Διάσημοι ή μη, μπαίνουν στο μάτι του κυκλώνα μόνο και μόνο επειδή επιλέγουν να ανεβάσουν περισσότερες προσωπικές στιγμές από όσες «αντέχουν» αρκετοί ακόλουθοι. Γίνεται λόγος για διατήρηση ιδιωτικότητας και ξεπούλημα στον βωμό της διαφήμισης. Σ’ αυτό το σημείο, όμως, δημιουργείται και το εξής ερώτημα: Τι γίνεται με τους ανθρώπους οι οποίοι στον αντίποδα δεν ανεβάζουν τίποτα στα σόσιαλ, παρ’ όλο που είναι απολύτως ενεργοί; Μήπως αποτελεί ένα είδος κλειδαρότρυπας;

Ένας άνθρωπος ο οποίος επιλέγει για τους δικούς του προσωπικούς λόγους να εκθέτει συνεχώς την εικόνα του στα σόσιαλ, ομολογουμένως είναι πιθανό να δέχεται με μεγαλύτερη ευκολία τα πυρά. Αυτό συχνά συμβαίνει διότι όταν αποφασίζεις να απλώσεις προς τέρψη κομμάτια του εαυτού σου που ίσως δεν είναι όλοι έτοιμοι ν’ αποδεχτούν ή ενδεχομένως και να τα ζηλεύουν, ξεκινάει η κριτική. Αυτός ο παράγοντας οδηγεί και τους πιο μη ανεκτικούς στην κριτική ανθρώπους οι οποίοι υποσυνείδητα έχουν τον φόβο την έκθεσης, ν’ αποφασίζουν πως δε θα δώσουν το στίγμα τους στα σόσιαλ. Υπάρχει σαφώς κι η πιθανότητα να κρύβονται πίσω από την ταμπέλα της εσωστρέφειας και σε πιθανή ερώτηση που θα τεθεί στους ίδιους σχετικά με τα σόσιαλ, θα βρουν αρκετές έντεχνες δικαιολογίες για να μπορέσουν να στοιχειοθετήσουν αυτή την αφάνεια. «Δεν υπάρχει χρόνος, έχω και ζωή, δεν ασχολούμαι εγώ μ’ αυτά» είναι μερικές από τις δικαιολογίες που θ’ ακούσεις, κατά τ άλλα, όμως, όταν ανεβάζεις κάτι είναι οι πρώτοι που θα το δουν.

Είναι αρκετά δύσκολο όταν εσύ ο ίδιος δεν έχεις αποδεχτεί ορισμένα στοιχεία του εαυτού σου να φοβάσαι σε μια ενδεχόμενη έκθεση, την προοπτική πως ίσως δεν αρέσεις. Άλλωστε, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μια παράδοξη μορφή αποδοχής ή απόρριψης του άλλου. Αν το δούμε όμως διαφορετικά, τα social δεν έχουν μόνο μία και μόνο ιδιότητα. Έχουν και τη μορφή αλληλεπίδρασης με τους γύρω κι αποτελούν μια πρώτη γνωριμία με άλλους ανθρώπους. Είναι ενδεχομένως κι ένας τρόπος που φαίνονται αρκετά στοιχεία του χαρακτήρα μας καθώς κι η θέση που έχουμε σ’ αυτό τον κόσμο. Αποτελούν ίσως μια μικρογραφία της κοινωνίας μας, που έχει κι εκείνους τους γείτονες που ξέρουν ακριβώς πότε βγαίνεις και μπαίνεις από το σπίτι σου, ποιον φέρνεις μαζί σου κι αν παρήγγειλες να φας, όμως αν σε δουν στον διάδρομο θα τρέξουν μην τους προλάβεις και χρειαστεί να μιλήσετε.

Είναι αξιοσημείωτο πως αυτή η «σύγχυση» που υπάρχει στα σόσιαλ στους ανθρώπους, που, ενώ είναι ενεργοί στα σόσιαλ, δεν αφήνουν το προσωπικό τους στίγμα, αντικατοπτρίζει στην πραγματικότητα την άρνηση να πάρουμε ξεκάθαρη θέση στη ζωή. Επιθυμούμε να έχουμε γνώση για τις ζωές των άλλων ενώ οι ίδιοι κρύβουμε τον εαυτό μας. Υποστηρίζουμε πως από τη μία είμαστε μέλη μιας κοινότητας την οποία την ίδια στιγμή σνομπάρουμε γιατί πολύ απλά δεν είναι του γούστου μας και τοποθετούμαστε εκτός της, λες και ζούμε στον Άρη. Θέλουμε να είμαστε κι εμείς μέρος του συνόλου χωρίς όμως να παίρνουμε και ξεκάθαρα θέση υπέρ ή κατά αυτού. Με λίγα λόγια, δεν είναι ξεκάθαρες οι προθέσεις μας κι είναι απόλυτα φυσιολογικό μ’ αυτό τον τρόπο να δημιουργούμε σύγχυση, όχι μόνο στους γύρω μας, αλλά κυρίως στον εαυτό μας.

Κι όχι, δεν πλανάται μυστήριο στην ατμόσφαιρα με την έλλειψη προσωπικής πινελιάς στα σόσιαλ. Ενδεχομένως όμως κι η κατάσταση σε πολλές περιπτώσεις να είναι πιο απλή απ’ ό,τι φαίνεται. Για αρκετούς ανθρώπους αυτή η παρουσία-απουσία είναι ένα απλό κουτσομπολιό χωρίς οι ίδιοι να θέλουν να γίνονται αντιληπτοί. Δε δίνουν κανένα στοιχείο για την προσωπική τους κατάσταση και ζωή αλλά επιθυμούν διακαώς να έχουν γνώση για το τι γίνεται στις ζωές των άλλων. Και ναι, το σενάριο αυτό μπορεί να θυμίζει stalker σαν τον Joe του “You”, ομως είναι λογικό να θέλεις να κάνεις κουτσομπολιό χωρίς να θέλεις να γίνεσαι κι αντικείμενο αυτού. Και τα σόσιαλ στο προσφέρουν αυτό, με πρωτοφανή ευκολία.

Σημασία στη ζωή, είτε αναφερόμαστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε στην πραγματικότητα, είναι να έχουμε πλήρη εικόνα για τη θέση μας στον κόσμο. Να γνωρίζουμε για ποιο λόγο κάνουμε οτιδήποτε και να μην κρυβόμαστε πίσω από περιττές δικαιολογίες. Είναι δικαίωμά μας να κάνουμε στη ζωή μας αυτό που επιθυμούμε κι αν θέλουμε να είμαστε το επίκεντρο της προσοχής ή να παραμένουμε κρυμμένοι στο ασφαλές μας πλαίσιο, με την προϋπόθεση, όμως, να γνωρίζουμε τους πραγματικούς λόγους που το επιλέγουμε.