Δε λειτουργούμε όλοι καλύτερα όταν έχουμε προθεσμίες

Άγχος και στρες. Τα αιώνια ανεπιθύμητα αισθήματα που σκάνε μύτη απρόσκλητα σε κάθε εξέταση, σε κάθε μεγάλη δουλειά, σε κάθε αναμονή κάποιου αποτελέσματος ή σε κάθε σημαντική στιγμή της ζωής μας. Και φυσικά, είναι λογικό να έχουμε άγχος σε κάποια πράγματα, όπως για παράδειγμα τα αποτελέσματα κάποιων ιατρικών εξετάσεων ή ακόμη για την εξέταση εκείνου του μαθήματος που χρωστάμε στη σχολή. Υπάρχουν ωστόσο και περιπτώσεις όπου το άγχος φυτρώνει σαν ανεπιθύμητο αγκάθι και το μόνο που καταφέρει είναι να μας γρατζουνάει και να μας κάνει να φοβόμαστε να τραβηχτούμε, μην τυχόν και μας σκίσει. Και σε τέτοιες στιγμές, είχαμε πάντα ένα δάσκαλο, γονέα ή φίλο να λέει το γνωστό «το άγχος είναι κινητήριος δύναμη, δρόμος προς την επιτυχία» κι όσο ακούγαμε εμείς τέτοιες φράσεις, τόσο πιο έντονος γινόταν ο ιδρώτας στο μέτωπο. Γιατί δεν είναι πάντα έτσι. Πολύ συχνά ο πανικός μας, παίρνει την πρωτοβουλία να πράξει και λειτουργεί ως κατασταλτική δύναμη.

Και εκεί που λες πως τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε χειρότερα, έρχονται λοιπόν οι προθεσμίες, γνωστές και ως deadlines. Δε φτάνει δηλαδή που πρέπει να ολοκληρώσεις κάτι, τώρα έχεις και την πίεση του χρόνου και το άγχος όχι απλώς αυξάνεται, αλλά νιώθεις σαν να πέφτει από έναν κουβά που βρίσκεται σταθερά πάνω από το κεφάλι σου. Βέβαια αυτή η διαδικασία δεν είναι το ίδιο στενάχωρη και απογοητευτική για όλους, καθώς για μερικούς ο περιορισμός του χρόνου είναι η γραμμή της προσωπικής τους πρόκλησης που απλώς τους ωθεί να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό. Οι προθεσμίες είναι ας πούμε ο παράδεισος όσων λατρεύουν να λειτουργούν με πρόγραμμα. Είναι γεγονός όμως πως όσο ιντριγκαδόρικο και ενδιαφέρον κι αν φαίνεται σε κάποιους, για μερικούς άλλους οι ημερομηνίες αποτελούν το τρομακτικότερο μέρος των χειρότερων ονείρων τους, καθώς αδυνατούν να λειτουργήσουν υπό το καθεστώς πίεσης.

Τους ανθρώπους αυτούς κάποιοι μπαίνουν στη διαδικασία να τους θεωρήσουν τεμπέληδες, ή να πουν ότι «λουφάρουν». Μα είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως δεν είναι πάντα θέμα επιλογής, αλλά θέμα ψυχολογίας. Είναι σαν να λες σε έναν νευρικό «μη θυμώνεις» ή σε ένα άτομο που παθαίνει κρίση πανικού «μην παθαίνεις κρίση, δεν είναι δα και μεγάλο θέμα αυτό που σου έτυχε». Ίσως εσύ κοιτώντας τον, βλέπεις ένα άτομο που κάθεται όλη την ημέρα μπροστά από έναν υπολογιστή, με ένα word ανοιγμένο και έχει γράψει μόνο τρεις λέξεις, υποθέτεις λοιπόν πως χαζολογάει. Στο κεφάλι του όμως ο φόβος της αποτυχίας να προλάβει παίρνει τόσο μεγάλες διαστάσεις, που απλώς τον αποτρέπει από το να γίνει λειτουργικός.

Συνεπώς, θα μπορούσαμε να χωρίσουμε το στρες σε δύο κατηγορίες. Το καλό και το κακό. Η αλλιώς το λειτουργικό και παραγωγικό κι εκείνο που έρχεται για να μας κάνει να μπλοκάρουμε και να μειώσει την απόδοσή μας. Και από τη στιγμή που και τα δύο είναι πραγματικά, είναι ανόητο να φτιάχνουμε κανόνες που δηλώνουν πως οι άνθρωποι λειτουργούν καλύτερα όταν έχουν προθεσμίες. Είναι πιο ρεαλιστική η παραδοχή πως τα deadlines είναι μια αναγκαιότητα, σε πολλές περιπτώσεις μη αποφεύξιμη, με την οποία πρέπει να βρούμε τρόπους να συνυπάρξουμε, παρά να προσπαθούμε να ωραιοποιήσουμε και να γενικεύσουμε μια υποκειμενική αλήθεια.

Αν είσαι κι εσύ στην κατηγορία των ανθρώπων που μπλοκάρουν με την ιδέα μιας ημερομηνίας να δεσπόζει πάνω από τα κεφάλια τους, τότε θα καταλαβαίνεις πως δεν πρόκειται για παραξενιά αλλά για θέμα που χρήζει βοήθειας και αντιμετώπισης! Αν αυτό είναι κάτι που σε κρατάει πίσω, τότε μη συμβιβάζεσαι σε ένα «έτσι είμαι εγώ». Κλείσε τα αυτιά σου σε όσους βιάζονται να σε χαρακτηρίσουν κι αντιμετώπισέ το κατάματα, αποδεικνύοντας πως είναι στο χέρι σου να στήσεις τη ζωή σου, τη δουλειά σου και την καθημερινότητά σου όπως ακριβώς τη θες, χωρίς να αφήνεις το στρες μιας προθεσμίας να σε νικήσει.