Δίνουμε σημασία σ' ό,τι ταιριάζει με κάτι που μας απασχολεί

Μια συνηθισμένη μέρα. Ξυπνάς το πρωί, πηγαίνεις δουλειά/σχολείο, στην αγορά, βλέπεις φίλους, συγγενείς, γνωστούς και αγνώστους. Κατά τη διάρκεια της μέρας ερχόμαστε αντιμέτωποι με πολλά ερεθίσματα. Πρόσωπα, ήχοι, συζητήσεις, γραπτά, στιχάκια, εικόνες και μυρωδιές. Ωστόσο, είναι αδύνατο να συγκρατήσουμε όλα αυτά τα ερεθίσματα στην αντίληψη και στη μνήμη μας. Κρατάμε μόνο αυτά που μας κάνουν εντύπωση. Υπάρχει κάτι περίεργο όμως σε αυτό. Ωσάν η μοίρα να μας παίζει κάποιο περίεργο παιχνίδι, αφού πάντα αυτά που αντιλαμβανόμαστε σχετίζονται με μια πρόσφατή μας εμπειρία ή κάτι που μας απασχολεί. Κάποιες φορές μπορεί να θέλουμε, άλλες όμως όχι να δούμε κάποια πράγματα. Και εν τέλει ποιος αποφασίζει τι θα πέσει στην αντίληψη μας; Εμείς ή τα επιλέγει το άτιμο το υποσυνείδητό μας;

Σύμφωνα με τις έρευνες του φυσικού και φυσιολόγου Χέρμαν Χέλμχολτζ, τα περισσότερα που συμβαίνουν στο μυαλό μας είναι ασυνείδητα. Μάλιστα η υποσυνείδητη μνήμη αποδεικνύεται μακράν μεγαλύτερη σε σχέση με την συνειδητή. Σημαντικό πρόσωπο που αναφέρθηκε στο ζήτημα του υποσυνείδητου ήταν και ο Σίγκμουντ Φρόιντ, ο οποίος το ορίζει ως «μια τεράστια αχαρτογράφητη ήπειρο μέσα στον ανθρώπινο νου» και στηρίζει πως έχει τεράστια επίδραση στη ζωή μας. Ουσιαστικά, γεννιέται η κυριαρχούσα αντίληψη πως το ασυνείδητο είναι η «αποθήκη» των κοινωνικά μη αποδεκτών μας επιθυμιών, των τραυματικών και καταπιεσμένων αναμνήσεων, φόβων και όλων των γεγονότων που πασχίζουμε να μη σκεφτόμαστε.

Όταν, λοιπόν, έχουμε κάτι φρέσκο στη συνειδητή μας μνήμη, αυτομάτως περνιέται και στην ασυνείδητη. Στο ασυνείδητο όμως τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά, αφού μελετάμε το γεγονός συσχετίζοντάς το με παρόμοιες αναμνήσεις του παρελθόντος. Σκεφτόμαστε την τότε μας στάση και τις επιπτώσεις προσπαθώντας να αποτρέψουμε τα ίδια λάθη και να βελτιώσουμε τον τρόπο αντιμετώπισής μας. Εδώ όμως εγκυμονεί ένας σοβαρός κίνδυνος, το να καταλαβαίνουμε τα πράγματα διαφορετικά από ότι όντως είναι. Σε μερικές περιπτώσεις τα καταλαβαίνουμε έτσι όπως θέλουμε, προκειμένου να καθησυχάσουμε τις ανησυχίες μας. Άλλοτε όμως αφήνουμε το φόβο να υπερισχύσει και λαμβάνουμε κάθε ερέθισμα με καχυποψία και απαισιοδοξία.

Θυμάσαι εκείνο το τραγούδι που μιλούσε για χωρισμό; Πόσο συχνά το άκουγες, αλλά ποτέ δεν έδωσες σημασία στους στίχους και στο νόημα του έως ότου χώρισες κι εσύ. Και πόσο βαθύ ήταν εκείνο το ποίημα σχετικά με τη φιλία, όμως ποτέ δεν το κατάλαβες πριν να έρθεις σε δύσκολη θέση και να συνειδητοποιήσεις την πραγματική της αξία.

Συνεπώς, τίποτα δεν είναι τυχαίο παρόλο που εκ πρώτης όψεως έτσι φαίνεται. Πόσες φορές είπαμε «βλέπω συνέχεια πράγματα που μου θυμίζουν αυτό το θλιβερό γεγονός» -όποιο και αν είναι αυτό. Αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι πράγματα που δεν υπήρχαν παλαιότερα και απλώς εμφανίστηκαν τώρα δια μαγείας. Είναι πράγματα που υπήρχαν ανέκαθεν, απλώς δεν τους έδινες απαραίτητη σημασία διότι δεν απασχολούσαν το υποσυνείδητό σου τη δεδομένη στιγμή.