Ταξιδεύοντας προς την Αμερική και πιο συγκεκριμένα στις Ινδικές φυλές του Καναδά, συναντάμε ένα ενδιαφέρον έθιμο, το οποίο σχετίζεται με πολλά άλλα έθιμα των φυλών, το οποίο δεν μπορεί να είναι άλλο από το τοτέμ. Κάθε φυλή έχει ένα τοτέμ, αυτό μπορεί να είναι ένα αντικείμενο, ένα ζώο ή ακόμη και ένα φυτό. Ο λαός εναποθέτει σε αυτό ιερές ιδιότητες και το λατρεύουν ωσάν προστάτη και μάλιστα στις πλείστες περιπτώσεις παρατηρείται ταύτιση αυτού με το έμβλημα της φυλής. Αξιοσημείωτο πως απαιτείται απόλυτος σεβασμός προς αυτό σε σημείο που δεν επιτρέπεται ούτε καν να αναφερθεί το όνομά του. Δεδομένου ότι με κάθε γιορτή ή πένθος κάποιου ατόμου της φυλής προστίθεται ένα επιπλέον κομμάτι, το τοτέμ αποτελεί κομμάτι ιστορίας της κάθε φυλής. Και ενώ αυτό μοιάζει να υπάρχει μόνο στον Καναδά, στην πραγματικότητα εκφάνσεις του τοτεμισμού, όπως λέγεται η τάση αυτή, υπάρχουν μέσα στον καθένα μας, στις απλές εκδηλώσεις της καθημερινής μας ζωής.
Ίσως να μην προσδίδουμε ιερές ιδιότητες σε αγαπημένα μας αντικείμενα, αλλά σίγουρα όλοι ξεχωρίσαμε κάποια αντικείμενα, τα οποία κρατήσαμε σαν φυλαχτά και τα συνδέσαμε άρρηκτα με συγκεκριμένες φάσεις της ζωής μας. Ανάλογα με την ηλικία τα πιθανά τοτέμ αλλάζουν και αυτό είναι απόλυτα λογικό. Αρχίζοντας από τη βρεφική ηλικία -αν και δύσκολο να θυμόμαστε- οι γονείς μας θα μπορούσαν να παρατηρήσουν κάποια ιδιαίτερη συμπάθεια σε κάτι δικό μας. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια κουβέρτα ή μια κουδουνίστρα. Μεγαλώνοντας, ως παιδιά, είναι αδύνατο να μη θυμόμαστε το αγαπημένο μας παιχνίδι, αυτό που δεν αποχωριζόμασταν ποτέ και δεν το αφήναμε από τα χέρια μας ούτε όταν κοιμόμασταν. Για κάποιους μπορεί να ήταν ένα αυτοκινητάκι, ένα λούτρινο, μια κούκλα ή οτιδήποτε άλλο!
Η πλειονότητα έχει ακόμη αυτό το μικρό, αλλά σημαντικό αντικείμενο. Οι πιο συναισθηματικοί μάλιστα το κρατάνε με πρόθεση να το μεταβιβάσουν στα παιδιά τους, πιστεύοντας πως έτσι τους θα τους χαρίσουν απλόχερα ένα κομμάτι του εαυτού τους. Τα τοτέμ κάνουν την εμφάνισή τους και στην ενήλικη και στη μεσήλικη ζωή. Κατά κύριο λόγο δίνουμε συναισθηματική αξία σε αντικείμενα που είτε συνδέουμε με σπουδαίες στιγμές της ζωής μας, όπως ένα ταξίδι ή ένα διαγωνισμό είτε σε δώρα σημαντικών προσώπων. Συχνά ακουστά για οικογενειακά μενταγιόν με ή χωρίς φωτογραφίες και κειμήλια. Η μαγική τάση που έχουν τα εν λόγω αντικείμενα στη δικιά μας ζωή είναι το ότι μας προσφέρουν τη δυνατότητα να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν. Κάθε φορά που τα κρατάμε ή που θαυμάζουμε την όψη τους, για κάποια δευτερόλεπτα μεταφερόμαστε στην πρώτη μας επαφή μαζί τους, ενώ έρχονται σιγά-σιγά στο μυαλό μας όμορφες και γλυκές αναμνήσεις που έχουμε και που είναι συνδεδεμένες με αυτό.
Ακριβώς όπως τα τοτέμ αποτελούν κομμάτι της ιστορίας της κάθε φυλής, διαδραματίζουν τον ίδιο ακριβώς ρόλο και για τη ζωή κάθε ανθρώπου. Περιγράφει ένα μέρος της δικιάς μας ιστορίας, σχετίζεται και συνδέεται άρρητα με μια περίοδο της ζωής μας. Κάθε τέτοιο αντικείμενο έχει μια σημαντική ιστορία να σου πει και εσύ κάθε φορά είσαι πρόθυμος να την ακούσεις, ξανά και ξανά, χωρίς να βαριέσαι.
Συντάκτης: Κατερίνα Παλατέ
