Μία παγκόσμια τάση στις σχέσεις, εδώ κι αρκετά χρόνια, κάνει πιο έντονη την εμφάνισή της. Ο λόγος για τη σχέση με συναίνεση από κοινού για μη μονογαμία ή αγγλιστί, αν προτιμάτε, Consensual Non Monogamy. Η συγκεκριμένη τάση παρουσιάζει μεγάλη άνθηση τα τελευταία έτη στο εξωτερικό, με την Ελλάδα –όπως και σε πολλά άλλα πράγματα– να ‘χει μείνει πολύ πίσω σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη οπτική.
Αν κι υπάρχει οργανωμένο κίνημα στη χώρα μας, η πλειοψηφία των συνανθρώπων μας είτε δε γνωρίζει καν τη μορφή της είτε δεν την αναγνωρίζει ως σχέση, για ηθικούς κυρίως λόγους. Στον αντίποδα, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία το 2017 υπήρξαν 19.190 διαζύγια στη χώρα μας, αριθμός ρεκόρ την τελευταία τουλάχιστον δεκαετία, σε μια εποχή που η αύξησή τους είναι ραγδαία, έτσι κι αλλιώς. Με τη μοιχεία ασφαλώς να αποτελεί τον σημαντικότερο λόγο, πίσω μόνο απ’ το συναινετικό διαζύγιο. Αν βάλουμε κι αυτά που γίνονται κρυφά και δε μαθαίνονται ποτέ, καταλαβαίνει κάνεις ότι το ποσοστό ανεβαίνει. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα απ’ την αρχή πριν χαθούμε σε αυτήν την αντιφατική άβυσσο.
Η Consensual Non Monogamy (CNM) είναι ένας όρος-ομπρέλα για κάθε πρακτική ή φιλοσοφία στενής σχέσης που δεν ανταποκρίνεται αυστηρά στα πρότυπα της μονογαμίας, ιδιαίτερα στο ό,τι έχει να κάνει μόνο ένα άτομο με το οποίο θα ανταλλάσσει σεξ, αγάπη και στοργή. Συγκεκριμένα, η CNM υποδεικνύει μορφές διαπροσωπικής σχέσης που διεξάγονται σκόπιμα, στις οποίες τα αιτήματα για αποκλειστικότητα (για σεξουαλική αλληλεπίδραση ή συναισθηματική σύνδεση, για παράδειγμα) εξασθενούν ή εξαλείφονται, και τα άτομα μπορούν να σχηματίζουν πολλαπλούς και ταυτόχρονους σεξουαλικούς ή ρομαντικούς δεσμούς.
Κι ενώ μοιάζει σαν ένα νέο κύμα σεξουαλικής απελευθέρωσης, ενυπάρχει στην ανθρώπινη φύση εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αρκεί μόνο να σκεφτούμε ότι η μονογαμία υπάρχει σαν πλαίσιο μόνο τα τελευταία 1000 χρόνια. Αν ανατρέξει κάνεις στην ανθρώπινη ιστορία, θα δει πολλές εκφάνσεις αυτού του φαινομένου, με πιο πρόσφατες αυτές των Γάλλων αριστοκρατών των 18 αιώνα και το κίνημα της σεξουαλικής απελευθέρωσης, τη δεκαετία του ‘70.
Στη Γη του 2019, η συγκεκριμένη τάση υποστηρίζεται πλέον κι από ερευνητική υπόσταση. Με ένα απ’ τα κύρια επιχειρήματα των υποστηρικτών της να ‘ναι ότι ερευνητικά ο άνθρωπος απ’ τη φύση του είναι πολυγαμικό ον. Μόλις το 3 % των θηλαστικών είναι μονογαμικά, κι ακόμη κι αυτά δεν είναι πίστα.
Κι ενώ ο συσχετισμός με το ζωικό βασίλειο μπορεί να κάνει τα πράγματα να φαίνονται πιο ξεκάθαρα, στην ουσία τα περιπλέκει. Η πολυγαμία από θηλαστικό σε θηλαστικό διαφέρει κι αποδεδειγμένα επιστημονικά ένα θηλαστικό που θεωρείται πολυγαμικό (χιμπατζήδες) μπορεί για αρκετό χρονικό διάστημα ή μόνιμα να ‘ναι προσκολλημένο σε έναν μόνο σύντροφο. Οι έννοιες της πολυγαμίας ή της μονογαμίας μοιάζουν περισσότερο παραπλανητικές, πάρα ξεκαθαρίζουν την όποια διαφωνία.
Μια νέα μόδα; Μια φυσική ανάγκη; Μια γροθιά στο καθιερωμένο κοινωνικό μοντέλο; Ό,τι και να ‘ναι απ’ τα τρία (ή και τα τρία μαζί, πολύ πιθανόν), η ουσία βρίσκεται αλλού. Αυτό που πρέπει να αναλογιστούμε ως ανθρωπότητα δεν είναι αν απειλείται η μονογαμία ή αν οι υποστηρικτές της άνωθεν τάσης μοιάζουν με μαύρα πρόβατα σε ένα γενικό ηθικό, κι όχι μόνο, πατρονάρισμα. Η ουσία βρίσκεται στην αλήθεια. Στην αλήθεια των συναισθημάτων μας.
Σίγουρα, είναι περισσότερο αληθινό να αποδέχεσαι τη φυσική πολυγαμία σου ή αντίστοιχα μονογαμία, χωρίς να κρύβεσαι πίσω απ’ τα κοινωνικά στεγανά, και να πληγώνεις ανθρώπους, με πρώτο τον ίδιο σου τον εαυτό. Το σημαντικότερο, όμως, είναι να αποδεχτείς την αλήθεια του εντονότερου ανθρώπινου συναισθήματος. Την αλήθεια του έρωτα.
Αποδεδειγμένα, τα ερωτευμένα ζευγάρια κάνουν το καλύτερο σεξ. Κι αποδεδειγμένα τα ερωτευμένα ζευγάρια δεν επιθυμούν κανέναν πέρα απ’ τον σύντροφό τους. Το ερώτημα, λοιπόν, που πραγματικά πρέπει να μας απασχολεί δεν πρέπει να ‘ναι πού οδεύουν οι σχέσεις ή συγκεκριμένα η μονογαμία το 2019, αλλά πού οδεύει ο έρωτας.
Ένας έρωτας που απ’ την αλήθεια του κάνεις δεν μπορεί να ξεφύγει, αλλά λίγοι την κοιτάμε κατάματα!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη