Τζαμπατζής: αυτός που συστηματικά προσπαθεί να αποκτήσει κάτι χωρίς να πληρώσει.
Νομίζω όλοι, λίγο ή πολύ, κατανοούμε και γνωρίζουμε την έννοια του τζαμπατζή. Αυτό που, όμως, οι περισσότεροι αγνοούμε ή δεν του δίνουμε τόσο προσοχή είναι η σημασία της λέξης-κλειδί «συστηματικά» που εμπεριέχεται στον ορισμό της έννοιας. Το «σύστημα» αποτελεί την πεμπτουσία του τζαμπατζή, είναι αυτό που τον καθορίζει και τον αναδεικνύει στην κλίμακα των επιτυχημένων τζαμπατζήδων.
Ο τζαμπατζής, που λέτε, παρουσιάζει μια συνέπεια, τέτοια πειθαρχεία στην προσπάθειά του να μην πληρώσει, που θα τον ζήλευε το τραπεζικό σύστημα της Ελβετίας, ο καλύτερος προπονητής ποδοσφαίρου και μια συνηθισμένη παρέλαση στη Βόρεια Κορέα. Μόνο για την Ηλιάνα Παπαγεωργίου δεν είμαι σίγουρος, γιατί το πιο πιθανό είναι κι αυτό να το κάνει καλύτερα.
Αφήνοντας, λοιπόν, την Ηλιάνα και γυρνώντας πίσω στο φίλο μας τον τζαμπατζή. Θαρρώ πως ήδη έχεις αρχίσει να κατευθύνεις τη σκέψη σου προς ένα συγκεκριμένο πρόσωπο της παρέας σου. Ίσως και προς τον εαυτό σου, αν και δε με συμφέρει, γιατί αν είναι έτσι κι εδώ τζάμπα θα την βγάλεις και δε βλέπω να έχει ανταπόκριση το άρθρο. Ελπίζοντας στο πρώτο, θα πάμε παρακάτω και θα προσπαθήσουμε μαζί να διαλευκάνουμε τελείως τις σκέψεις σου και να σκιαγραφήσουμε ολοκληρωμένα το προφίλ του τζαμπατζή φίλου μας.
Ο τζαμπατζής δεν έχει φύλο. Είναι απαλλαγμένος από κάθε στερεοτυπική κατανομή. Μπορεί να βρίσκεται παντού, σε κάθε σώμα ανθρώπινης ύπαρξης. Στην ουσία σκέψου τον σαν μια άυλη ιδέα που μπορεί να φωλιάσει σε κάθε ανθρώπινο νου.
Ο τζαμπατζής δεν έχει ντροπή. Μην μπεις καν στον κόπο να αναρωτηθείς γι’ αυτό. Είναι ικανός για τα πάντα. Κι όταν λέμε για τα πάντα, εννοούμε τα πάντα. Θα προσπαθούσα να σου καταγράψω ένα παράδειγμα με το τι είναι ικανός να κάνει αλλά οι λέξεις δε φτάνουν για να χωρέσουν το μεγαλείο του.
Ο τζαμπατζής είναι τόσο πολυμήχανος που ο Οδυσσέας μοιάζει μπροστά του μαθητευόμενός του. Η εφευρετικότητά του για να πετύχει το σκοπό του είναι αξιοζήλευτη.
Αρκετά, όμως, με τα γενικά χαρακτηριστικά, ας τον εντάξουμε στην έννοια της παρέας. Ο τζαμπατζής της παρέας, λοιπόν. Θα μπορούσε να είναι μια παρέα μόνος του αρχικά, και το προφίλ του σε μια παρέα λίγο ή πολύ είναι κάπως έτσι:
Είναι εκείνος που θα σε πρήξει με νύχια και με δόντια να βγείτε μια random μέρα που συνήθως δεν είναι στις τοπ για έξοδο (πχ Τρίτη) ή βαριέσαι να βγεις. Θα καταφέρει να σε πείσει τελικώς και πάντα με έναν περίεργο μαγικό τρόπο στο τέλος δε θα έχει χρήματα. Μάντεψε ποιος θα πληρώσει;
Είναι εκείνος που σε μια μεγάλη παρέα σε ταβέρνα, την ώρα του λογαριασμού δεν τον βρίσκεις πουθενά. Περισσότερες εξαφανίσεις κι απ’ το amber alert κουβαλάει στην πλάτη του. Και στο σπάνιο φαινόμενο –κάτι σαν έκλειψη ηλίου και σελήνης μαζί– που θα βρίσκεται εκεί την ώρα της λυπητερής, η ακρίβειά του στο τι κατανάλωσε κάνει τα υπολογιστικά συστήματα της NASA να μοιάζουν με κοινά κομπιουτεράκια.
«Δέκα ευρώ ο καθένας; Είστε τρελοί; Έφαγα 2 σουβλάκια/καλαμάκια με 5 κομμάτια κρέας το καθένα, 2 πιρουνιές τζατζίκι, 3,5 πατάτες και 1 τρίχα. Την τρίχα σας την κερνάω. Όλα αυτά βγαίνουν 5,25 € σύνολο. Βάζω τα 25 cents και τα 5 θα τα βρούμε». Ένα τυπικό του παραλήρημα για να καταλάβεις.
Δώρα. Ειδικό κεφάλαιο. Ξέρεις ότι ποτέ δεν πρόκειται να λάβεις κάτι από αυτόν σε οποιαδήποτε περίσταση της ζωής σου. Αν, όμως, αν, ξαναλέω, αν, συμβεί κάτι τέτοιο, οι πιθανότητες να είναι καινούργιο είναι όσες είναι σήμερα να γίνει τρομοκρατική επίθεση στο μετρό της Θεσσαλονίκης. Με καμία Παναγία. Το χαλασμένο δόντι του παππού του είναι ένα μέτρο για το τι δώρο μπορείς να λάβεις. Απ’ την άλλη, όμως, αν εσύ ξεχάσεις ότι το έβδομό του όνομα είναι Τρυποκάρυδος και δεν του πάρεις δώρο στην ονομαστική του γιορτή θα στο χτυπάει μια ζωή.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά έρχονται να δημιουργήσουν μια περσόνα που αρχικά δε μοιάζει συμπαθής κι αναρωτιέσαι γιατί κάνεις παρέα με αυτό το άτομο. Η φύση έχει μεριμνήσει, όμως, γι’ αυτό κι έρχεται να το ισορροπήσει. Ο τζαμπατζής έχει ταυτόχρονα και θετικά στοιχεία. Είναι συνήθως η ψυχή της παρέας. Αυτός που θα σε κάνει να γελάσεις με την καρδιά σου και γενικότερα ένα άτομο συνολικής αποδοχής απ’ την παρέα. Ένα άτομο που χωρίς αυτό το ελάττωμα του θα αποτελούσε τον ιδανικό φίλο.
Μεγαλύτερη τσιγκουνιά από αυτή των συναισθημάτων δεν υπάρχει κι ευτυχώς για εμάς, ο τζαμπατζής μας φίλος συνήθως από αυτή στερείται.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη