Οι singles εθίζονται στη μοναχικότητά τους

«Ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό. Αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες κοινωνίες είναι είτε θηρίο είτε θεός» είχε ισχυριστεί ο Αριστοτέλης, κάμποσους αιώνες πριν. Παραφράζοντας λίγο τα λόγια του, θα προσθέσω ότι αυτός που μπορεί να ζήσει μακριά απ’ τις ανθρώπινες σχέσεις είναι είτε θηρίο, είτε θεός, είτε και τα δύο. Η ειδοποιός διαφορά που, τελικά, ορίζει το τι γίνεται ο καθένας, είναι η διαχείριση της μοναξιάς. Ή αν θέλεις, καλύτερα, του φόβου της μοναξιάς.

Τριγυρίζοντας πάντα στα ασφαλή μονοπάτια της ψυχολογίας, ο φόβος της μοναξιάς (όπως και πολλοί άλλοι φόβοι) οφείλονται σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην παιδική μας ηλικία κι έχουν άμεση σχέση με τον δεσμό με τη μητέρα μας. Ένα παιδί που βίωσε πρώιμα και πολύ συχνά την απουσία, γεμίζει με αγωνία. Σε όλη του τη ζωή ψάχνει να προστατευθεί ή να τρέξει. Αντίστοιχα κι ένα παιδί που είναι υπερπροστατευμένο, σε κατάσταση μοναξιάς δεν έχει την εμπειρία να τη διαχειριστεί κι αντιδρά με τα ίδια συμπτώματα.

Στον αντίποδα, αν ένα παιδί έχει ωφεληθεί από έναν ασφαλή δεσμό κι από μία εμπιστοσύνη στις ικανότητες της αυτονομίας του, δε θα έχει ανάγκη να τραφεί απ’ την αναγνώριση κι απ’ την παρουσία του άλλου. Αλλά αν οι επιθυμίες κι οι φόβοι του δεν έχουν ακουστεί, τότε προκύπτει μία εντύπωση εγκατάλειψης κι ανεπάρκειας. Λεπτές οι ισορροπίες κι οι γραμμές για το πού μπορεί να ανήκει ο καθένας μας. Εξηγεί, όμως, κατά πολύ γιατί ενυπάρχει, λίγο ή πολύ, ο φόβος της μοναξιάς στον καθένας μας.

Επιστρέφοντας στο τώρα, και πριν μιλήσουμε για θεούς και δαίμονες, δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να παραβλέψει την επιρροή της σύγχρονης κοινωνίας στην καλλιέργεια του αισθήματος αυτού. Μπορούμε να επικοινωνήσουμε και να συναναστραφούμε κοινωνικά πιο εύκολα από κάθε άλλη φορά στην ανθρώπινη ιστορία. Τα αυξημένα μέσα αυξάνουν και τη συνειδητοποίηση της μοναξιάς.  Μετράμε likes, κλήσεις, ραντεβού. Και στην απουσία τους έρχεται η μοναξιά στο προσκήνιο, θυμίζοντάς μας ότι είμαστε, πραγματικά, μόνοι με ή χωρίς αυτά. Βλέπουμε ανθρώπους, αλλά κοιτάμε κάτω.

Θεός, λοιπόν, ή θηρίο; Όλοι, κάποια στιγμή στη ζωή μας, ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτό το δίλημμα. Ο καιρός που μένουμε μόνοι όλο κι ανεβαίνει κι εκεί έχουμε δύο επιλογές: Ή θα αγαπήσεις τους ανθρώπους με πρώτο εσένα ή θα τους μισήσεις.

Το να γίνεις θηρίο είναι το πιο εύκολο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να ‘χεις ασθενή μνήμη. Ξεχνάς τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά σου, τα συναισθήματα που βίωσες στο παρελθόν, και πορεύεσαι με τα αρνητικά συναισθήματα που κάποτε ένιωσες. Δυσπιστία και φόβος προς τους ανθρώπους. Στην ουσία, δυσπιστία και στον ίδιο σου τον εαυτό. Θηρίο στο κλουβί που ο ίδιος έκλεισες την πόρτα.

Θεός απ’ την άλλη. Θεός του εαυτού σου. Αποκτάς απόλυτη αυτοκυριαρχία κι αυτονομία. Το μυστικό κρύβεται στην αξία. Αξία του «εγώ». Αξία τους «εμείς». Αξία των συναισθημάτων. Το να μάθεις να αξιολογείς, σημαίνει ότι έχεις μάθει να χάνεις. Το να μάθεις να χάνεις σημαίνει ότι έχεις μάθει να κερδίζεις. Να κερδίζεις τον εαυτό σου. Όσο περισσότερο μένουμε μόνοι (χωρίς σχέση), τόσο πιο πολύ ακούμε την εσωτερική φωνούλα μέσα μας. Τόσο πιο συχνά αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας.

Στη διαμάχη αυτή πολλοί άνθρωποι ψάχνουν ένα άνθρωπο για να καλύψουν το κενό ασφαλείας που νιώθουν. Άλλοι δεν μπαίνουν καν. Κι ενώ τυπικά μοιάζουμε ελεύθεροι, είμαστε περισσότερο φυλακισμένοι από πότε, αγαπάμε τον δεσμοφύλακα που εμείς επιλέξαμε να μας φυλάει. Οξύμωρο αλλά ταυτόχρονα κατατοπιστικό για τη συχνότερη κατάληξη των ανθρώπινων σχέσεων.

Ο άνθρωπος που μένει πραγματικά ελεύθερος μόνο με τον εαυτό του και μαθαίνει να τον αντιμετωπίζει, αγαπάει τη μοναξιά του και την κάνει μοναχικότητα. Αυτοπροσδιορίζεται, θέτει στόχους, «θέλω» και κόκκινες γραμμές. Γνωρίζει ότι μπορεί να ‘ναι πραγματικά καλά με τον εαυτό του -άλλωστε, αυτό είναι και το κλειδί για να ‘σαι καλά και με όλους τους υπόλοιπους.

Οι επιλογές του, φυσικά, είναι πολύ πιο συγκεκριμένες και πολύ πιο κοντά στην ψυχή του. Δύσκολα θα επιλέξει μια σχέση, όχι γιατί δεν πιστεύει σε αυτές, αλλά γιατί γνωρίζει την αξία τους. Πρέπει να ‘ναι κάτι πολύ δυνατό για να τον κάνει να δεσμευτεί και πάλι. Θέτει πλέον υψηλά στάνταρ.

Παρεξηγημένη έννοια η αξία και τα ανάλογα υψηλά στάνταρ. Άλλοι την αξιολογούν με την ποσότητα άλλοι με την ποιότητα. Ο ελεύθερος άνθρωπος την αξιολογεί με τον χρόνο. Μην μπερδεύεσαι, δεν εννοώ τις ώρες τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα. Αυτά είναι ανθρώπινα ανασφαλή δημιουργήματα. Αξίζει ό,τι μένει στο χρόνο.

Η ευτυχία κι η δυστυχία μοιράζονται. Το πού καθορίζει την καθεμία. Αξίζει ό,τι νικάει τον χρόνο.