Πόσο διαρκεί ο έρωτας και το πάθος; Νομίζω είναι μια ερώτηση που όλους μας έχει απασχολήσει, κατά καιρούς. Είτε αυτό συμβαίνει όταν μπαίνουμε σε μια σχέση, είτε κατά τη διάρκειά της, είτε στο τέλος της. Ακόμα κι όταν είμαστε ελεύθεροι.
Οι απαντήσεις που θα ακούσεις ποικίλλουν και πολλές φορές έχουν να κάνουν με τη συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται ο ερωτώμενος. Για κάποιους κρατά μια στιγμή, για άλλους για πάντα. Οι ίδιοι που μπορεί να πιστέψαμε ότι διαρκεί για μια στιγμή, στον επόμενο άνθρωπο ονειρευτήκαμε το «για πάντα».
Η επιστήμη της βιοχημείας, βέβαια, έχει διαφορετική άποψη. Η πλάστιγγα μάλλον γέρνει περισσότερο προς τη μια στιγμή. Κι αυτό συμβαίνει γιατί η ομάδα πρωτεϊνών που προκαλεί τα σκιρτήματα του έρωτα και τα παράφορα συναισθήματα, η λεγόμενη νευροτροφίνη, μετά το πέρας του ενός χρόνου επιστρέφει στα επίπεδα που βρισκόταν πριν γνωρίσουμε τον σύντροφό μας.
Πιο συγκεκριμένα, ερευνητές, απ’ το πανεπιστήμιο της Παβία στην Ιταλία το 2005, ανέλυσαν τις διακυμάνσεις της συγκεκριμένης ομάδας πρωτεϊνών στο αίμα 116 ανδρών και γυναικών ηλικίας 18 έως 31 ετών. Μισοί απ’ τους εθελοντές τους είχαν αρχίσει πρόσφατα μια σχέση, ενώ οι υπόλοιποι είτε ήταν εργένηδες είτε βρίσκονταν σε μακροχρόνιες σχέσεις.
Στους εθελοντές που μόλις είχαν αρχίσει μια σχέση, τα επίπεδα μίας εκ των πρωτεϊνών –του επονομαζόμενου παράγοντα αναπτύξεως των νεύρων (NGF)– ήταν σημαντικά υψηλότερα. Έπειτα από ένα χρόνο, σε 39 απ’ τους 58 εθελοντές που εξακολουθούσαν να έχουν αυτή τη «νέα» σχέση, τα επίπεδα του NGF είχαν επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα.
Εκλαϊκεύοντας το ερευνητικό αποτέλεσμα∙ ένα χρόνο περίπου κρατάει το μέλι. Τι γίνεται μετά; Μα φυσικά πέφτουν οι μάσκες. Είναι το σημείο που συνειδητοποιείς ποιον άνθρωπο έχεις πραγματικά απέναντί σου κι αφήνεις πίσω την εξιδανίκευσή του. Στην ουσία, σε εκείνο το σημείο επιλέγουμε πραγματικά τον σύντροφό μας. Είναι αυτή η επιλογή που οι ψυχολόγοι ονομάζουν ανακλητική. Και μέσα της βρίσκεται ο ουσιαστικός έρωτας και τα μετέπειτα βαθύτερα συναισθήματα.
Σε αυτό το σημείο, απαλλαγμένοι απ’ τη μέθη του έρωτα, επιστρέφουμε στην πραγματικότητα κι έχουμε πιο ξεκάθαρη εικόνα για το τι έχουμε απέναντί μας και τι πραγματικά ζητάμε. Αυτό το κομβικό σημείο, πολλές φορές, τρομάζει τα ζευγάρια και τα κάνει να χωρίζουν. Γιατί δεν αρκεί μόνο να σε ικανοποιεί αυτό που έχεις απέναντί σου, αλλά και να ανοίξεις τα δικά σου κανάλια επικοινωνίας. Φοβούμενοι, συχνά, για το μέλλον της νέας σχέση μπλοκάρουμε συναισθηματικά, κι αναλωνόμαστε σε μια εσωτερική μάχη μεταξύ λογικής και συναισθημάτων.
Η μάχη διαρκεί αρκετό καιρό, πολύ περισσότερο από όσο κάναμε αρχικά για να ερωτευθούμε αυτόν τον άνθρωπο. Κι έχει θετική έκβαση, όταν περνώντας στιγμές με το ταίρι μας αντιλαμβανόμαστε ότι ο άλλος είναι κάτι εξαιρετικό για εμάς, γιατί μας έπεισε και τον πείσαμε, κι όχι γιατί απλά θέλουμε να το πιστεύουμε ή το νιώθουμε.
Πώς θα φτάσεις φυσικά σε αυτό το αποτέλεσμα, θα ρωτήσει εύλογα κανείς.
Πρώτη παγίδα που οφείλεις να αποφύγεις είναι αυτή του αποτελέσματος. Το ότι πρέπει να πεισθείς και να πείσεις, δε σημαίνει ότι οφείλεις να το κάνεις με οποιονδήποτε τρόπο και τίμημα. Η ειλικρίνεια οφείλει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ειλικρίνεια τόσο σε αυτά που δίνω όσο και σε αυτά που λαμβάνω. Με οδηγό, λοιπόν, την ειλικρίνεια, δημιουργείς και μετράς συναισθήματα, όπως η οικειότητα, η συντροφικότητα κι η δέσμευση.
Δεύτερο σημείο κι ιδιαίτερα κομβικό, είναι αυτό του χρόνου. Οφείλεις να ‘χεις υπομονή και θέληση για να επενδύσεις σε έναν άνθρωπο και μια σχέση. Η διάρκεια προς μία κατεύθυνση, αυτή είναι η ουσία του έρωτα.
Τέλος, δεν μπορείς να έχεις τίποτα από όλα αυτά, αν φοβάσαι. Αν φοβάσαι εσένα, τον άλλον, το μέλλον, τότε κακώς ψάχνεις την αγάπη και τον έρωτα. Η αμφισβήτηση όλων αυτών είναι μια πολύ παραγωγική διαδικασία, γιατί έτσι αποκτάς τη γνώση. Η αμφισβήτηση μέσα απ’ τον φόβο, όμως, είναι καταστροφική. Γιατί πολύ απλά αμφισβητείς κάτι που δεν υπάρχει.
Η άγνοια στον έρωτα μπορεί να είναι κινητήριος δύναμη, αλλά η γνώση παραμένει δύναμη. Η κύρια δύναμη. Μια δύναμη που οφείλεις να την χειρίζεσαι με θάρρος.
Νικάμε το φόβο, όταν τον γνωρίζουμε.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη