Όταν ήμασταν παιδιά η εικόνα των γονιών μας να φιλιούνται, μας έκανε έξαλλους και τσιρίζαμε δυσανάλογα με το μπόι μας. Μεγαλώνοντας, το ύψος μας αυξήθηκε κι οι φωνητικές μας χορδές ηρέμησαν. Τα «φαντάσματα» του παρελθόντος επανήλθαν στην εφηβεία όταν συνειδητοποιήσαμε ότι έχουν κι οι γονείς μας μεταξύ τους ενεργή σεξουαλική ζωή. Διαλύθηκαν μία και καλή στην ενηλικίωσή μας -ή μήπως όχι;
Πάμπολλες έρευνες κατά καιρούς έχουν πραγματευτεί τον ρόλο των γονέων ως πρότυπα στη ζωή των παιδιών. Είναι ευρέως διαδεδομένο πως τα παιδιά στις μικρές ηλικίες μιμούνται τις συμπεριφορές των γονιών τους, θέλοντας υποσυνείδητα να λάβουν περισσότερης αποδοχής. Συνηθισμένο φαινόμενο σε πολλά σπίτια σ’ εκείνες τις ηλικίες, τα παιδιά να φοράνε τα τακούνια της μαμάς ή να κάνουν πως οδηγούνε το σταθμευμένο αυτοκίνητο.
Όλα συμβαίνουν στο πλαίσιο της μίμησης. Μόνο που δεν απορροφούμε μόνο συνήθειες αλλά και συναισθήματα. Οι γονείς μας αποτελούν στην ουσία το πρώτο μάθημα αγάπης, έρωτα και πάθους. Βλέποντάς τους να ανταλλάσσουν ένα φιλί και γενικότερα η εικόνα τους μπροστά μας ως ζευγάρι, έχει επιστημονικά αποδεδειγμένα είτε ευεργετικές είτε αρνητικές ιδιότητες στη μετέπειτα προσωπική ζωή κι ευτυχία μας.
Μεγαλωμένοι σε περιβάλλον με συναισθηματική σταθερότητα είναι πιο εύκολο να επεξεργαστούμε τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε και να στήσουμε σε υγιείς βάσεις τη δική μας προσωπικότητα. Αντίθετα, σ’ ένα άστατο συναισθηματικό περιβάλλον τα ερεθίσματα που λαμβάνουμε είναι μπερδεμένα κι η οικοδόμηση της προσωπικότητάς μας ξεφεύγει από τα υγιή πλαίσια, υφαίνοντας μια προσωπικότητα που δεν ανταποκρίνεται στη δικιά μας πραγματικότητα, αλλά στις άστατες συναισθηματικές αντανακλάσεις. Μπορεί εύκολα να κατανοήσει κάνεις τη σημαντικότητα μια υγιούς σχέσης μεταξύ των γονιών για τη μετέπειτα προσωπική ευτυχία μας.
Η πραγματικότητα αυτή δεν αλλάζει στη ζωή ενός ανθρώπου όσα χρόνια και να περάσουν. Η υγιής σχέση των γονέων αποτελεί το πρώτο και το φωτεινότερο αστέρι προς στη δικιά μας προσωπική ευτυχία. Όσα χρόνια και να περάσουν, όσες αποτυχημένες σχέσεις και να βιώσουμε η εικόνα της μαμάς και του μπαμπά μας να αγκαλιάζονται και να λένε πόσο αγαπούν ο ένας τον άλλο, μας δίνει δύναμη να προχωρήσουμε.
Είτε είμαστε 20 κι αυτή η εικόνα είναι ζωντανή, είτε είμαστε 60 και πλέον, δυστυχώς, απλώς πια βρίσκεται χαραγμένη στο μυαλό και στην ψυχή μας. Μας δίνει μορφή κι υπόσταση σε κάτι τόσο άυλο όσο η αγάπη κι ο έρωτας, που τα φθηνά υποκατάστατα που μπορεί να συναντήσουμε στον δρόμο μας δε μας πτοούν γνωρίζοντας την πραγματική αξία τους.
Η εικόνα των γονιών σου να φιλιούνται, με τα χρόνια από κραυγή απόγνωσης γίνεται κραυγή ζωής. Μιας ζωής που όλοι μας αναζητάμε κι ο καρπός της είμαστε εμείς οι ίδιοι. Τι πιο όμορφο από αυτό;
Το να αγαπιούνται και να είναι ερωτευμένοι οι γονείς σου, συνειδητοποιείς ότι δεν είναι τίποτα άλλο απ’ την απόδειξη ότι εσύ είσαι ένα παραγωγό αυτής της υγιούς διαδικασίας. Το σεξ μεταξύ τους που στην εφηβεία το αντιμετώπισες ως κάτι περίεργο, στη συνέχεια της ζωής σου καταλαβαίνεις ότι αποτελεί απλά ένα μέσο έκφρασης. Ένα ακόμη εργαλείο στη διεξαγωγή της διαδικασίας ανεξαρτήτου ηλικίας.
Η σοβαρή αναπαραγωγή –κι αυτή που τελικά επικεντρώνεσαι– είναι αυτή των συναισθημάτων και των αξιών που εκπέμπει ένα ευτυχισμένο ζευγάρι, όπως αυτό των γονιών σου. Και τα λόγια που συνοψίζουν την πεμπτουσία αυτή είναι τα εξής:
«Μπαμπά, μαμά, έμαθα να είμαι ευγνώμων με τους ανθρώπους γιατί σας άκουσα να λέτε ευχαριστώ και για το πιο μικρό πράγμα».
«Μπαμπά, μαμά, έμαθα να συγχωρώ τους ανθρώπους γιατί το ίδιο κάνατε κι εσείς με μένα».
«Μπαμπά, μαμά, δε χάνω την πίστη μου στην αγάπη και τον έρωτα γιατί εσείς είστε το ζωντανό παράδειγμά μου».
«Αγαπάω και σέβομαι τον/την σύντροφό μου γιατί το ίδιο έκανε και ο πατέρας με τη μητέρα μου».
Υ.Γ. Πολλές φορές η αποφυγή του αρνητικού προτύπου μπορεί να γίνει μεγαλύτερη κινητήριος δύναμη κι από τη μίμηση του αντίστοιχου θετικού!
Επιμέλεια κειμένου: Μάιρα Τσιρίγκα