Μια από τις ισχυρότερες σκέψεις που απασχολεί τον ανθρώπινο νου χρόνια ολόκληρα είναι το «να μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω». Και πόσες σοβαρές προσπάθειες έχουν γίνει για να υλοποιηθεί αυτή η ευχή που βασανίζει. Θεωρίες και φαντασιώσεις για μηχανές του χρόνου και ταξίδια σε άλλες διαστάσεις κι όλα αυτά γιατί; Για να σβήσεις το παρελθόν; Να το αλλάξεις; Ή να το ξαναζήσεις από την αρχή;

Αρχικά γιατί τέτοια εμμονή να επέμβει ο άνθρωπος στο παρελθόν; Όλοι μετανιώνουν για κάτι, είναι απόλυτα φυσιολογικό, και ναι, ο χρόνος δε γυρίζει πίσω. Αλλά αυτό δεν έχει και μια γλύκα μέσα; Δεν είναι τίποτα δεδομένο -εκτός από το ότι δε γυρνάει πίσω- απέναντι στον χρόνο, κι αυτό σε κάνει να εκτιμάς και συνάμα, να ζεις. Κι οι αναμνήσεις; Αυτό είναι το δώρο του παρελθόντος. Κι ενώ οι αναμνήσεις μπορούν να είναι και καλές και κακές, γιατί η λέξη «ανάμνηση» παραπέμπει σε κάτι απόλυτα θετικό; Διότι δεν έχει σημασία τι συνέβη.

Έγινε, το έζησες, πέρασε, θα το θυμάσαι. Είτε όμορφο είτε άσχημο, άφησε το στίγμα του. Σου συμπλήρωσε ένα κομμάτι, σε μεγάλωσε. Μην ξεχνάς άλλωστε, ότι τα μεγαλύτερα τραγούδια γράφτηκαν για το παρελθόν και τον πόνο που κρύβεται σ’ αυτό. Τον καλό πόνο. Αυτόν που φέρνει δάκρυα χαράς. Θυμήσου τα λευκώματα, τα ημερολόγια που κράταγες στο δημοτικό ή ακόμα και τώρα που μεγαλώνεις. Καταγραφείς περιστατικά με την κάθε λεπτομέρεια, ώστε με την κάθε ανάγνωση, να ξαναβρίσκεσαι στην ίδια μέρα, στο ίδιο μέρος. Το παρελθόν είναι μια δύναμη που ορίζει τον άνθρωπο και την εξέλιξή του. Αλλά δεν είναι σημαντικό ακριβώς το τι συνέβη. Είναι το πώς θυμάσαι ν’ αντιδράς σ’ αυτό και πώς τελικά ζει μέσα σου.

Κι επιστρέφω λοιπόν στις πρώτες ερωτήσεις. Να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, για να σβήσεις το παρελθόν; Κάθετη γραμμή στην ανάμνηση κι ό,τι έμαθες απ’ αυτή; Ακόμα και το χειρότερο πράγμα να ήταν, εκείνη τη στιγμή σε καθόρισε. Κι όπου και να οδήγησε, όσο και να σε πλήγωσε, είσαι ακόμα εδώ. Σε ωρίμασε, σε σκληραγώγησε, σ’ έμαθε να διαβάζεις καλύτερα τους ανθρώπους και τα σημάδια που σου δίνουν από την αρχή, να μην τα αγνοείς. Σ’ έμαθε ότι μπορείς να σταθείς στα πόδια σου, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Και σήμερα, αν ακουστεί αιφνιδιαστικά οτιδήποτε το θυμίζει σε κάποια συζήτηση με φίλους, ένα βράδυ με μια μπίρα στο χέρι, το χαμόγελο στο πρόσωπο θα εμφανιστεί απρόσκλητο. Ένα χαμόγελο χαρμολύπης. Να το αλλάξεις; Κι από πού θα ξεκινούσες;

Λέξεις που ειπώθηκαν χωρίς να εννοούνται. Φράσεις που πλήγωσαν εν βρασμώ ψυχής. Οι στιγμές που ο έλεγχος παύει να υπάρχει, κι η σκέψη για το μετά που είναι αβάσταχτη. Ακόμα και οι λέξεις αυτές που ξεστόμισες και μετάνιωσες που σε έτρωγαν. Έψαχναν τρόπο διαφυγής τόσο απελπισμένα, όπως ο θανατοποινίτης λίγες ώρες πριν το τέλος. Ίσως αυτή ήταν η μόνη ευκαιρία τους. Δε βρήκαν ποτέ. Γιατί, τελικά, για να θες να αλλάξεις το παρελθόν, μάλλον δεν πήγε όπως το περίμενες. Δεν πειράζει, όμως.

Γιατί μαζί με αυτές, υπάρχουν κι οι άλλες στιγμές, οι ανεξίτηλες. Καλοκαίρια, χειμώνες που θα έδινες τα πάντα για ένα replay. Συνδέεις εικόνες, μυρωδιές, ήχους στην προσπάθειά σου να βρεθείς ξανά όσο πιο κοντά στο παρελθόν. Αυτό που μέχρι τώρα λες ότι θες να σβήσεις, ν’ αλλάξεις. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι που αξίζει στην κάθε ανάμνηση. Η νοσταλγία. Είναι η μόνη σου απόδειξη ότι έζησες. Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό πράγμα από τον άνθρωπο χωρίς αναμνήσεις. Έναν κενό άνθρωπο, ένα φάντασμα.

Ο ρόλος των αναμνήσεων είναι να θυμίζουν γιατί είμαστε αυτοί που είμαστε. Να διδάσκουν και ν’ αντανακλούν διακριτικά στο παρόν. Να συντροφεύουν. Πού και πού να ρίχνουμε ένα βλέφαρο πίσω, να χαμογελάμε από ευγνωμοσύνη στη σκέψη τους. Όχι να στοιχειώνουν. Ούτε να πνίγουν με τα «τι κι αν…» τους.

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Βασιλική Νοταρά
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου