Να τελειώσεις το σχολείο με άριστα ή μη και να πας για σπουδές. Ένα σωρό καλουπωμένοι κανόνες, σταθεροί για τις ζωές των περισσότερων νέων σήμερα. Των περισσότερων που έχουν την οικονομική ευχέρεια, των περισσότερων που επιθυμούν να σπουδάσουν, αυτών που οι σπουδές είτε από δική τους είτε όχι επιλογή, αποτελούν λογικό επακόλουθο σε συγκεκριμένο στάδιο της ζωής τους. Τι κι αν η ακαδημαϊκή μόρφωση χρήζει μηδαμινής σημασίας δίπλα στη μέγιστη, την κοινωνική μόρφωση, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αξία της ως εμπειρία, ως όπλο γνώσεων, ως στάδιο διεύρυνσης των ευρύτερων οριζόντων του ανθρώπου.
Μα είναι και οι πολλοί, εκείνοι που για κάποιους απροσδιόριστους ή ακριβείς λόγους, επέλεξαν την αποχή από τις σπουδές, από την ακαδημαϊκή κατάρτιση, χωρίς όμως να έχουν χάσει ούτε ίχνος από τον κατάρτισμό τους ως άρτιοι κι απόλυτα άξιοι άνθρωποι. Μεταξύ άλλων, τα πιτσιρίκια που αναγκάστηκαν να αγωνιστούν από το σκληρό μεροκάματο νωρίς, οι έφηβοι που δεν τα πήγαιναν ποτέ καλά με το διάβασμα, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία που έζησαν και γαλουχήθηκαν σε μια εποχή που οι σπουδές αποτελούσαν περιττή και δευτερεύουσα πολυτέλεια.
Με τις προτεραιότητες να αλλάζουν συνεχώς και τα όνειρα να υπάρχουν μόνο για να γίνονται κάποια στιγμή πραγματικότητα, είναι κι οι άνθρωποι που δεν άφησαν τις κρυφές επιθυμίες τους ποτέ κι αποφάσισαν να τις υλοποιήσουν, να ριχτούν με πείσμα και υπέρτατη θέληση στα βιβλία, σε μια εποχή που η ζωή τους ήταν ήδη πιο γεμάτη από ποτέ. Δεν ήταν 18, δεν είχαν μοναδική ενασχόληση το διάβασμα και δεν είχαν τους γονείς τους οικονομικούς και όχι μόνο, βράχους. Είναι οι άνθρωποι που έχουν πιθανότατα στρωμένη δουλειά, οικογένεια και ολοκληρωμένους στόχους σαν προσωπικότητες. Αποφάσισαν όμως να κυνηγήσουν τις ενδόμυχες επιθυμίες τους με οποιοδήποτε κόστος.
Τους βλέπουμε στα πανεπιστημιακά έδρανα, περνάμε χρόνο μαζί τους καθ’ όλη την ακαδημαϊκή μας πορεία, μοιραζόμαστε πολλές φορές μέρος της σοφίας τους και ορκιζόμαστε στο τέλος, μαζί. Κι αν οι πιο πολλοί από εμάς σαν φοιτητές διαχωρίζαμε τη μέρα μας μεταξύ ξεκούρασης και πανεπιστημίου, είναι κι αυτοί που η οικογένεια, η δουλειά και το πανεπιστήμιο έπρεπε με κάποιο τρόπο να κατέχουν ισότιμη θέση στην καθημερινότητά τους. Κι αν οι πιο πολλοί από εμάς είχαμε ένα σταθερό, έτοιμο χαρτζιλίκι, οι μεγαλύτεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το κόστος των σπουδών τους ως ένα μόνο μέρος των υπόλοιπων υποχρεώσεών τους. Κι ας μην ξεχνάμε, πως με τα χρόνια να περνούν, οι γνώσεις από το σχολείο λησμονούνται, οι βάσεις φθείρονται και με την τεχνολογία να προχωρά σε ρυθμούς άπιαστους, οι δυσκολίες της επανένταξης στο κλίμα του διαβάσματος, αυξάνονται εμφανώς.
Κι όμως τα καταφέρνουν επάξια δείχνοντας πως το ανέφικτο υπάρχει μόνο σε κάτι στενά και χωρίς όμορφα όνειρα, μυαλά. Και δεν πτοήθηκαν ποτέ, δεν κουράστηκαν κι ας έλιωναν από τη φυσική κούραση και κυρίως δεν άφησαν τίποτα πίσω, καμία προτεραιότητα να εκκρεμεί και κανέναν από τους δικούς τους να παραπονεθεί. Αν οι άνθρωποι αυτοί που αποφάσισαν να δυσκολέψουν τη ζωή τους, που αποφάσισαν να συνδυάσουν και να χωρέσουν τα πολλά στο λίγο μιας ημέρας δεν αξίζουν όλα τα συγχαρητήρια, αν δε μας καθιστούν επιεικώς μικρούς μπροστά στο μεγαλείο τους, τότε τι;
Γιατί ποτέ δεν είναι αργά, είτε αυτό λέγεται σπουδές, είτε οποιοσδήποτε άλλος στόχος μας. Μόνο χαμόγελα και δάκρυα συγκίνησης για το τόσο τεράστιο πείσμα από τους δικούς μας, γνωστούς και άγνωστους ήρωες που αγωνίζονται κάθε μέρα, κόντρα στα όριά τους. Γιατί άμα θέλει ο άνθρωπος μπορεί, αποδεικνύοντας πόσο μικρές είναι οι οποιεσδήποτε δυσκολίες της ζωής μπροστά στα ανθρώπινα όνειρα!
Στην μητέρα μου, την απεριόριστη σοφία της ζωής μου όλης, με όλη μου την υπερηφάνεια.
Επιμέλεια κειμένου: Κατερίνα Καλή