Η κατάχρηση της φράσης «να είσαι ο εαυτός σου» καθημερινά στις οθόνες μας.
Είναι εκείνες οι στιγμές που μανιωδώς παρακαλάς για μια χαραμάδα γης να ανοιχτεί μπροστά σου ελπίζοντας ότι θα γλιτώσεις από τον εξευτελισμό που σου προκάλεσε η αυθόρμητη συμπεριφορά κάποιου άλλου. Άλλο αληθινός αυθορμητισμός με ένα καθαρό και υγιές χιούμορ που όλοι μας το επιζητάμε και άλλο επιτηδευμένη κακεντρέχεια.
Κάποιος να τους πληροφορήσει ότι αυτό δε λέγεται αλήθεια, ειλικρίνεια και άνθρωπος έξω καρδιά αλλά καραβλαχιά και ασέβεια προς τον ίδιο τον εαυτό τους. Τόσο απλά. Πληθώρα επιχειρημάτων αποδεικνύουν ότι όταν ο αυθορμητισμός ξεφύγει, τότε η εσωστρέφεια θα ήταν πολύ προτιμότερη.
Η υπερβολική αυτοπεποίθηση κάποιων ανθρώπων–βλέπε κακομαθημένα πρώιμα ενηλικίωσης αγοράκια και κοριτσάκια– προκαλεί κυριολεκτικά τα όρια της υπομονής των γύρω τους. Θες η ανάγκη να κάνουν αισθητή την παρουσία τους, θες η ανασφάλεια για το λάθος της τόσο μεγάλης αυτοπεποίθησης, τους κάνει να ανοίγουν το στοματάκι και… τρέχα κόσμε. Ανεξάρτητα από το περιβάλλον που βρίσκονται, τη σοβαρότητα του γεγονότος ακόμα και τα άτομα, αυτό που θέλουν θα το πουν χωρίς κανένα κόστος ηθικής.
Ισορροπία; Όταν εξ’ αρχής δε μάθεις πού να σταματάς, μη ζητάς πολυτέλειες αυτογνωσίας. Βασική αρχή κοινωνικοποίησης είναι να ξέρεις μέχρι πού μιλάς και κυρίως τι λες και σε ποιους το λες. Το νευρικό σύστημα μόνο ξέρει πόσες αντοχές μπορεί να έχει ένας άνθρωπος μπροστά σε ένα κακομαθημένο που αποφάσισε να μη μεγαλώσει ποτέ. Δεν ξυπνήσανε μια μέρα και είπανε ας γίνω αδιάκριτος. Είναι η μετεξέλιξη των σχολικών τερατακίων που με μεγάλη ευκολία θα κορόιδευαν ένα παιδί με περιττό βάρος, ένα κοριτσάκι άσχημο, ένα μαθητή αδύναμο στα μαθήματά του. Όταν κανείς δεν τους σταμάτησε, και το περιεχόμενό τους ήταν μια ζωή αδιάφορο, πώς να αποκτήσουν μια εις βάθος συνείδηση ακόμη και για τα πιο απλά; Άλλωστε, όταν προσβάλεις τον άλλο μπροστά σε άλλους, όταν φέρεσαι αλλιώς από εκείνο που σου πάει, που σου ταιριάζει, περί μωρού πρόκειται. Όταν δεν κτίζονται αναστολές, όλα μα όλα φαντάζουν λογικά στο πλαίσιο μιας ευρύτατης, χαλαρής σχεδόν πεσούσης ηθικής.
Καθημερινά ακούμε συζητήσεις, διαλόγους που μας αφήνουν άναυδους και συλλογιζόμαστε ότι ούτε στον καλύτερό μας φίλο δε θα ‘χαμε το θράσος να τα λέγαμε αυτά. Και αν το καλοσκεφτούμε ισχύει περίτρανα. Το να νιώσεις με τον άλλο οικειότητα δε σημαίνει ότι προσπερνάς τα βασικά στάδια σεβασμού. Ο σεβασμός κερδίζεται· δεν απαιτείται. Παρ’ όλα αυτά, η πρωτοβουλία να σε χαρακτηρίζει η ασέβεια στη συμπεριφορά σου προς τους άλλους σε καθιστά επιεικώς μικροπρεπή. Είτε το θέλουμε είτε όχι, δεν είμαστε όλοι ίδιοι και κανείς δεν αποδέχεται τα πάντα αλλά ούτε και όλα τα άλλα με τον ίδιο τρόπο.
Μεταξύ φίλων ιδιαίτερα, αυτό και αν δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Είμαι φίλος με τον άλλο σημαίνει οφείλω να γνωρίζω τα φρένα μου. Ό,τι κουβαλάς στο κεφαλάκι σου κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να το επωμιστεί. Ο καθένας κουβαλά τα ζόρια του και έχει κάθε δικαίωμα να μη θέλει να τα μοιραστεί με κανένα πόσο μάλλον με τον κάθε κακομαθημένο που αποφάσισε να μιλήσει χωρίς να σκεφτεί.
Επειδή κάποιος αποφάσισε να είναι το επίκεντρο του κόσμου όλου και να θυσιάζει κάθε του αξιοπρέπεια στο βωμό της προσοχής των άλλων, δε σημαίνει ότι μπορεί να παίρνει και τους άλλους στο λαιμό του. Και από τη στιγμή που γίνεται ρεζίλι από πράξεις δικιές του ας μη ζητά τα ρέστα. Η μοναξιά ίσως είναι το πιο μικρό τίμημα που τους αναλογεί.
Νιώθουνε, λέει, περήφανοι που λένε την αλήθεια χωρίς φόβο και πάθος. Να λες την αλήθεια έξω από τα δόντια. Κανείς δε διαφωνεί. Το ζητούμενο είναι όμως ποιαν αλήθεια θα λες, πώς θα τη λες, σε ποιον θα τη λες και πότε θα τη λες. Όσοι φέρονται ως ξερόλες-σωτήρες-μητρικοί προστάτες, μόνο αηδία προκαλούν. Ο καθένας γνωρίζει την αλήθεια του πιο καλά από τον οποιοδήποτε. «Ζητώ συμβουλές» σημαίνει «αποδέχομαι μόνο όποιον σκέφτεται καλά πριν μου δώσει κάποια συμβουλή». Συμβουλές που δεν πέρασαν από κοσκίνισμα, αλλά δίνονται απλόχερα παντός καιρού σε ό,τι κινείται, για τα σκουπίδια το λιγότερο.
Άξιοι μιας ασφυκτικότατης αγκαλιάς είναι οι άνθρωποι που ακόμα κι αν θέλουν να σου πουν κάτι, θα κάνουν πίσω σεβόμενοι τις ανάγκες της περίστασης, την ψυχολογία σου τη συγκεκριμένη στιγμή, ακόμα και την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα σου αν δεν είσαι σε θέση να δεχτείς όσα θέλει να σου πει. Αυτό δεν τους καθιστά ανειλικρινείς, γιατί βρίσκουν τον τρόπο να πουν την αλήθεια χωρίς να τσακίσουν κανένα.
Εκτός του ότι μπορεί να πληγώσεις κάποιον άσχημα, δε σου έδωσε κανείς το δικαίωμα να αναφύεσαι σαν μανιτάρι στις ζωές των άλλων και να παριστάνεις τον αλώβητο.
Μπορείς να πεις ό,τι θες με τρόπο που ο άλλος δεν πληγώνεται.
Το να βουτάς το στοματάκι στο μυαλουδάκι είναι ότι πιο διαχρονικό και σοφό ταιριάζει με την περίσταση.
Συντάκτης: Ήβη Παπαϊωάννου
