Μια από τις πιο ισχυρές αξίες ενός ανθρώπου είναι να καταφέρει να τα βρει με τον εαυτό του. Άπαξ και κατορθώσει ν’ αντιληφθεί με ακρίβεια την υπόστασή του, τότε είναι και σε θέση να ξέρει τα όριά του. Έτσι, αυξάνονται ή μειώνονται τα κριτήρια για τους ανθρώπους που τον περιτριγυρίζουν μα, μιας και ξέρει πια την αξία του, ξέρει και τι να περιμένει κι οτιδήποτε πιο κάτω δεν του αρκεί.
Ο συνειδητοποιημένος άνθρωπος λοιπόν, τα ‘χει βρει με την πάρτη του. Μπορεί να πέρασε φουρτούνες διακυμάνσεων μέσα του, αλλά κάποια στιγμή, γαλήνεψε. Δεν καίγεται πια να εκδικηθεί, να θυμώσει, δε ρισκάρει καν να χαλάσει την ηρεμία του για κανένα. Τα θέλει όλα να κυλάνε απλά, αβίαστα και φυσικά.
Κάποτε όμως, όλη αυτή η επίπεδη ροή στη σκέψη του τον καθιστά και λιγάκι ονειροπόλο. Ξεχνά πως η ορθότητά του δεν έχει απαραίτητα και την αναμενόμενη συμπεριφορά από τους άλλους. Κι αυτό είναι που τον εξοργίζει πιο πολύ κι από μια στοχευμένη προδοσία. Aν εσύ ξέρεις μέχρι πού μπορείς να φτάσεις, ποιος είναι ο άλλος που με τόση ευκολία σε θεωρεί χαζό και το ιδανικό και πρόσφορο έδαφος για τα παιγνίδια του; Είσαι σωστός, εξηγείσαι σπαθί, η ειλικρίνεια αποτελεί για σένα μόνιμη ασπίδα. Κι έρχεται ο κάθε ανισόρροπος να σου αποδείξει ότι είσαι κάτι άλλο από αυτό που πάλεψες τόσα χρόνια για να συνειδητοποιήσεις και να ζήσεις με την ιδέα του;
Κι αν όλα αυτά φαίνονται αόριστα, ας σκεφτούμε τις φορές που μας ξεγέλασαν, τις φορές που βρεθήκαμε εκ των υστέρων μπροστά σε μια κατάσταση που έκρυβε πίσω της πολλά. Μπορεί να ήταν ένας φίλος που καιρό μετά ανακαλύπτεις υποκρισίες και λόγια εναντίον σου, την ίδια ώρα που μπροστά σου το έπαιζε υπεράνω. Μπορεί κιόλας να είναι ο άνθρωπος εκείνος που επέλεξες να ‘σαι μαζί του και που για χάρη του θυσίασες τα δεδομένα σου κι υπερέβης πολλάκις τον εαυτό σου.
Θέλει μεγάλη ικανότητα πονηριάς να μπορείς να είσαι πολλοί εαυτοί μαζί. Και δεν είναι που μετανιώνεις για όσα έδωσες, γιατί αν μια φορά τα ένιωσες, νιώθεις για πάντα περήφανος που κατάφερες να είσαι έμπρακτα αληθινός σε μια κατάσταση που έμπαζε. Δεν είναι ούτε που είσαι δεμένος κι ανίκανος να ξεπεράσεις την κατάσταση κι ούτε που φοβάσαι ότι θα βυθιστείς στη θλίψη σου, γιατί ξέρεις ποιος είσαι και πολύ καλύτερα ξέρεις ποια σωσίβια σωτηρίας να επικαλεστείς κάθε φορά.
Αυτό που σου τη σπάει και σε ωθεί εκτός ελέγχου είναι που καταλαβαίνεις ότι κάποιος σε θεωρεί χαζό ενώ δεν είσαι. Όσο δύσκολα χάνεις την ψυχραιμία σου όταν είσαι αντιμέτωπος με τα ζόρια, τόσο εύκολα εξοργίζεσαι κάθε φορά που συνειδητοποιείς ότι κάποιος υποτίμησε τη νοημοσύνη σου. Γιατί δεν είσαι χαζός, πανάθεμά τον! Δεν είσαι αφελής κι ούτε του χεριού κανενός. Ξέρεις πόσα αξίζεις και δεν επιτρέπεις σε κανένα να τα αμφισβητήσει. Και σου προκαλεί αηδία η σαπίλα στη ψυχή τους, που εκλαμβάνουν την καλοσύνη ελάττωμα, που θεωρούν την ορθότητα μαξιλάρι για εκμετάλλευση.
Είσαι καιρό με έναν άνθρωπο, περνάς μαζί του στιγμές, στιγμές αυτούσιες, μόνο για εσάς. Και με την πάροδο του χρόνου αχνοφαίνονται τα ερωτηματικά ειλικρίνειας για να αποκαλυφθούν αίσχη ανεντιμότητας στο τέλος. Το έπαιζε, λέει, σε διπλό ταμπλό ή είχε φλομώσει τον άλλο στα ψέματα για τη ζωή του. Θα μου πεις, οι άνθρωποι δρουν με βάση αυτό που τους δείχνεις. Μα θα σου πω, οι άνθρωποι χάσαμε το νόημα και για τα πιο απλά. Επιδιώκουμε ανεντιμότητα και ιδιοτέλεια και μας ξινίζει το αληθινό και το ακέραιο. Κι αυτοί που αλλοτριώθηκαν τόσο, ώστε να το ‘χουν εύκολο το ψέμα, είναι οι πλέον χαζοί.
Γιατί πραγματικά ηλίθιος είναι αυτός που θεωρεί ότι μπορεί να παίξει με τη νοημοσύνη σου. Όλα κάποια στιγμή μαθαίνονται, και μάντεψε, το κενό που προκαλεί ο υποκριτής στον εαυτό του δε συγκρίνεται με καμιά άλλη τιμωρία. Γιατί αυτό είναι το τίμημα της αλαζονείας κι αν είσαι ανίκανος να εκτιμήσεις την αλήθεια, ας χορτάσεις με την αναπηρία συναισθημάτων που σε καταδιώκει. Άμα σου δίνουν καλοσύνη κι εσύ όχι απλώς την πετάς, αλλά την χρησιμοποιείς κιόλας για να εφαρμόσεις τα αρρωστημένα πλάνα σου, μόνο για λύπηση είσαι. Γιατί ο άλλος ξέρει ποιος είναι, αλλά εσύ δε θα μάθεις ποτέ μιας και βολεύεσαι στην εικόνα του ανίκανου να νιώσει.
Ας προσπαθήσουμε να μην τα βάζουμε με τον εαυτό μας κάθε φορά που μας εξαπατούν. Το να είσαι σωστός, να σε διακατέχει η ανθρωπιά κι η προσφορά σε ό,τι σου καίει γλυκά το μυαλό μέσα σε έναν κόσμο ψεύτη, είναι και θα παραμείνει για πάντα προτέρημα. Το να κρατάς τον χαρακτήρα σου στα χέρια σου και να ξέρεις πού δίνεσαι, είναι αξία. Κι όσο κι αν προσπαθούν να σου επιβάλουν το αντίθετο, εσύ πια ξέρεις.
Χαζός δεν είναι αυτός που την πατά, αλλά αυτός που δε θα έχει ποτέ την πολυτελή ευκαιρία να μοιραστεί μαζί σου την ευφυΐα σου.
Επιμέλεια Κειμένου Ήβης Παπαϊωάννου: Σοφία Καλπαζίδου
Συντάκτης: Ήβη Παπαϊωάννου
