Τα περισσότερα ψέματα τα ‘παμε στους γονείς μας

Ψέματα. Όλοι μας λέμε, σχεδόν καθημερινά. Κάποια από αυτά αθώα κι ακίνδυνα, άλλα πιο σοβαρά. Κάποιοι μπορούν με τεράστια ευκολία να γίνονται πειστικοί ενώ άλλοι με τη γλώσσα του σώματός τους και την αμηχανία τους φανερώνουν πως αυτό που λένε δεν ισχύει ή πως πίσω απ’ το ψέμα τους κρύβεται μια πονηρή αλήθεια.

Κι αν κι οι λόγοι που γινόμαστε Πινόκιο διαφέρουν, αποδέκτες είναι σχεδόν όλοι. Φυσικά, δε θα μπορούσαν να λείπουν οι γονείς μας απ’ τη λίστα όσων ταΐσαμε με μικρά κι αθώα (όχι πάντα) ψέματα, εξάλλου από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας κατεβάζαμε ιστορίες απ’ το κεφάλι μας, ποιοι άλλοι θα ‘ταν οι πρώτοι αποδέκτες;

Πιτσιρικάκι ακόμα είπες σίγουρα το πιο δημοφιλές ψέμα που λένε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά στους γονείς τους, πως έχεις φάει όλο σου το φαγητό, κι ας βρισκόταν στην πραγματικότητα στο μπολ για το σκύλο. Κι όταν παρατήρησε η μαμά σου πως έσπασε το αγαπημένο της βάζο με τα λουλούδια κι εκνευρισμένη σε ρωτούσε αν εσύ ευθύνεσαι για αυτό, αμέσως φρόντισες να την πείσεις πως δεν έχεις καμία σχέση με αυτή τη ζημιά κι είσαι πανηγυρικά αθώος. Ε, τι να της έλεγες; Πως ήρθε ο Κωστάκης από δίπλα και παίζατε μπάλα στο σαλόνι (κάτι που σας έχει απαγορεύσει αυστηρά) και κατά λάθος η μπάλα χτύπησε το αγαπημένο της βάζο; Ε, όχι, βέβαια∙ δε θα διακινδυνεύαμε το απογευματινό παγωτό για ένα βάζο, προτιμότερο ένα ψεματάκι. Εξάλλου είναι κανόνας της παιδικής μας ηλικίας, καλύπτουμε τις σκανταλιές μας με ένα ψέμα και την βγάζουμε καθαρή.

Κι όταν αργότερα, πατήσαμε το ποδαράκι μας στο δημοτικό, τα ψέματά μας πήραν προαγωγή. Δεν υπάρχει περίπτωση να πέρασες απ’ τα μαθητικά θρανία και να μην έκρυψες έστω και μία φορά έναν κακό βαθμό απ’ τους γονείς σου. Και καλά στο δημοτικό, ίσως κρύβαμε καμιά εργασία κι ότι δεν πήραμε αυτοκολλητάκι στην ορθογραφία, στο γυμνάσιο να δεις. Να δει ο μπαμπάς σου 12 στα Αρχαία και να μην παίξεις στον υπολογιστή για μια εβδομάδα; Καλύτερα να πεις στους γονείς σου πως η καθηγήτρια δε σας έφερε τους βαθμούς ακόμα, να κερδίσεις χρόνο. Αργότερα όλο και κάτι νέο θα σκαρφιστείς για να τους αποφύγεις.

Και το διαγώνισμα έκρυψες, και τις χαμηλές βαθμολογίες αποσιώπησες, και πονόκοιλο προσποιήθηκες για να μην πας σχολείο. Κι εκεί με την ίδια χάρη έλεγες ψέματα στους καθηγητές, όλο και κάποια θεία αρρώστησε, κάποιος σκύλος θα έφαγε το χαρτί. Στη χειρότερη, θα πλαστογραφήσεις την υπογραφή του γονιού σου (φυσικά εκείνου που μοιάζει πιο εύκολη) για να το παραδόσεις πίσω στην καθηγήτρια ισχυριζόμενος πως το έχει δει ο ίδιος ο γονιός. Ακραίο; Παρατραβηγμένο; Καθόλου, όλα τα παιδιά το έκαναν, το κάνουν και θα το κάνουν όσο υπάρχουν αντικειμενικά κακοί βαθμοί τους οποίους θέλουμε να κρατήσουμε κρυφούς για να μη μας στερήσουν την καλοπέραση και διασκέδασή μας. Ε, παιδιά ήμασταν τι άλλο να σκεφτόμασταν;

Στη μετάβαση στο λύκειο, πλέον, δεν κρύβεις βαθμούς κι αταξίες που μπορεί να έκανες αλλά παρανομίες. Δε μιλάμε για καμιά ληστεία τράπεζας αλλά για ό,τι παρανομία μπορεί να κάνει ένας 17χρονος. Κανένα γκράφιτι, ας πούμε, σε ξένη ιδιοκτησία, ακόμα και στο σχολείο σε νυχτερινό ντου. Κι αν ήσουν πιο ήσυχος, σίγουρα θα είπες ψέματα για να κρύψεις ένα φλερτ, ένα ραντεβού, ειδικά αν ο άλλος ήταν εξωσχολικός. Κι αν αυτά ήταν τα μόνα μελανά σου σημεία είναι καλά, γιατί στην εποχή μας το θέμα παίρνει άλλες, όχι τόσο αθώες, διαστάσεις.

Κι αργότερα στο πανεπιστήμιο, ποιος δεν είπε πως χρωστάει λιγότερα, πως έγραψε καλά, πως ξενύχτησε διαβάζοντας κι όχι χορεύοντας; Ποιος δε ζήτησε έξτρα χρήματα για βιβλία κι άλλα ακαδημαϊκά έξοδα, που έγιναν ωραιότατες εκδρομές και μπίρες με την παρέα;

Είναι μια αλήθεια, που οφείλουμε πια να παραδεχτούμε. Όλοι μας είπαμε (κι ίσως ακόμη να λέμε) ψέματα στους γονείς μας, όπως έκαναν κι οι ίδιοι στους δικούς τους γονείς κι όπως θα κάνουν και τα δικά μας παιδιά σε εμάς. Εξάλλου, κάποια πράγματα είναι καλύτερα να μην τα γνωρίζουν, όχι γιατί δεν τους εμπιστευόμαστε ή δεν τους αγαπάμε, αλλά γιατί πάντα θα σκεφτόμαστε αλλιώς κι όσο κι αν θέλουν κάποιες φορές δεν μπορούν να μας καταλάβουν.

Δε θα είχε ενδιαφέρον, άλλωστε, αν τα λέγαμε όλα στους γονείς μας. Τα μικρά μας ψεματάκια είναι κάτι σαν το κρυφτό, παίζεις μέχρι να σε βρουν. Άλλωστε, ας μη γελιόμαστε, μάλλον δεν υπάρχει τίποτα που να μην ξέρουν εξ αρχής ή έστω να μην κατάλαβαν λίγο αργότερα. Δεν μπορείς να κρυφτείς απ’ τους γονείς, όσο καλός ψεύτης κι αν πιστεύεις πως είσαι, εκείνοι μας ξέρουν καλύτερα απ’ όλους∙ αφού μας έχουν κυριολεκτικά γεννήσει!