Η διαδικασία της ψυχοθεραπείας είναι πράγματι, όπως λένε, ένα ταξίδι. Αντικατοπτρίζει όλο το νόημα της φράσης «Κολυμπάμε, κολυμπάμε, κολυμπάμε» που με μεγάλη λαχτάρα ακούσαμε στην ταινία «Ψάχνοντας τον Νέμο». Γιατί αυτό κάνεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας, συνεχίζεις να κολυμπάς, όσο δύσκολο κι αν είναι, όσο πόνο κι αν νιώθεις, όσο απίστευτο κι αν είναι να πιστέψεις κάποιες φορές στον εαυτό σου.
Είναι δύσκολο να πείσεις κάποιον για τη δύναμη της ψυχοθεραπείας. Είναι κάτι που μόνο αν το νιώσεις, αν το ζήσεις μπορείς να το κατανοήσεις στ’ αλήθεια. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται όμως, μετά από κάθε συνεδρία νιώθεις μέσα σου κάτι διαφορετικό. Απ’ την πρώτη κιόλας συνεδρία το νιώθεις. Κι αν ποτέ κοιτάξεις πίσω, δε θα σε βρεις ποτέ στο σημείο που τότε ήσουν. Πέντε πράγματα λοιπόν, που συνειδητοποιεί κανείς μετά από έναν μήνα ψυχοθεραπείας. Κι όσο εγώ τα κατονομάζω, εσείς σκεφτείτε τι μπορεί να κάνει ο ένας χρόνος.
Μαθαίνεις να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου
Τα συναισθήματά μας κάποιες φορές πραγματικά μπορεί να εκφράζονται με πολύ έντονο τρόπο με αποτέλεσμα να μας επηρεάζουν, πολύ. Μέσω της ψυχοθεραπείας μαθαίνεις πως είναι τελείως εντάξει να νιώθεις όσα νιώθεις αλλά όχι σε σημείο που θα έχουν αυτά δύναμη πάνω σου. Θα μάθεις να τα φροντίζεις, να τα ελέγχεις κι όχι να σε ελέγχουν, να μη σε βάζουν τα ίδια τα συναισθήματά σου να κάνεις πράγματα τα οποία πηγάζουν από αυτά.
Μαθαίνεις πως είναι αποδεκτά όλα τα συναισθήματα
Πολλές είναι οι φορές που προσπαθούν να μας πείσουν πως δεν πρέπει να κλαίμε ή να νιώθουμε θυμό ή να στεναχωριόμαστε για κάτι. Στον χώρο εκείνο του ψυχοθεραπευτή, στον αγαπημένο σου πλέον καναπέ θα μάθεις πως δικαιούσαι να νιώθεις και χαρά και θυμό και λύπη κι αηδία κι οτιδήποτε άλλο σε κάνει να νιώθεις μια κατάσταση. Όπως είχαμε ξανά πει σε αυτήν εδώ τη στήλη, ένα στοιχείο της ζωντάνιας μας είναι η τάση μας να νιώθουμε και να νιώθουμε πολύ. Αλλά, όπως είπαμε και πιο πάνω άλλο να τα νιώθουμε κι άλλο να μας ελέγχουν αυτά.
Μαθαίνεις ν’ αποδέχεσαι τις καταστάσεις όπως αυτές είναι
Συχνά, μάταια εγκλωβιζόμαστε στο παρελθόν, στο τι κάναμε, στο τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει, στο τι δεν κάναμε κι άλλα τόσα. Κατακλύζουμε το μυαλό μας με σκέψεις κι ενοχές και τα βάζουμε με τον εαυτό μας. Επίσης,συχνά προσπαθούμε τόσο πολύ να έχουμε τον έλεγχο των πραγμάτων –λες και για να γίνουν θα μας πάρουν την άδεια πρώτα. Στην ψυχοθεραπεία λοιπόν, θα μάθεις να συμφιλιώνεσαι, ν’ αποδέχεσαι όλα τα κομμάτια σου γιατί σ’ αυτά οφείλεις όλα όσα είσαι σήμερα. Θα μάθεις μ’ απλά λόγια πως, shιt happens, πως ο έλεγχος των πάντων είναι μια ψευδαίσθηση και πως είναι εντάξει κάποια πράγματα να τ’ αφήσεις απλώς να υπάρχουν.
Μαθαίνεις πώς να βάζεις όρια
Έχουμε την τάση να βάζουμε τον εαυτό μας σε δεύτερη μοίρα έτσι ώστε να ικανοποιήσουμε όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους στη ζωή μας. Πιεζόμαστε κι υπερπροσπαθούμε γιατί έχουμε μάθει να λέμε σε όλα ναι ακόμη κι όταν θέλουμε να πούμε όχι. Νομίζουμε πως το να θέσουμε όρια μας κάνει κακούς ανθρώπους αλλά στην πραγματικότητα μας κάνει απλώς ανθρώπους. Με την ψυχοθεραπεία λοιπόν, μαθαίνεις πως είναι εντάξει να εκφράζεις αυτά που δε σου ταιριάζουν, αυτά που ξεπερνούν τα όριά σου κι αυτά που πολύ απλά δε θέλεις να κάνεις. Αυτό κάποιες φορές μπορεί να μοιάζει με «Θα συνεχίσω τη συζήτηση όταν κατεβάσεις τον τόνο της φωνής σου» ή ακόμη και με «Δε νιώθω πως θέλω να έρθω για καφέ σήμερα».
Μαθαίνεις να σε αγαπάς και να σε φροντίζεις
Σίγουρα αυτό είναι κάτι που χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο για να γίνει. Στον ένα μήνα όμως, καταφέρνεις να το φτάσεις σ’ έναν ικανοποιητικό βαθμό. Μαθαίνεις ν’ ακούς το σώμα σου, τις ανάγκες σου, όλο σου το είναι. Μαθαίνεις να σε αποδέχεσαι γι’ αυτό που είσαι τώρα, γι’ αυτό που ήσουν και γι’ αυτό που δουλεύεις να γίνεις. Μαθαίνεις ν’ αποδέχεσαι και τις κακές σου μέρες δείχνοντας συμπόνια στον εαυτό σου –όπως άλλωστε κάνεις με όλους τους άλλους. Απλά κι όμορφα, να σ’ αγαπάς και να σ’ αγκαλιάζεις.
Και σκέφτομαι, πόσο όμορφο είναι ν’ ακούς τον εαυτό σου να σου ψιθυρίζει εκείνο το ευχαριστώ κάθε φορά που βγαίνεις από εκείνη την πόρτα του ψυχοθεραπευτή σου; Εκείνη την πόρτα που από πίσω της κρύβει τους τέσσερις τοίχους που σε έχουν δει να πολεμάς, να στέκεσαι δυνατός σε καθετί που σε πονά κι εσύ αποφασίζεις να το δεις κατάματα. Και σκέφτομαι πάλι, πόσο ακόμα πιο όμορφο είναι εκείνο το ευχαριστώ που ψιθυρίζεις στον ψυχοθεραπευτή σου κάθε φορά που εκείνος στέκεται δίπλα σου κρατώντας το φαναράκι.
Κι όπως ανέφερε στο βιβλίο του «Το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι» ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Γρηγόρης Βασιλειάδης «Είναι κι αυτοί που – ακόμα και τώρα που μιλάμε – κολυμπούν καταμεσής του Ειρηνικού ακούραστα, ξέροντας πως τους ακολουθούν τα θεριά της θάλασσας, κάνουν όμως τον φόβο τους πίστη και δύναμη, κι ενώ παλεύουν με τα κύματα και με το κρύο στη μέση του ωκεανού, μου ψιθυρίζουν: « Πόσο πολλά ακόμη έχω να μάθω για να μπορώ να πω με ασφάλεια πως έμαθα να κολυμπώ…»
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος