Θα πεις πως δεν αξίζει σε κανένα να τον δικαιολογείς. Όποιος σε πρόδωσε δεν αξίζει ούτε καν τον οίκτο σου, πόσο μάλλον να προσπαθείς να εξηγήσεις. Δεν είναι απολογία ούτε υπεράσπιση κανενός τρίτου. Δεν είναι δικαιολογία, δεν μπορείς ποτέ να το κατανοήσεις, πόσο μάλλον όταν μπαίνει στη μέση και σε θολώνει ο προσωπικός πόνος. Όσο θα πληγωθείς απ’ τους ανθρώπους, άλλο τόσο θα πληγώσεις. Κανείς όμως δε θα μπορέσει να σε νιώσει όταν λες πως πονάς που πλήγωσες.
Εκείνος που προδόθηκε πάντα θα έχει κάπου να εναποθέσει έναν κομματιασμένο εγωισμό. Ο ρόλος του θύματος είναι πάντοτε ευκολότερος. Και ποιος δε θέλει τη συμπαράσταση και την προσοχή των γύρω του και ποιος δεν προτίμησε να κατηγορεί τον άλλον γιατί είναι πιο απλό. Καθαρίζεις τη συνείδησή σου, πετάς το μπαλάκι και «νίπτεις τας χείρας» σου και λες πως εσύ είσαι το θύμα του στυγνού ανθρώπου που σε εγκατέλειψε.
Μπορείς να συγχωρέσεις ή κι όχι τον άλλον, κάποια μέρα όμως θα το ξεπεράσεις ή έστω θα μάθεις να ζεις με αυτό και θα προσπαθήσεις να πας παρακάτω. Μπορείς εύκολα να παραστήσεις τον αδέκαστο δικαστή στους άλλους κι ακόμα πιο εύκολα να τους καταδικάσεις μέσα σου χωρίς κανένα ελαφρυντικό.
Με τον εαυτό σου όμως, θα είσαι πάντα ένας δικαστής λερωμένος και διεφθαρμένος. Ποιος αγάπησε τις ευθύνες και συγχώρεσε τον εαυτό του για τον πόνο που πρόσφερε στους άλλους; Μπορείς να προσποιείσαι πάντα πως δε σε νοιάζει πως δεν ήταν τίποτα για ‘σένα να πατήσεις στα αισθήματα κάποιου για να προχωρήσεις, αλλά εσύ μέσα σου ξέρεις πως πονά.
Το να πληγώνεσαι είναι ευκολότερο απ’ το να πληγώνεις. Μιλάω πάντα για εκείνους τους λογικούς κι ώριμους ανθρώπους που έχουν συνείδηση και δεν πράττουν χωρίς λογική. Να λαμβάνεις το ρόλο του θύτη θέλει θράσος και δυναμική, γιατί μετά δε θα βρεις πολλούς να στέκονται πλάι σου κι όσο εσύ δεν μπορείς να συγχωρείς τον εαυτό σου, τόσο κι οι άλλοι δε θα το κάνουν κι όσο κανείς δε θα σε βοηθάει, τόσο εσύ δε θα μπορείς. Φαύλος κύκλος!
Ξαφνικά όλοι ξεχνούν πώς είναι να βρίσκεσαι σε αυτή τη θέση και μοναδική παρέα σου είναι οι Ερινύες που έρχονται να σε βοηθήσουν με περίσσια πονηριά να κάνεις απολογισμό. Μπορείς όσο θέλεις να παίζεις πως είσαι υπεράνω και πως είσαι αναίσθητος και δε νοιάζεσαι για το πόσο πόνεσες τον άλλο μα τον εαυτό σου δεν μπορείς να τον κοροϊδέψεις. Πάντα η συνείδησή σου θα στέκεται εκεί να περιμένει με ύφος απελπισίας μια δικαιολογία, ένα ελαφρυντικό για τη συμπεριφορά σου, μήπως μπορέσει κι αναπνεύσει, μήπως μπορέσει και καθαρίσει.
Κανείς -ακόμα κι οι πιο ανιδιοτελείς- δεν αγαπά λιγότερο τον εαυτό του και περισσότερο τους άλλους. Επειδή λοιπόν σε αγαπάς τόσο πολύ δεν μπορείς εύκολα να ρίξεις το φταίξιμο στον εαυτό σου. Κι ενώ ο άλλος εκσφενδονίζει βρισιές και κατάρες κι ευθύνες προς το μέρος σου για να μπορεί να κοιμάται ήσυχος τα βράδια -δικαίως πάντα-, εσύ παίρνεις αυτές τις ευθύνες και προσπαθείς να τις εκσφενδονίσεις κάπου αλλού. Καμία όμως σανίδα σωτηρίας, καμία απολογία, καμία αιτιολόγηση.
Εκείνος που πόνεσε δε θα βρει ποτέ ησυχία. Αυτό ίσως να σε ανακουφίζει κάπως, εσένα που προδόθηκες. Παίρνεις την εκδίκησή σου χωρίς καν να προσπαθείς, αλλά δε θα το μάθεις και ποτέ. Δε θα μπορέσει ποτέ να εναποθέσει πουθενά τις ευθύνες, δε θα μπορέσει να ανακουφίσει την καρδιά του όσες δικαιολογίες κι αν βρει γιατί ξέρει πως ό,τι κι αν έκανε και για οποιονδήποτε λόγο δεν είναι αρκετά, δεν είναι ισάξια με τον πόνο που προκάλεσε σε κάποιον που αγάπησε.
Μόνο ίσως η δική σου συγχώρεση να του φέρει κάποια ησυχία, αλλά και πάλι δεν του χρωστάς τίποτα. Μα ακόμα κι η συγχώρεση πάλι πόνο φέρνει. Σκέψου, εκείνος πλήγωσε εσένα που δίνεις ευκαιρία να γιατρέψει την πληγή. Τι ειρωνεία.
Δεν μπορείς να το μετρήσεις ούτε να το βάλεις σε κουτάκια και κανένας δε χρειάζεται περισσότερο κανάκεμα απ’ τον άλλον, είναι απλά η ζωή έτσι. Κάποιος πρέπει να πληγώσει για να πληγωθεί κάποιος άλλος, όπως κάποιος πρέπει να αγαπήσει για να αγαπηθεί κάποιος άλλος. Ο καθένας ρισκάρει, πονά και πληγώνεται λιγότερο ή περισσότερο -άλλος πονά επειδή αγάπησε κι άλλος επειδή πλήγωσε.
Κανείς όμως δε θα σε δικαιολογήσει που πήρες το ρόλο του θύτη ακόμα κι αν έπρεπε, γιατί ξέρεις πως δε σου αξίζει όπως δεν άξιζε και σε ‘κείνον που πλήγωσε εσένα, σωστά;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη