Πολλές φορές που ακούω τους ανθρώπους να μιλάνε για ευτυχία, απορώ. «Θέλω να κάνω τον άνθρωπό μου ευτυχισμένο», δηλαδή αυτό το ευτυχισμένο πώς το κάνεις; Υπάρχει κάποιο εγχειρίδιο ή το κάνεις έτσι επειδή απλά είσαι γαμάτος; Κι αφού προσπαθούμε τόσο να βρούμε την ευτυχία των άλλων με τη δικιά μας γιατί πάντα τρώμε τα μούτρα μας, αλλά παρ’ όλα αυτά έχουμε τέτοια αισιοδοξία για τις ζωές των άλλων;
Ίσως, φαντάζομαι, ότι αυτό που λένε πως ο έρωτας είναι τυφλός μάλλον έχει να κάνει και με τις δυνατότητες. Στον έρωτα νομίζεις πως είσαι παντοδύναμος και για τα μάτια του καλού σου μπορείς να πας και στο φεγγάρι με αερόστατο. Ζεις λοιπόν στην πλάνη σου. Μια πλάνη που αφορά εσένα και πολλούς ακόμα. Ποιος νομίζεις πως είσαι που νομίζεις πως θα κερδίσεις την αιώνια ευτυχία για κάποιον άλλον έτσι με γυμνά χέρια και την αγάπη σου. Μάλλον ξεχνάς πως είναι κι εκείνος ένας άνθρωπος τόσο μικρός και τόσο άπληστος όσο εσύ, όπως όλοι.
Δεν μπόρεσε ποτέ κανείς να κάνει κανέναν ευτυχισμένο επειδή απλώς ήθελε. Δε θέλει μόνο θράσος, επιθυμία, αγάπη κι όρεξη. Όσο δύσκολο είναι να βρεις τη δική σου ευτυχία μέσα απ’ τους ανθρώπους εξίσου αν όχι περισσότερο δύσκολο είναι το ταξίδι προς την ευτυχία και την ικανοποίηση των άλλων.
«Θέλω να τον κάνω ευτυχισμένο», ξεκινώντας αυτό το ταξίδι θα περάσεις μέσα από δύσβατα μονοπάτια, όπως εκείνο του δεδομένου και το άλλο της απελπισίας ή του εγωισμού και της αχαριστίας. Τελικά αν όλες οι σχέσεις σου βασίζονται σε τούτη την ψυχαναγκαστική και λίγο σχιζοφρενική σου επιθυμία να προσφέρεις σε όλους το ιδανικό, το τέλειο που ούτε είσαι ούτε το έχεις συναντήσει και ποτέ, η πιο πιθανή κατάληξη των σχέσεων κι ίσως της ζωής θα είναι να μισήσεις τους ανθρώπους αφού πρώτα χάσεις κάθε ίχνος προσωπικής εκτίμησης κι αξιοπρέπειας.
Είναι ειλικρινές κι αξιέπαινο να πιστεύεις και να προσπαθείς να προσφέρεις στους άλλους όσα θα ήθελες κι εσύ. Ωστόσο ποτέ κανείς δεν πήρε όσα του πρόσφεραν κι αργότερα χωρίς να είναι δικαίωμά του δεν άπλωσε το χέρι να πάρει και τα υπόλοιπα.
«O άνθρωπος είναι χτήνος! φώναξε και χτύπησε με θυμό το ραβδί του στις πέτρες. Μεγάλο χτήνος. Δεν το ξέρει η ευγένειά σου, σου ήρθαν μαθές όλα βολικά, μα ρώτα και μένα• χτήνος, σου λέω! Του ‘καμες κακό; Σε σέβεται και σε τρέμει. Του ‘καμες καλό; Σου βγάζει τα μάτια.» έγραψε ο Καζαντζάκης. Μια δόση υπερβολής που όμως σε πολλά σημεία κρύβει μια τόση αλήθεια.
Ο άνθρωπος μπορεί να μην είναι κτήνος, αλλά αν του δώσεις τα πάντα χωρίς να ζητήσεις τίποτα δε θα του φτάνουν θα επιθυμήσει και το δικό σου τίποτα που απέμεινε. Η ευτυχία -όσο κλισέ κι αν έχει πια γίνει- είναι μέσα σου. Στην καρδιά και το μυαλό το δικό σου, το δικό μου, του συντρόφου σου, του φίλου και του συγγενή σου. Είναι σαν το παιχνίδι με το σκύλο και τα αμάξια: Ο σκύλος θα κυνηγήσει, θα γαβγίσει και θ’ αγριέψει μα αν το αμάξι σταματήσει δε θα ξέρει τι να το κάνει. Όσο λοιπόν την κυνηγάς για τον εαυτό σου εμμονικά, χάνεις τις πραγματικά ευτυχισμένες στιγμές της ζωής σου.
Το κυνήγι της ευτυχίας των άλλων είναι ακόμα πιο θλιβερή ιστορία, ιδίως όταν βασίζεις και το δικό σου σκοπό σε αυτή. Δε λέω, υπάρχουν κι άνθρωποι που εκτιμούν όσα έχουν, αλλά είναι μετρημένοι και στοιχηματίζω ότι αν μαζευτούμε καμιά δεκαριά και προσπαθήσουμε να βρούμε τέτοιους, θα φάμε κάνα μήνα για να ανακαλύψουμε ένα-δύο ξεχωριστούς.
Πάντα θα σου ζητάτε κάτι παραπάνω και πάντα στην αντίδραση «Τι έχεις κάνει εσύ για ‘μένα» θα καταπίνεις τον θυμό για χάρη της ψυχικής διαύγειάς σου. Δεν αξίζει. Δεν αξίζει ούτε να κυνηγάς, αλλά ούτε και να εκμεταλλεύεσαι τη λαχτάρα των ανθρώπων σου για επιβεβαίωση πως είναι ικανοί να σε κάνουν χαρούμενο, επειδή βολεύτηκες.
Γιατί τελικά, ακόμα κι αν η ευτυχία έρχεται σε στιγμές και κρύβεται κάπου μέσα σου κι είναι ανεξάρτητη από ανθρώπινες σχέσεις κι επιδιώξεις, ο άνθρωπος που θα καταφέρει να σε κάνει αυτός ευτυχισμένο, δε θα χρειαστεί ποτέ να κοπιάσει για τίποτα, μονάχα η θέασή του θα σε γεμίζει απόλυτα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη